Mẹ Việt chịu tiếng ‘ác’ để dạy con ‘nên người’ giữa trời Tây

Tôi và chồng thường vẽ ra nhiều bức tranh đẹp và ý tưởng hay về việc sau này sẽ nuôi dạy con ra sao, nào là không bao giờ dùng hình phạt, không la mắng con… Nhưng đến khi 5 con lần lượt ra đời, kế hoạch và các ý tưởng đó của chúng tôi hình như bị đảo lộn.

Chia sẻ dưới đây là của chị Lâm Anh Đào, 45 tuổi, bà mẹ Việt hiện sống cùng chồng và 5 con (bé lớn nhất 16 tuổi, bé út 4 tuổi) tại Australia:

Thời còn là vợ chồng son, tôi và chồng thường vẽ ra nhiều bức tranh đẹp và ý tưởng hay về việc sau này sẽ nuôi dạy con ra sao, nào là không bao giờ dùng hình phạt, không la mắng con… Nhưng đến khi 5 con lần lượt ra đời, kế hoạch và các ý tưởng đó của chúng tôi hình như bị đảo lộn, hay nói chính xác hơn là không thể áp dụng vì không hợp lý.

 

Vợ chồng tôi đều sống ở nước ngoài từ nhỏ nên ảnh hưởng cách sống phương Tây khá nhiều. Thế nhưng, khi có con và có nhiều cơ hội tiếp xúc với các phụ huynh, tôi thấy đa số bà mẹ Á châu đều có cách dạy theo kiểu Việt Nam truyền thống, tức là không để con tự do hoàn toàn mà luôn có sự nghiêm khắc nhất định để con biết lễ phép, tuân theo các quy định. Chúng tôi đã quyết định dạy con theo kiểu “đa văn hóa” – kết hợp cả Tây – Ta và phải áp dụng tùy biến theo tính cách của từng bé. 

Với tất cả năm con, từ lúc bắt đầu bước sang tuổi thứ tư, tôi đã tập cho bé cách sống tự lập theo kiểu có chơi thì có dọn, muốn thơm thì phải sạch và buồn ngủ tự đi ngủ… Tôi chưa bao giờ ôm con dỗ dành khi bé đòi quà hay nhõng nhẽo. Chắc bạn sẽ lên án, sao tôi “mẹ ghẻ” vậy? Nhưng xin thưa, tôi không muốn bé nhà mình có thói quen muốn gì được nấy. Nếu chúng ta thương, chiều con không đúng lúc, vô tình sẽ làm con hư từ tình thương của mình. 

Bữa cơm, các bé lớn sẽ là người giúp tôi trải khăn bàn, sắp xếp chén đĩa, bé nhỡ thì rót nước và ngồi vào ghế của mình. Nói thật tôi chưa bao giờ đút cơm từng muỗng sau khi con bước qua sinh nhật lần thứ ba.

Tôi là người sống khá nguyên tắc, vì thế tôi luôn hướng con tôi có thói quen lập thời khóa biểu cho chính mình. Các bé nhà tôi “giống như sống trong quân đội”, cứ 6h30 sáng là các con tự động rời khỏi giường, sắp xếp mền, gối gọn gàng trước khi ra khỏi phòng. Để hình thành nếp này, tôi dành một tuần để gọi con lớn dậy đúng giờ, sau đó, tôi hướng dẫn con dùng đồng hồ báo thức và cháu sẽ tự đặt chuông. Các bé lớn sẽ chỉ bảo cho bé nhỏ và các con luôn làm đồng loạt, học theo nhau. Sáng sáng, nhà tôi thường rất nhộn nhịp, 6 rưỡi là bọn trẻ như chim vỡ tổ ùa dậy, sau đó làm vệ sinh cá nhân, thay quần áo đi học, rồi các con tự xem lại bài vở, uống sữa, ăn sáng trước khi được mẹ làm tài xế đưa tới trường.

Là mẹ, có bao nhiêu tình thương tôi đều dành cho con, thế nhưng đôi khi, tôi cố giấu tình thương ấy trong lòng để làm người mẹ cứng rắn. Là con nít, đâu có bé nào là không đôi lần ngỗ nghịch, có khi còn khiến mình ức chế vì những lần hư, nghịch. Để ngăn chặn và giúp bé biết kiểm soát, tôi cũng dùng hình phạt với con.

