Nga đối mặt khủng hoảng nhiên liệu nghiêm trọng: Xe xếp hàng dài, giá leo thang do tấn công UAV Ukraine

Nga, quốc gia vốn được biết đến như "cây xăng của thế giới", hiện đang lao đao với một cuộc khủng hoảng nhiên liệu trầm trọng nhất trong lịch sử. Tại nhiều thành phố, bao gồm cả khu vực Crimea do Nga kiểm soát, tình trạng thiếu hụt nhiên liệu nghiêm trọng đến mức người dân phải xếp hàng dài hàng kilomet tại các trạm xăng để tìm mua xăng dầu.

Giá xăng dầu tại Nga đã tăng vọt một cách chóng mặt, vượt ra ngoài tầm kiểm soát của người tiêu dùng.

Bất chấp việc Tổng thống Vladimir Putin đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu với mục đích ưu tiên nguồn cung cho thị trường nội địa, biện pháp này vẫn chưa thể hiện được hiệu quả rõ rệt và tình hình vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Biển báo "Cấm vào" tại một trạm xăng. Alexander Ryumin / TASS

Thị trường nhiên liệu của Nga đang ở trong tình trạng căng thẳng cực độ. Đặc biệt tại vùng Primorye, các trạm xăng chứng kiến cảnh tượng người dân phải chờ đợi trong những hàng dài không ngớt, trong khi giá bán buôn của cả xăng và dầu diesel đã leo lên những mức cao kỷ lục, gây áp lực lớn lên đời sống và sản xuất.

Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng nhiên liệu

Nguyên nhân chính thức được thừa nhận cho tình trạng này là do một số nhà máy lọc dầu lớn của Nga đã buộc phải ngừng hoạt động sau các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) do Ukraine thực hiện. Trong giai đoạn cao điểm của mùa hè, ước tính có tới 14% công suất lọc dầu của Nga đã bị tê liệt hoàn toàn.

Truyền thông địa phương cho biết các vấn đề này phần nào bắt nguồn từ sự gia tăng nhu cầu theo mùa trong kỳ nghỉ lễ, cùng lúc đó nhiều nhà máy lọc dầu đã cắt giảm mạnh lượng hàng xuất khẩu về Viễn Đông - với một số trường hợp cắt giảm tới năm lần.

Một nút thắt cổ chai khác đã xuất hiện trên mạng lưới đường sắt Nga, nơi các đoàn tàu chở nhiên liệu hướng đến Vladivostok bị trì hoãn tới hai tuần.

Chính quyền địa phương đã thừa nhận tình trạng chậm trễ nhưng cố gắng giảm nhẹ quy mô của cuộc khủng hoảng, cho rằng sự thiếu hụt là do nhu cầu mùa hè và công tác sửa chữa đường bộ làm chậm việc giao hàng.

Chính phủ vùng Primorye cho biết trong một tuyên bố: "Dự trữ nhiên liệu tại các trạm xăng trong khu vực vẫn đủ để đảm bảo nguồn cung không bị gián đoạn."

Tình trạng thiếu hụt này xảy ra sau những khủng hoảng tương tự được báo cáo vào tuần trước ở Crimea và khu vực Zabaikalsky thuộc Viễn Đông, nơi xăng hiện được bán theo phiếu.

Sergei Aksyonov, người đứng đầu Crimea do Điện Kremlin bổ nhiệm, đã công khai thừa nhận vấn đề và liên kết nó với sản lượng lọc dầu bị sụt giảm, đồng thời kêu gọi người dân "kiên nhẫn cho đến khi kết thúc chiến dịch quân sự đặc biệt."

Cú sốc nguồn cung do các nhà máy lọc dầu ngừng hoạt động đã đẩy giá xăng bán buôn lên mức cao kỷ lục.

Vào thứ Ba, nhiên liệu chuẩn A-92 được giao dịch ở mức 71.970 rúp (900 USD, theo dữ liệu thị trường ngoại hối giao ngay được Reuters công bố) mỗi tấn và A-95 ở mức 81.337 rúp (1.015 USD) mỗi tấn trên sàn giao dịch St. Petersburg – tăng khoảng 40% và 50% tương ứng kể từ đầu năm.

Chỉ trong vòng 3 tuần, các cuộc tấn công của Ukraine đã làm tê liệt nguồn cung cấp năng lượng của Nga, khiến nước này mất đi 13% sản lượng điện năng.

Nguồn cung dầu mỏ của Nga đang gặp rất nhiều khó khăn sau các vụ tấn công, kéo theo đó là giá năng lượng toàn cầu leo thang. Phía Ukraine cũng đã có những phản ứng mạnh mẽ đối với tình hình này.

Tác động mạnh mẽ từ tình hình này đã gây áp lực lớn lên "cỗ máy chiến tranh" của Tổng thống Putin, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng duy trì hoạt động của lực lượng quân sự.

Chiến thuật tấn công mới của Ukraine

Ukraine đã thay đổi đáng kể chiến thuật của mình kể từ năm 2023, thực hiện các cuộc tấn công lặp đi lặp lại vào cùng một mục tiêu chiến lược, bao gồm các nhà máy lọc dầu quan trọng như Ryazan, Novokuibyshevsk, Syzran, Volgograd và Afipsky. Những cuộc tấn công này đã gây ra tình trạng đình trệ nghiêm trọng trong các khâu xử lý sơ cấp, cracking xúc tác và hydrocracking, làm gián đoạn toàn bộ chuỗi cung ứng nhiên liệu.

* Cụ thể, Nhà máy lọc dầu Ryazan, nơi chiếm tới 5% công suất lọc dầu của Nga, đã buộc phải giảm một nửa sản lượng.

* Nhà máy lọc dầu Novokuibyshevsk, với công suất 3%, đã bị hư hỏng nặng và phải ngừng hoạt động.

* Các nhà máy lọc dầu khác tại Volgograd, Samara và Syzran đã phải tạm ngừng tiếp nhận dầu thô.

Đồng thời, các UAV tầm xa (có khả năng bay từ 1.000-1.500 km) và các thiết bị không người lái trên biển của Ukraine cũng đã nhắm mục tiêu vào các cảng xuất khẩu dầu quan trọng như Ust-Luga và Novorossiysk, gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng trong hoạt động vận chuyển và xuất khẩu dầu mỏ.

Thậm chí, đường ống dẫn dầu Druzhba huyền thoại, một trong những tuyến đường ống dẫn dầu quan trọng nhất của Nga, cũng không tránh khỏi các cuộc tấn công.

Tình hình hiện tại đẩy Nga vào một thế khó khăn kép: vừa phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhiên liệu nghiêm trọng trong nước, vừa gặp phải những trở ngại lớn trong hoạt động xuất khẩu nhiên liệu ra thị trường quốc tế.

Trước áp lực ngày càng gia tăng và những tác động tiêu cực sâu rộng, Điện Kremlin và Hội đồng An ninh Liên bang Nga đã phải triệu tập một cuộc họp khẩn cấp để tìm kiếm các giải pháp đối phó hiệu quả với cuộc khủng hoảng nhiên liệu đang diễn ra.

Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---