Bệnh nhiều người Việt xem nhẹ, âm thầm khiến hàng triệu người ra đi

Dù có vaccine phòng ngừa hiệu quả, căn bệnh này vẫn bị nhiều người chủ quan xem nhẹ. Hệ quả là mỗi năm, hàng triệu ca mắc phải đối diện nguy cơ không qua khỏi.

Phế cầu khuẩn có thể dẫn đến nhiễm trùng ở một số bộ phận của cơ thể. Ảnh: News-Medical.

Ngoài ra, tình trạng kháng kháng sinh, ô nhiễm không khí, dân số già hóa và bệnh nền xuất hiện ngày càng sớm cũng khiến phế cầu trở thành thách thức lớn đối với hệ thống y tế.

PGS Lan cho biết, tại khoa ICU (Hồi sức tích cực) của một bệnh viện lớn ở TP.HCM, có đến 50% bệnh nhân đang điều trị là do viêm phổi. Điều này cho thấy mức độ nghiêm trọng của phế cầu không phải hiện tượng cá biệt.

PGS Lan nhận định trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số nhanh, dự kiến đến năm 2030 có khoảng 18 triệu người trên 60 tuổi, phế cầu càng trở thành mối đe dọa hàng đầu, gây nhập viện và nhiều ca không qua khỏi.

Điều đáng lo ngại là nhận thức cộng đồng vẫn hạn chế. "Người dân thường chỉ biết đến viêm phổi, mà không hiểu phế cầu là căn nguyên", PGS Lan nói.

Phòng bệnh tiết kiệm hơn điều trị

Theo TS.BS Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP.HCM), một ca viêm phổi nặng thường có chi phí điều trị tốn kém, đồng thời tạo ra chi phí gián tiếp, khi người thân phải nghỉ việc, bỏ học để chăm sóc bệnh nhân.

Các nghiên cứu cho thấy phế cầu là tác nhân chính trong ca viêm phổi nhập viện. Đặc biệt, với người có bệnh phổi mạn tính có nguy cơ nhiễm phế cầu cao gấp 8 lần. Người hút thuốc có nguy cơ nhiễm phế cầu cao gấp 5 lần và người có các bệnh nền khác như đái tháo đường, tim mạch, hen cũng làm nguy cơ tăng mạnh.

"Một khi mắc bệnh, họ dễ phải vào hồi sức tích cực, đối diện với biến cố tim mạch, không qua khỏi, tái nhập viện và suy giảm chất lượng sống lâu dài", bác sĩ Hương nói.

Các chuyên gia thảo luận về gánh nặng do phế cầu khuẩn gây ra ở Việt Nam. Ảnh: Pfizer.

Ở góc nhìn dịch tễ học, PGS.TS Cao Hữu Nghĩa, Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học Y Sinh, Viện Pasteur TP.HCM, cho biết bình thường phế cầu khuẩn trú ở vùng hầu họng, nhưng khi miễn dịch suy yếu hoặc môi trường thay đổi, nó trở thành tác nhân gây bệnh nguy hiểm. Tại Việt Nam, tỷ lệ nhiễm phế cầu ước tính khoảng 18,2/100.000 dân.

Theo PGS Nghĩa, chủ động phòng ngừa bằng vaccine là giải pháp quan trọng để giảm tỷ lệ mắc, số ca không qua khỏi và đồng nhiễm, hạn chế sự xuất hiện kháng kháng sinh.

"Phế cầu là mối đe dọa thầm lặng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Bảo vệ bản thân trước phế cầu cũng là bảo vệ gia đình và cộng đồng khỏi những hệ lụy nặng nề mà loại vi khuẩn này gây ra", PGS Nghĩa cho hay.

Giải pháp phòng ngừa được các chuyên gia khuyến cáo gồm:

• Khám sức khỏe định kỳ, tầm soát bệnh mạn tính.
• Duy trì lối sống lành mạnh: dinh dưỡng đủ, vận động, ngủ đủ giấc.
• Không hút thuốc, hạn chế rượu bia.
• Giữ vệ sinh đường hô hấp, môi trường sống.
• Tiêm chủng vaccine phòng phế cầu và cúm.

---