Các hình thức như đánh đòn, cấm coi TV hay quỳ gối, tôi đều áp dụng. Đánh đòn vào mông không phải là hình phạt bạo lực như nhiều bạn nghĩ. Và bạn biết không, nhờ tôi dạy con theo cách dùng roi khẽ quất vào mông của ông bà ta từng dạy mà các con ít khi tái phạm lỗi. Cách này dĩ nhiên tôi chỉ áp dụng khi bé 4-10 tuổi.

Thực tế, tôi cũng mới phải dùng đến roi hai lần, đều phạt tội con nói dối. Gần đây nhất tôi dùng cách này với bé thứ tư, 8 tuổi. Lần đó, con mời bạn tới nhà chơi, rồi lấy đồ chơi ra khoe và cũng lấy luôn cái bình thủy tinh mẹ để trên kệ xuống chơi. Khi chơi chán, bé bưng đi cất thì vô tình làm rơi, vỡ. Bà nội bé thấy thế thì giúp cháu dọn dẹp. Chuyện sẽ không có gì nếu bé nhận lỗi khi mẹ về và hỏi tại sao. Thế nhưng, con hết đổ thừa cho bạn này đến bạn kia và cuối cùng khi bà nội chỉ ra cái sai của mình, bé mới chịu nhận. Để con bỏ tật xấu này, tôi quyết định phạt 2 roi và nói rõ lý do: “nói dối là điều không bao giờ được chấp nhận”. Lúc sau, thấy mẹ ngồi một mình, con đã tới khoanh tay xin lỗi và từ đó không lặp lại cái sai này nữa. 

Tuy nhiên, mỗi cách dạy hay cách phạt sẽ có hiệu quả khác nhau với từng bé. Việc dạy con sẽ rất nhàn, khi ta biết rõ ràng tính nết của từng đứa. Chẳng hạn, con lớn nhất của tôi sống thiên về tình cảm, thích nhẹ nhàng vì thế mỗi khi con sai, tôi chỉ cần hai mẹ con ngồi nói chuyện với nhau, phân tích cho con thấy lẽ ra con không nên làm thế… tức thì bé hiểu ra ngay vấn đề. Nhưng với bé có tính ương ngạnh thì nhỏ nhẹ không phải là biện pháp hữu ích và chúng tôi phải dùng cách mạnh hơn. 

Năm con của chị Lâm Anh Đào, tại Australia. 

Nhìn con lớn tôi mừng, nhìn con ngoan tôi vui và… cái lo âu cũng theo đó mà tăng. Khi các con lớn là các con đã hiểu được việc gì nên và không nên làm. Thế nhưng để bé ý thức và hiểu được những điều ấy, vợ chồng tôi bắt đầu bỏ dần thói quen gọi là “hưởng thụ” để trò chuyện cùng con. Tối nào tôi cũng dành 30 phút để lắng nghe con tâm sự và trò chuyện với con về công việc, vui buồn của bản thân. Vợ chồng tôi hiểu rằng, chỉ khi bố mẹ mở lòng với con, con mới tin tưởng mà nói tâm sự của mình. Chúng tôi chưa bao giờ lấy quyền cha mẹ để ép các con tuân theo.

Sống đâu quen đó là câu cửa miệng của người Việt chúng ta, thế nhưng vợ chồng tôi sống nước ngoài lúc kẻ lên 2 người lên 10 mà không quen kiểu sống cho con tha hồ tham gia tiệc cùng của các gia đình Tây phương.

Ở nhà con ngoan, ra ngoài học bạn đây là điều các ông bố bà mẹ nên biết. Vì thế khi đồng ý cho con cùng các bạn xem phim hay tới dự sinh nhật bạn, tôi hoặc chồng đều tạm ngưng việc để đưa con đi và ngồi hàng giờ đón con về.

Và bạn thấy đó, với 5 đứa con, tôi nuôi và dạy không quá mệt. Đơn giản vì tôi và chồng cùng thống nhất kiểu dạy con Ta – Tây kết hợp như thế.

Lâm Anh Đào / VnExpress

---