Trong chín năm, Trump đã thống trị Đảng Cộng hòa. Các thượng nghị sĩ có thể ghét ông ta, các thống đốc có thể khinh miệt ông ta, các nhà tài trợ có thể chế nhạo ông ta, các cử tri Đảng Cộng hòa có trình độ đại học có thể quay lưng lại với ông ta — nhưng buồn cười là không có gì ảnh hưởng. Có đủ một khối Cộng hòa ủng hộ ông ta. Mọi người khác hoặc là đứng vào hàng, hoặc rút lui khỏi chính trường hoặc rời bỏ đảng.
Trump không phải thắng mọi cuộc chiến. Vào năm 2019 và 2020, các Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã loại bỏ hai người được Trump đề cử vào Cục Dự trữ Liên bang là Stephen Moore và Judy Shelton.
Nhưng Trump đã thắng hầu hết mọi cuộc chiến quan trọng. Ngay cả sau ngày 6 tháng 1 năm 2021, các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện đã bảo vệ ông khỏi bị kết án tại phiên tòa đàn hặc. Sau khi Trump rời chức vụ, các lãnh đạo đảng vẫn nuôi mộng tưởng rằng ông “thực sự” đã thắng cuộc bầu cử năm 2020. Những nỗ lực đề cử Ron DeSantis hoặc Nikki Haley thay thế Trump ra tranh cử tổng thống 2024 đều đã thất bại.
Về viện trợ cho Ukraine, Trump đã đạt được thành công trong 16 tháng. Khi đảng Dân chủ chiếm đa số tại Hạ viện vào năm 2022, họ đã phê duyệt bốn gói viện trợ riêng biệt cho Ukraine, với tổng trị giá 74 tỷ Mỹ kim.
Viện trợ đã dừng lại từ khi đảng của Trump nắm quyền kiểm soát Hạ viện, vào tháng 1 năm 2023. Mọi quan chức Đảng Cộng hòa đều hiểu: Những ai muốn thể hiện lòng trung thành với Trump phải đứng về phía chống lại Ukraine.
Vào đầu năm nay, Trump thậm chí còn có thể phá hỏng dự luật nhập cư cứng rắn nhất trong nhiều thập niên - chỉ đơn giản là không để Joe Biden giành được chiến thắng lưỡng đảng giữa khủng hoảng di dân. Cá nhân các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện có thể phàn nàn, nhưng với sự phản đối của Trump, thỏa thuận giữa hai đảng về an ninh biên giới đã tan rã.
Ba tháng sau, đảng của Trump tại Quốc hội đã nổi dậy chống lại ông — không phải để trả thù cá nhân cho một số người trung thành Trump quái đản, mà về một trong những vấn đề được Trump ôm ấp nhất: đứng về phía Nga để chống lại Ukraine.
Cuộc nổi dậy chống Trump, ủng hộ Ukraine bắt đầu tại Thượng viện.
Hai mươi hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa đã cùng với phe Dân chủ thông qua gói viện trợ cho Ukraine vào tháng Hai. Các Dân biểu Cộng hòa bất đồng chính kiến sau đó đe dọa sẽ ép buộc bỏ phiếu nếu Chủ tịch thuộc đảng Cộng hòa không chủ động đưa dự luật viện trợ đó ra bỏ phiếu.
Chủ tịch Mike Johnson tuyên bố ủng hộ viện trợ Ukraine. Cuối tuần này, các Dân biểu Cộng hòa đã chia ra hai phe, ủng hộ Ukraine và chống Ukraine. Vào thứ Sáu, Hạ viện đã bỏ phiếu với tỷ lệ 316–94 ủng hộ quy định về bỏ phiếu viện trợ.
Vào thứ Bảy, dự luật viện trợ cho Ukraine đã được Hạ viện thông qua với tỷ số 311–112. Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer cho biết Thượng viện sẽ nhanh chóng thông qua các dự luật viện trợ vừa được Hạ viện thông qua, không thêm bớt và chuyển đến Tổng thống Biden để ký.
Khi thất bại đang đến gần với các đồng minh chống Ukraine, Trump đã thay đổi thông điệp của mình một chút. Vào ngày 18 tháng 4, ông ta đăng trên Truth Social tuyên bố rằng ông ta cũng ủng hộ việc giúp đỡ Ukraine. “Như mọi người đều đồng ý, Sự sống còn và Sức mạnh của Ukraina quan trọng đối với Châu Âu rất nhiều hơn đối với chúng ta, nhưng nó cũng quan trọng đối với chúng ta!” Nhưng đó là kiểu giữ thể diện trước chuyện đã rồi, nhảy sang phe thắng sau khi phe của ông ta sắp thua.
Trump vẫn sắp được đề cử, đang thu gom sự ủng hộ ngay cả từ các quan chức dân cử của Đảng Cộng hòa, những người cực kỳ không thích ông. Nhưng người ta có thể nhìn thấy được những vết nứt trong sự đoàn kết.
