4 nước châu Âu góp hơn 1 tỉ đô mua vũ khí cho Ukraine, Mỹ nói 'sẽ chuyển hàng sớm'

Hà Lan công bố góp 500 triệu euro vào cơ chế viện trợ vũ khí Mỹ cho Ukraine, trở thành nước NATO đầu tiên hưởng ứng lời kêu gọi và cả sức ép từ Washington. Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch cũng xác nhận đóng góp ngay sau đó.

Hệ thống tên lửa phòng không Patriot - Ảnh: Bộ Quốc phòng Hà Lan

Trong thông báo trên mạng xã hội X ngày 4-8, Bộ trưởng Quốc phòng Hà Lan Ruben Brekelmans cho biết số tiền 500 triệu euro (tương đương 577 triệu USD) sẽ được dùng mua các thành phần của hệ thống phòng không Patriot, bao gồm cả tên lửa. Những vũ khí sản xuất tại Mỹ này sau đó sẽ được chuyển cho Ukraine.

Với tuyên bố này, Hà Lan trở thành nước thành viên NATO đầu tiên đóng góp vào cơ chế viện trợ vũ khí Mỹ cho Ukraine. Hồi tháng trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ sẽ cung cấp vũ khí cho Ukraine nhưng tiền sẽ do các đồng minh châu Âu chi trả.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte hoan nghênh thông báo của Hà Lan và cho biết ông đã khuyến khích các thành viên khác tham gia vào cơ chế mới, nhằm cung cấp cho Kiev những khí tài mà nước này đang rất cần để tự vệ trước Matxcơva.

Đại sứ Mỹ tại NATO Matthew Whitaker kế đó cho biết ông tin sẽ có thêm nhiều quốc gia tuyên bố tham gia cơ chế mới trong những tuần tới. "Chúng tôi đang tiến hành nhanh nhất có thể", ông nói với Reuters ngày 4-8.

Khi được hỏi về mốc thời gian để chuyển giao vũ khí từ Mỹ cho Ukraine theo cơ chế mới, đại sứ Whitaker nói lấp lửng: "Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy việc này diễn ra rất nhanh chóng, chắc chắn trong những tuần tới, nhưng một số thậm chí còn sớm hơn thế. Hà Lan chỉ là nước đầu tiên trong số nhiều nước khác".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngay lập tức hoan nghênh quyết định của Hà Lan, nhấn mạnh không chỉ Ukraine, mà cả châu Âu cũng sẽ được bảo vệ tốt hơn. "Tôi chân thành biết ơn Hà Lan vì những đóng góp đáng kể của họ trong việc củng cố lá chắn phòng không của Ukraine", ông Zelensky nói.

Trong diễn biến liên quan mới nhất, ngày 5-8, Thụy Điển, Na Uy và Đan Mạch sẽ đóng góp khoảng 500 triệu USD cho sáng kiến mua vũ khí Mỹ cho Ukraine, bao gồm cả tên lửa Patriot.

Cụ thể, phần đóng góp của Đan Mạch là khoảng 90 triệu USD, trong khi Na Uy cho biết sẽ đóng góp khoảng 1,5 tỷ crown Na Uy (146 triệu USD).Thụy Điển đóng góp 275 triệu USD, bao gồm tên lửa Patriot và các thiết bị phòng không khác, cũng như đạn chống tăng.

Mỹ hiện là nước cung cấp viện trợ nhiều nhất cho Ukraine sau khi xung đột giữa Kiev và Matxcơva bùng nổ vào tháng 2-2022. Tuy nhiên, bước sang thời Tổng thống Trump, đã có nhiều hoài nghi về mức độ sử dụng hiệu quả các khoản viện trợ tại Ukraine. Thêm vào đó, Đảng Cộng hòa đang kiểm soát cả Hạ viện và Thượng viện Mỹ không mặn mà với việc chi quá nhiều tiền viện trợ cho Ukraine.

Việc cơ chế mới ra đời được xem là một sự nhượng bộ đáng kể của châu Âu trước sức ép từ Mỹ, không chỉ đảm bảo khả năng cầm cự của Ukraine mà còn để đảm bảo an ninh cho lục địa già trước Nga.

DUY LINH

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online

---