Sự nghiệp nữ diễn viên số 1 của điện ảnh VN một thời

Theo lời kể của nghệ sĩ Bùi Cường, lớp trưởng lớp diễn viên điện ảnh khoá 2, Phương Thanh là một trong những diễn viên đẹp nhất với đôi mắt nâu buồn, gợi cảm.

“Lần đầu gặp Thanh, cả lớp đã trầm trồ bởi nhan sắc khác người cùng vẻ đẹp dịu dàng nữ tính thuần khiết Việt Nam”, Bùi Cường nhớ lại. Ngày đó, hầu hết các bạn nam trong lớp đều mê Phương Thanh. Trong khu tập thể, có người sẵn sàng bê thau nước  đến để chị rửa chân, thấy chị ngủ không có màn, họ cũng đem cho. Phương Thanh sống trong tình yêu quý chân thành của bạn bè và đồng nghiệp xung quanh.

Phương Thanh cũng thuộc số những gương mặt xuất sắc, đặc biệt, chị có khả năng nhập vai rất nhanh, trong khi bạn bè phải mất một thời gian để lắng đọng, đợi cảm xúc. Tốt nghiệp lớp diễn viên, cô sinh viên đẹp người đẹp nết được đạo diễn Nguyễn Khánh Dư chọn đóng vai Thoa trong phim Đứa con nuôi. Vai diễn tuy nhỏ song khuôn mặt đẹp hút hồn của chị đã để lại ấn tượng đẹp với khán giả và đạo diễn. Thế nhưng, Phương Thanh chỉ thực sự toả sáng khi nhận vai Hiền “cá sấu” trong phim Tội lỗi cuối cùng của đạo diễn Trần Phương.

“Tôi đi cùng đoàn làm phim và thật sự bất ngờ trước khả năng diễn xuất của cô bé học chung lớp. Hiền cá sấu có tính cách hoàn toàn trái ngược với người thiếu nữ xinh đẹp này”, nghệ sĩ Bùi Cường nhớ lại. Hiền trong Tội lỗi cuối cùng là vai diễn mơ ước của các diễn viên trẻ, vì thế nhận được lời mời Phương Thanh quyết tâm sống tận cùng với nhân vật của mình. Chị đề nghị đi thực tế tại các nhà tù, tiếp xúc với từng con người cụ thể khiến nhiều người lo ngại cho sức vóc mảnh mai của cô gái đẹp. Song, trái tim nghệ sĩ mách bảo Phương Thanh, đây là cơ hội để chỉ toả sáng và ghi dấu ấn sự nghiệp nên dù gian khó đến đâu chị cũng sẵn sàng.

Khi Tội lỗi cuối cùng được trình chiếu, Phương Thanh trở thành hiện tượng trong đời sống điện ảnh. Bạn bè ngỡ ngàng, khâm phục, khán giả thì ngất ngây bởi lần đầu tiên được xem trên màn ảnh một vai diễn gai góc và đầy ấn tượng. Người ta hỏi nhau, đố biết ai đóng vai cô gái giang hồ có vẻ đẹp hoang dại và tâm hồn đáng thương ấy không? Mọi người trả lời chắc chắn: “Người đóng vai này là dân Sài Gòn chính hiệu rồi”  mà không biết đó là người con gái gốc Phú Thọ, sống ở phố Hàng Than, Hà Nội. Với khả năng diễn xuất thật như đời, Phương Thanh được trao giải diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ năm vai Hiền. Thực ra, từ khi liên hoan phim chưa diễn ra, đồng nghiệp đều biết, không ai xứng đáng hơn Phương Thanh để nhận vương miện điện ảnh vào năm đó.

Sau đó, những năm 80 dường như là thời của Phương Thanh, hàng chục phim xếp hàng chờ chị tham gia. Có đạo diễn nhất quyết mời bằng được “Hiền cá sấu” đóng phim của mình. Phương Thanh tiếp tục toả sáng trong các phim Rừng lạnh, Ai giận ai thương, Trở về Sam Sao, Sẽ đến một tình yêu, Nửa chừng xuân…

Đến vai Kiều Oanh, một cô gái đẹp ôm giấc mơ trở thành ca sĩ trong phim Kỷ niệm đồi trăng, khán giả biết đến hình ảnh Phương Thanh bên cạnh nam tài tử Anh Dũng, người từng nổi tiếng với các phim Cô gái trên sông, Người chưa biết nói. Cặp tình nhân trong phim đã trở thành đôi vợ chồng hạnh phúc ngoài đời thường. Thực ra, tình yêu của đôi trai tài gái sắc đã chớm nở từ trước đó nhưng “tình trong như đã, mặt ngoài còn e”, vì thế khi được mời đóng cặp trong phim, họ đã thuộc về nhau. Nghệ sĩ Anh Dũng, hiện là giám đốc Nhà hát kịch Việt Nam từng thổ lộ, anh tự hào bởi được sánh vai với diễn viên nổi tiếng, càng không ngờ sau này cô gái đẹp ấy lại về chăm sóc mình.

Sau khi sinh cô con gái đầu lòng, gương mặt tài danh một thời vắng hẳn trên màn bạc khiến nhiều người tiếc nhớ. Chị từng buồn bởi cách làm phim ngày nay không phù hợp với mình và cũng thật khó để tim một vai diễn phù hợp, vì thế chị muốn dành nhiều thời gian chăm chút cho gia đình và con nhỏ. Cuộc sống ổn định, nỗi khao diễn xuất lại trào dâng trong lòng Phương Thanh và chị vẫn tiếp tục đóng phim. Năm ngoái, dù sức khoẻ không được tốt song chị vẫn nhận lời đạo diễn Đỗ Minh Tuấn vào vai nhỏ trong phim truyền hình Mùa cưới. Đến nay, chị đã tham gia diễn xuất trong hơn 100 phim truyện nhựa và truyền hình, tuy nhiên Hiền cá sấu vẫn là vai diễn để đời của Phương Thanh, một nghệ sĩ tài sắc, luôn đau đáu với điện ảnh.

Nghe tin Phương Thanh phải vào viện, hôm 13/2 bạn bè lớp diễn viên khoá 2 kéo vào thăm nhưng lúc ấy chị đã hôn mê, không nhận ra ai. Nghệ sĩ Bùi Cường xúc động: “Không ngờ, Thanh là người đầu tiên trong lớp ra đi. Nhìn các giường bệnh xung quanh, hầu hết mọi người đều trên 80 tuổi, vậy mà em tôi mới qua tuổi 50”.

Nhan sắc hiếm hoi của điện ảnh đã vĩnh viên ra đi vào lúc 5h chiều ngày 13/2, lễ an táng của chị diễn ra từ 8 đến 10h ngày 19/2 tại số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội.

Theo Hà Lan

---