Một số vết nứt chỉ mang tính biểu tượng. Ngay cả sau khi Haley rút lui khỏi cuộc tranh cử tổng thống của Đảng Cộng hòa vào ngày 6 tháng 3, khoảng 13 đến 19% đảng viên Cộng hòa vẫn đến bỏ phiếu cho bà trong các cuộc tranh cử tại Georgia và Washington vào ngày 12 tháng 3; tại Arizona, Florida, Illinois và Ohio vào ngày 19 tháng 3; và tại New York và Connecticut vào ngày 2 tháng 4.
Những vết nứt khác nghiêm trọng hơn – và là điều đáng lo ngại đối với Trump.
Hoạt động gây quỹ của Trump đã tụt hậu rất nhiều so với Tổng thống Biden, có lẽ một phần là do người ta ngán ngẩm việc Trump vẫn quen chuyển các khoản quyên góp để chi phí cho các rắc rối pháp lý của cá nhân ông và cho các mục đích sử dụng cá nhân khác.
Vào tháng 3, quỹ tranh cử của Biden có số tiền mặt trong tay nhiều hơn gấp đôi so với Trump. Các ứng cử viên Thượng viện của Đảng Cộng hòa trong các cuộc đua cạnh tranh nhất và các ứng cử viên Hạ viện cũng tụt hậu so với các ứng cử viên Đảng Dân chủ. CNBC đưa tin rằng Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa RNC đang phải đối mặt với “sự mệt mỏi của các nhà tài trợ nhỏ” và “sự do dự của các nhà tài trợ lớn”.
Bao nhiêu trong số đó có thể do bởi cá nhân Trump?
Cuộc bỏ phiếu ở Ukraine đưa ra manh mối quan trọng nhất. Đây là vấn đề thể hiện sự xung đột trực tiếp nhất giữa niềm tin truyền thống của Đảng Cộng hòa vào khả năng lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ với sự nhiệt tình kỳ lạ và bất lương của Trump đối với nước Nga của Vladimir Putin. Và về vấn đề này, đảng Cộng hòa truyền thống hiện đã giành chiến thắng và sự nhiệt tình kỳ lạ của Trump đã bị đánh bại.
Một tảng đá rơi không đủ để làm nên một trận đất lở.
Tuy nhiên, cuộc bỏ phiếu ủng hộ Ukraine và chống Trump tại Hạ viện là một tảng đá rất, rất lớn. Với một điều cực kỳ quan trọng đối với ông - một điều đã trở thành biểu tượng cho bản sắc ủng hộ Trump - đảng của Trump đã làm việc với các phe Dân chủ tại Hạ viện và Thượng viện để trao cho Trump một thất bại nặng nề. Ví dụ này có thể trở nên lây lan.
Đảng Cộng hòa mất Hạ viện trong năm 2018 vì họ đã bị đánh bại ở các quận hạt từng do George H. W. Bush, Newt Gingrich và Eric Cantor nắm giữ. Họ mất chức tổng thống vào năm 2020 một phần lớn là do họ mất phiếu của những người đàn ông da trắng ở ngoại ô. Họ mất Thượng viện vào năm 2021 vì lòng chán ngán với Trump đã khiến họ mất hai ghế ở Georgia. Họ mất mấy ghế Thượng viện và mấy ghế thống đốc vào năm 2022 vì họ đưa ra các ứng cử viên mang nhãn hiệu Trump như Blake Masters và Kari Lake ở Arizona và Doug Mastriano ở Pennsylvania.
Đảng Cộng hòa đã khiến quá nhiều cử tri của họ xa lánh - và phải trả giá về mặt chính trị. Người ta xa lánh vì sự thù địch của Trump với Ukraine, và cái giá đó phải trả bằng máu và đau khổ của binh lính và thường dân Ukraine.
Những vấn đề được cho là sẽ giúp cho màn trình diễn của Trump tiếp tục hóa ra là những viên pháo xì.
Lạm phát đang giảm. Tội phạm đang giảm. Đảng Cộng hòa đã vứt bỏ vấn đề nhập cư bằng cách phá hỏng — theo lệnh của Trump — thỏa thuận lưỡng đảng về nhập cư tốt nhất mà họ từng thấy. Nỗ lực dàn dựng các vụ bê bối của Biden để ngang bằng với các vụ bê bối của Trump đã trở thành một thất bại đáng xấu hổ, khi họ dựa vào thông tin từ một kẻ bị tình nghi là điệp viên Nga, bị truy tố vì đã nói dối với FBI.
Và bản thân Trump giờ phải đối mặt với phiên tòa ở New York với một loạt cáo buộc trọng tội. Ông ta phải đối mặt với một phiên tòa liên bang, có thể bắt đầu vào mùa thu này, về các cáo trạng hình sự thậm chí còn nghiêm trọng hơn, dính tới nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 của ông ta.
Mỗi cảnh báo và rắc rối này đều khiến Trump bị xì hơi. Ông ấy đã sa sút đến mức không còn có thể cản trở viện trợ Ukraine tại Quốc hội nữa. Ukraine thắng, Trump thua. Đó có thể là mô hình lặp lại trong năm tới./.
David Frum, The Atlantic
Đó là nhận định chính xác của cây viết David Frum trên The Atlantic sau khi Hạ viện hôm qua đã thông qua dự luật H.R. 8035 cho gói tài trợ 61 tỷ Mỹ kim dành cho Ukraine.
Nguồn: theatlantic