Hơn 5 triệu công dân Liên minh châu Âu đang sinh sống tại Đức, nhưng không phải ai cũng có quyền nhận trợ cấp xã hội Bürgergeld. Bài viết này phân tích các số liệu mới nhất và những quy định nghiêm ngặt mà người lao động EU phải đối mặt.
Thực trạng chung về người EU tại Đức
Đức là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất đối với công dân từ các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) nhờ vào nguyên tắc tự do đi lại và cơ hội việc làm. Theo số liệu cập nhật vào tháng 9 năm 2025 từ tổ chức Mediendienst Integration, có hơn 5 triệu công dân EU đang sinh sống và làm việc hợp pháp tại Đức. Phần lớn trong số họ đến sau khi EU mở rộng về phía đông để tìm kiếm cơ hội kinh tế.
Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là có bao nhiêu người trong số họ phụ thuộc vào hệ thống an sinh xã hội của Đức. Thống kê cho thấy có khoảng 398.151 người EU đang nhận trợ cấp Bürgergeld, chiếm tỷ lệ 8,9% tổng số công dân EU cư trú tại đây. Con số này gần như tương đương với tỷ lệ chung của toàn dân số Đức, với 8,3% người dân nhận trợ cấp.
Sự khác biệt lớn giữa các quốc tịch
Mặc dù đa số công dân EU tại Đức đều có việc làm, với khoảng 2,7 triệu người đang tham gia thị trường lao động, tỷ lệ thất nghiệp và nhận trợ cấp lại có sự khác biệt rất lớn tùy thuộc vào quốc tịch. Điều này phản ánh sự đa dạng về hoàn cảnh kinh tế và hội nhập của các cộng đồng khác nhau.
Tỷ lệ thất nghiệp cho thấy sự chênh lệch rõ rệt:
- Công dân Pháp: 6,6%
- Công dân Romania: 7,3%
- Công dân Ba Lan: 7,6%
- Công dân Bulgaria: 18,3%
Sự khác biệt này càng trở nên rõ nét hơn khi xét đến tỷ lệ người nhận trợ cấp Bürgergeld. Công dân từ các nước Tây Âu có tỷ lệ nhận trợ cấp rất thấp, trong khi tỷ lệ này cao hơn đáng kể ở những người đến từ các quốc gia Đông Âu mới gia nhập EU.
- Người Pháp: chỉ 3% nhận trợ cấp
- Người Ba Lan: 6,3%
- Người Romania: 8,7%
- Người Bulgaria: lên tới 25,9%
Điều kiện nhận Bürgergeld cho công dân EU
Quyền tự do cư trú trong khối EU không tự động đi kèm với quyền được hưởng trợ cấp xã hội. Để ngăn chặn tình trạng "du lịch phúc lợi", chính phủ Đức đã áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn kể từ năm 2017. Việc một công dân EU có được nhận Bürgergeld hay không phụ thuộc hoàn toàn vào thời gian cư trú và tình trạng việc làm của họ.
Các trường hợp không đủ điều kiện nhận trợ cấp:
- Người mới đến Đức dưới 3 tháng và chưa có việc làm.
- Người đến Đức với mục đích chính là tìm việc hoặc xin trợ cấp.
Các trường hợp đủ điều kiện nhận trợ cấp:
- Đã làm việc tại Đức trên 1 năm: được nhận trợ cấp không giới hạn thời gian nếu mất việc.
- Đã làm việc dưới 1 năm: chỉ được nhận trợ cấp tối đa trong 6 tháng.
- Chưa từng đi làm: chỉ được quyền xin trợ cấp sau khi đã cư trú liên tục tại Đức trong 5 năm.
Thách thức trong thực tế và vấn đề gian lận
Bên cạnh các quy định pháp lý, việc tiếp cận hệ thống an sinh xã hội cũng tồn tại nhiều thách thức. Hàng năm, các cơ quan chức năng phát hiện vài trăm trường hợp gian lận có tổ chức nhằm chiếm đoạt tiền trợ cấp. Các mạng lưới này thường lợi dụng những người có hoàn cảnh khó khăn để đăng ký nhận trợ cấp một cách bất hợp pháp.
Tuy nhiên, nhiều công dân EU cũng phản ánh rằng họ gặp khó khăn khi làm việc với các trung tâm việc làm (Jobcenter). Một số người cho biết yêu cầu của họ bị từ chối mà không có lý do rõ ràng, hoặc bị yêu cầu cung cấp những giấy tờ phức tạp, gây khó khăn cho việc tiếp cận quyền lợi chính đáng của mình. Điều này cho thấy hệ thống vẫn cần được cải thiện để đảm bảo tính công bằng và minh bạch.
Thành Lộc ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC