Phản ứng khôn khéo của Tổng thống Ukraine Zelensky trước "tối hậu thư" của Tổng thống Mỹ Trump

Chỉ một đêm sau cuộc điện đàm với Putin, Tổng thống Mỹ Trump đã có một sự thay đổi quan điểm đáng chú ý. Để làm hài lòng Moscow, ông Trump đã thẳng thắn bày tỏ sự không hài lòng của Tổng thống Putin đối với thương vụ tên lửa Tomahawk.

Thay vì tiếp tục đàm phán theo hướng đã định, ông Trump đã ám chỉ và cáo buộc rằng Ukraine sử dụng tên lửa Tomahawk để "tấn công" Nga, thay vì tìm cách chấm dứt chiến tranh.

Ông Trump tuyên bố rõ ràng rằng sẽ không cân nhắc việc bán tên lửa Tomahawk cho Ukraine vào thời điểm này, vì mong muốn kết thúc cuộc xung đột mà không cần đến loại vũ khí này.

Sự từ chối bán tên lửa tầm xa Tomahawk cho Ukraine không chỉ dừng lại ở đó, mà cuộc đàm phán còn trở nên căng thẳng hơn. Với sự tự tin có phần thái quá, ông Trump dường như ảo tưởng rằng có thể dễ dàng áp đặt việc "đóng băng" cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện của Nga tại Ukraine, một cuộc xung đột có quy mô chỉ đứng sau các cuộc Đại chiến thế giới, giống như những vụ việc tranh chấp biên giới hay xung đột sắc tộc.

Với yêu cầu cốt lõi là ngừng bắn ngay lập tức trên chiến tuyến hiện tại, ông Trump đã đưa ra một tuyên bố "xanh rờn":

"Phải đạt được một thỏa thuận! Phải dừng lại ở nơi đang đứng."

Đây rõ ràng là một tuyên bố "đóng băng chiến sự vô điều kiện". Đối với Tổng thống Putin, đây là một sự "ngoan ngoãn" đầu hàng theo các điều kiện của Nga. Còn đối với Ukraine, đây là một tối hậu thư, một biến thể sao chép tối hậu thư của Putin, buộc nước này phải hạ vũ khí, đầu hàng và chấp nhận mất đất để chấm dứt chiến tranh.

Bất kể kết quả của cuộc gặp sắp tới giữa ông Trump và ông Putin tại Budapest ra sao, chiến lược này được dự báo sẽ thất bại, tương tự như thất bại của ông Trump trước ông Putin tại Alaska trước đó.

Lý do đơn giản là cả Ukraine và Nga sẽ không chịu áp lực từ phía ông Trump. Ukraine sẽ không đầu hàng và chấp nhận mất đất vô điều kiện, trong khi ông Putin sẽ không dừng lại bởi mục tiêu của Nga là thôn tính Ukraine. Cuộc chiến tranh chỉ có thể kết thúc khi một trong hai bên hoàn toàn bị đánh bại.

Hình ảnh minh họa cho cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Phản ứng của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước tuyên bố ngang ngược của ông Trump là một điểm đáng chú ý. Có vẻ như phản ứng của Tổng thống Zelensky không mạnh mẽ như thường thấy.

Phản ứng ban đầu của Tổng thống Zelensky

Ban đầu, Tổng thống Zelensky không phản đối quan điểm của ông Trump. Ông nói:

"Tôi nghĩ Tổng thống [Hoa Kỳ] đã đúng. Chúng ta nên dừng lại ở vị trí hiện tại. Điều quan trọng là dừng lại ở vị trí hiện tại và sau đó bắt đầu nói [về việc chấm dứt chiến tranh]..."

Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn nói rõ với ông Trump rằng Ukraine không phải là bên khơi mào cuộc chiến. "Giữa chúng ta, vấn đề nằm ở Putin – bởi vì chúng ta không phải là người khơi mào cuộc chiến này."

Trên mạng xã hội, ông Zelensky cũng nhấn mạnh: "Ukraine vẫn đang trông cậy vào sự hỗ trợ tăng cường từ Washington và sức ép hơn nữa từ Hoa Kỳ lên Điện Kremlin để chấm dứt chiến tranh."

Phân tích chiến thuật của Tổng thống Zelensky

Câu hỏi đặt ra là liệu Tổng thống Zelensky có thực sự mệt mỏi và chấp nhận buông tay theo giải pháp của ông Trump, hay ông biết chắc chắn rằng chiến lược chấm dứt chiến tranh của ông Trump sẽ thất bại sớm muộn, nên không cần tranh cãi trực diện mà để thời gian trả lời?

Liệu ông Zelensky có thực sự chấp nhận giải pháp của ông Trump, hay chỉ đang tạm thời nhường một nước cờ?

Câu trả lời là: Tổng thống Zelensky không phải là không mạnh mẽ, mà là khôn khéo.

Phản ứng có vẻ thiếu kiên quyết của ông Zelensky không phải là sự đầu hàng, mà là một chiến thuật "lùi để tiến" có tính toán.

Ông Zelensky nhận thức rất rõ ràng:

Sự phụ thuộc vào quyết định của Hoa Kỳ

Ông Trump nắm toàn quyền quyết định việc bán hay cấm vận vũ khí cho Ukraine; trong khi đó, Quốc hội Mỹ đang bị chia rẽ. Ukraine không thể cùng lúc đối đầu với Nga trên chiến trường và với ông Trump trên bàn đàm phán.

Đối đầu trực tiếp với ông Trump vào thời điểm này đồng nghĩa với việc đóng sập cánh cửa ngoại giao, mua bán vũ khí với Mỹ và đẩy ông Trump sang chiến tuyến của Nga. Do đó, ông Zelensky tạm thời nhường ông Trump một bước trong cuộc tranh luận, chứ không thay đổi lập trường cốt lõi.

Lập trường kiên định của Ukraine

Trước sau như một, ông Zelensky vẫn khẳng định Nga là kẻ xâm lược và "phải chấm dứt hành động chiến tranh", cho dù ông Trump có cố tình đánh đồng kẻ xâm lược với người bị xâm lược. Thay vì công khai chỉ trích, ông Zelensky biết rằng ông Putin không muốn chấm dứt chiến tranh, hoặc sẽ phá vỡ mọi lệnh "ngừng bắn" mà ông Trump cố áp đặt. Điều này có nghĩa là chiến lược "đóng băng xung đột" của ông Trump chắc chắn sẽ thất bại.

Kết luận về giải pháp hòa bình

Bất kỳ "ngừng bắn" nào không dựa trên công lý đều chỉ kéo dài chiến tranh, chứ không thể kết thúc nó. Hòa bình ở Ukraine không thể được áp đặt bằng tối hậu thư của ông Trump hay ông Putin, mà chỉ có thể đạt được khi kẻ xâm lược bị đánh bại.

Việc ông Trump không mang lại hòa bình mà lại đánh đổi danh dự của nước Mỹ; việc ông Trump không tìm kiếm hòa bình mà lại tìm kiếm chiến thắng chính trị.

Cái mà ông Trump gọi là "chấm dứt chiến tranh" thực ra là đóng băng chiến sự, là bảo hiểm cho sự tồn tại chính trị của ông Putin, và là cái bẫy đối với nền độc lập của Ukraine – một âm mưu mà ông Zelensky không thể không nhận ra.

Tuy nhiên, ông Zelensky không cần phải vạch trần âm mưu này bởi ông muốn để thời gian làm thay nhiệm vụ đó.

Sự đoàn kết và hỗ trợ quốc tế

Cuộc đàm phán có thể đã thất bại. Nhưng Tổng thống Zelensky không thất bại và không đơn độc. Người dân Ukraine đoàn kết đứng sau lưng Tổng thống Zelensky.

Nếu không có tên lửa Tomahawk của Mỹ, Ukraine sẽ tự phát triển những tên lửa tương đương hoặc mạnh hơn. Các quốc gia châu Âu đang bày tỏ tình đoàn kết với Ukraine mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Trong khi đó, ông Trump bị cô lập. Ngoại trừ một vài tờ báo như Fox News ủng hộ ông Trump, nhiều tờ báo Mỹ đã chỉ trích ông, với quan điểm: "Hòa bình không đến từ sự hèn nhát."

Quốc hội Mỹ đang chia rẽ. Một số thượng nghị sĩ Cộng hòa có quan điểm cứng rắn cũng lên tiếng: "Nếu Ukraine sụp đổ, NATO sẽ là tuyến kế tiếp, và chúng ta sẽ trả giá gấp mười."

Sự chịu đựng và bản lĩnh của Tổng thống Zelensky xứng đáng nhận được sự cảm ơn.

Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---