Đêm độc diễn đỉnh cao của NSND Đặng Thái Sơn

Tối 27/2, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, NSND Đặng Thái Sơn trải lòng với khán thính giả VN bằng chương trình độc diễn (recital) đỉnh cao của mình.

Đã nhiều năm nay (có lẽ đã hơn 10 năm), Đặng Thái Sơn thường về VN biểu diễn cùng dàn nhạc nhân những ngày lễ và sự kiện xã hội. Đó là sự hoành tráng, lộng lẫy và hào nhoáng bề ngoài mà công chúng có thể cảm nhận được trong nghệ thuật hòa tấu điêu luyện của nghệ sĩ. Dù sao đi nữa thì những bản concerto hòa tấu với dàn nhạc không thể tạo cho người nghe đầy đủ cơ sở để cảm nhận được tầm cỡ tài năng của người nghệ sĩ. Có thể nhận rõ, sở trường thiên bẩm của Đặng Thái Sơn là độc diễn. Và tối thứ sáu, anh đã thể hiện một chương trình độc tấu theo ý nguyện: “Hãy cho tôi một không gian tĩnh lặng để chỉ còn hồn nhạc và cảm giao...” với người nghe.

Kịch bản của chương trình được xây dựng theo ý đồ phát triển dần dần đến cao trào là tác phẩm cuối cùng - Scherzo số 2 Si giáng thứ của Chopin, một trong những đỉnh cao của Đặng Thái Sơn. Mở đầu chương trình là 2 nocturns (nhạc đêm) của G. Faure (nhạc sĩ lãng mạn Pháp) như là ouverture (khúc mở đầu) vào thế giới nội tâm tĩnh lặng và tâm đắc của Đặng Thái Sơn. Đó là những tiểu phẩm kỳ diệu và tuyệt mỹ của Maurice Ravel - nhạc sĩ vĩ đại của trường phái ấn tượng Pháp. Có thời gian sống và biểu diễn nhiều ở Pháp, Đặng Thái Sơn đã cảm nhận sâu sắc được nghệ thuật ấn tượng của Ravel và Debussy, đưa vào thế giới Chopin của mình, tạo nên một điểm nhấn độc đáo và giá trị trong repertoire (danh mục tác phẩm) của mình. Người nghe có thể cảm nhận rõ trong khi diễn tấu, Đặng Thái Sơn như một hoạ sĩ ấn tượng Pháp đang vẽ nên “những chiếc gương”, “những con bướm đêm”, “một con thuyền trên đại dương”, một anh “hề” và một “thung lũng chuông”. Kỹ thuật diễn tấu (cực khó) điêu luyện đến mức khán thính giả không còn để tâm và nhận biết và cho rằng đó là sự tự nhiên tất yếu. Cao trào của 5 tác phẩm Ravel là “Alborada del Gracioso” (Khúc serenade buổi sáng của anh hề) được Đặng Thái Sơn thể hiện cực kỳ hấp dẫn, chiếm lĩnh toàn bộ tâm trí của khán thính giả Nhà hát Lớn. Một kỹ thuật diễn tấu siêu phàm. Có thể liên tưởng đến Richter vĩ đại (nghệ sĩ piano người Nga) khi ông diễn tấu tác phẩm này.

Phần hai của chương trình là thế giới Chopin của Đặng Thái Sơn cùng với những tác phẩm tâm đắc của nghệ sĩ. Đó vẫn là bản Barcarolle Fis dur (Fa thăng trưởng) bất hủ - tràn ngập tính trữ tình, thi ca và lãng mạn. Đó là những điệu nhảy Mazuarka (điệu nhảy của Ba Lan) tinh tế và mơ mộng trong góc riêng của tâm hồn Đặng Thái Sơn. Và đó là bản Scherzo (khúc trào phúng) B-moll (Si giáng thứ) trào lộng, kịch tính - cao trào của toàn bộ chương trình. Ta có thể nhận thấy Đặng Thái Sơn như một diễn viên đa năng khi thể hiện một cách điêu luyện ba tính cách trong nghệ thuật biểu diễn của mình.

Đặng Thái Sơn nhận hoa và lời chúc mừng từ người hâm mộ. Ảnh: Mỹ Dung.

30 năm trước (1979), tôi được trực tiếp nghe Đặng Thái Sơn lúc đó là sinh viên năm thứ tư của Nhạc viện Tchaikovsky, trước khi đi thi Chopin, trình diễn bản Scherzo này lần đầu tiên tại Mátxcơva trong phòng hoà nhạc của trường trung cấp nhạc viện Tchaikovsky. Ấn tượng cho đến giờ không hề phai nhạt. Đó là sự ra mắt và cuộc diễn tập ấn tượng trước khi đi thi Chopin bên Ba Lan. Lúc đó, trong số các thí sinh ra mắt (phần lớn là sinh viên của Nhạc viện Tchaikovsky), Đặng Thái Sơn là niềm hy vọng lớn nhất. Và nó đã trở thành sự thật kỳ diệu. Chúng tôi, những sinh viên Việt Nam đang cùng học tại nhạc viện Tchaikovsky lúc đó vô cùng ngỡ ngàng và tràn ngập niềm tự hào sung sướng khi biết được tin chiến thắng “oanh liệt” của Đặng Thái Sơn trên “đấu trường” âm nhạc danh tiếng vào bậc nhất của thế giới - Chopin competition. Scherzo B-moll hôm đó được trình tấu đúng như Đặng Thái Sơn nói: “quyến rũ bởi sự lộng lẫy sôi nổi của tuổi đôi mươi” mà theo thời gian đã thay đổi, không còn nữa. Thay vào đó là sự điêu luyện, tinh xảo và thâm thúy mà nghệ sĩ đã thể hiện trong tối 27/2 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Bản Scherzo đã kết thúc trong tiếng vỗ tay và hò reo ngưỡng mộ, chấn động khán phòng Nhà hát Lớn.

Khán giả nhiều lứa tuổi, trong đó có cả những em nhỏ, ùa vào xin chữ ký của NSND Đặng Thái Sơn sau buổi biểu diễn. Ảnh: Mỹ Dung.

Đáp lại sự ngưỡng mộ của khán giả, NSND Đặng Thái Sơn đánh tặng thêm một tiểu phẩm của Debussy trong tập “Góc trẻ thơ”. Buổi biểu diễn kết thúc trong sự tiếc nuối và không hề muốn chia tay của khán giả với người nghệ sĩ piano thiên tài.

Theo Vnexpress.

---