Nỗi lo lãng phí xã hội khi 60 triệu xe máy phải kiểm định khí thải

'Chỉ cần thời gian kiểm định mỗi xe là 20 phút, nhân với tổng 60 triệu xe máy sẽ là một con số lãng phí khủng khiếp cho xã hội'.

"Giả định tổng số xe máy cần kiểm tra mỗi năm là khoảng 3 triệu xe. Mỗi lần kiểm tra mất khoảng 5 phút, người dân chạy xe đến chỗ kiểm định hết 15 phút (thực tế cao hơn nhiều, và chưa tính chiều về). Nếu không phải chờ đợi và có đủ người thực hiện kiểm định thì mất ít nhất 20 phút cho mỗi xe. Vậy với 3 triệu xe thì phải ngốn hết 114 năm mới xong. Chia cho bình quân 50 triệu người lớn ở Việt Nam chạy xe máy, thì mỗi người tốn mất 1 phút 12 giây trong một năm cho vấn đề này.

Đó là một sự lãng phí quá lớn cho xã hội. Tất nhiên, thực tế cao hơn nhiều con số trên, vì tổng số xe máy cần kiểm định là 60 triệu xe (đã trừ hao khoảng 10 triệu xe mới), tức gấp 30 lần. Nghĩa là, mỗi người trưởng thành bị lãng phí ít nhất 30 phút cho việc kiểm định xe máy, chưa tính thời gian chờ đợi còn nhiều hơn gấp bội".

Đó là chia sẻ của độc giả Andy hoang về những lo ngại xung quanh quy định xe máy phải kiểm định khí thải tại các trung tâm đăng kiểm từ đầu 2025 trở đi. Đây là một trong số nhiều quy định mới được nêu trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới được Quốc hội thông qua. Việc kiểm định khí thải do đăng kiểm viên của các trung tâm đăng kiểm thực hiện. Sau đó, giấy chứng nhận sẽ được cấp cho chủ xe máy khi hoàn tất thủ tục.

Cũng lo ngại những tốn kém, lãng phí khi số lượng xe máy phải kiểm định khí thải quá lớn, bạn đọc Dân đen thắc mắc: "Tại sao lại phải đăng kiểm toàn bộ xe máy cho tốn kém tiền bạc, thời gian và công sức của người dân? Các xe máy đời mới vẫn rất tốt và trước khi tung ra thị trường đã được kiểm định rồi, tại sao không áp dụng cho các loại xe cũ thôi? Chẳng hạn như các loại xe đã tung ra thị trường khoảng tám năm trở lên so với giấy đăng ký xe? Vì các loại xe đời cũ khí thải sẽ không ổn định như xe đời mới".

"Nếu lượng xe không đạt chuẩn cao, khoảng 5 triệu xe trở lên, vậy nhà nước có hỗ trợ người dân nghèo không đủ điều kiện đổi xe không? Quy chế xử phạt khi kiểm định không đạt chuẩn nhưng vẫn lưu thông như thế nào (kiểm tra như thế nào)? Có thể kết hợp để kiểm định luôn xe chính chủ hay sang tên hay không? Giải pháp nào cho việc người dân đổ xô đi kiểm định cuối năm, các xe gắn máy?", độc giả Thiện nói thêm.

Ủng hộ quy định kiểm định khí thải xe máy, tuy nhiên bạn đọc Phạm Duy cảnh báo: "Không thấy nói cụ thể quy định trên áp dụng cho xe đã sử dụng được bao nhiêu năm kể từ ngày sản xuất, không rõ thời gian được bao lâu cho một chu kỳ đăng kiểm, và mức phạt là thế nào? Quy định đúng đắn nhưng người dân không được nắm rõ chi tiết thì khó lòng thông suốt.

Tóm lại, việc kiểm định khí thải là rất hợp lý, hy vọng người dân được miễn phí thời gian đầu và không phải làm thủ tục rườm rà. Đến trạm xếp hàng và đi thẳng vào dây chuyền, máy đo xong là ra đầu bên kia lấy tem mác rồi nộp phí (nếu có), thì có lẽ không ai phản đối. Chứ rườm rà như với ôtô thì khả năng sẽ nghẽn hệ thống nặng".

Gợi ý giải pháp để việc kiểm định khí thải xe máy được triển khai một cách tối ưu, độc giả Le Vinh kết lại: "Tôi ủng hộ việc kiểm tra khí thải và kể cả kiểm tra an toàn kỹ thuật cho tất cả các loại xe mô tô, xe gắn máy 2-3 bánh. Nhưng phải đơn giản hóa quy trình để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người sử dụng. Cứ dân sự hóa quy trình kiểm tra, bất cứ cơ sở nào cũng thực hiện được việc kiểm tra khí thải rất đơn giản.

Chỉ cần dùng luật kiểm soát cái máy và giấy chứng nhận thôi. Cần gì phải đem xe lên tận trung tâm đăng kiểm rồi phải do kỹ thuật viên trung tâm đăng kiểm thực hiện. Cuối người ta cũng vẫn phải dùng máy để đo rồi ra thông số và so với bảng tiêu chuẩn xem đạt hay không mà thôi. Đơn giản vậy sao không cho phổ biến rộng rãi, chỉ cần kiểm định dán tem cái máy và tập huấn các thao tác vận hành thiết bị.

Dữ liệu kiểm tra đạt thì truyền về trung tâm đăng kiểm, rồi trung tâm đăng kiểm kiểm tra lại lần nữa xong nhập vào hệ thống dữ liệu quốc gia. Làm vậy vừa đơn giản, giảm thủ tục giấy phép con rườm rà. Phải tạo điều kiện dễ dàng vậy người dân sẽ sẵn sàng hợp tác và tự nguyện đi kiểm tra bảo dưỡng xe theo định kỳ".

Số lượng xe máy đăng ký tại Việt Nam hiện khoảng 70 triệu, trong đó hơn 45 triệu xe đang được người dân sử dụng hàng ngày. Với hạ tầng giao thông còn nhiều hạn chế, giá ôtô cao hơn nhiều so với mức thu nhập bình quân đầu người, xe máy vẫn là phương tiện di chuyển chính của người dân, đặc biệt tại các thành phố lớn. Doanh số xe mới hàng năm ở Việt Nam những năm qua trung bình khoảng gần 2,8 triệu chiếc.

Lê Phạmtổng hợp

---