Berlin đối mặt với viễn cảnh bị bỏ trong bóng tối khi Washington xem xét cắt giảm quân số ở châu Âu

Đức luôn hiểu rằng sự hiện diện quân sự của Mỹ sẽ không trường tồn mãi mãi. Giờ đây, Berlin đang nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng sự rút lui đó sẽ không diễn ra quá nhanh và gây bất lợi cho nước này.

Sự hiện diện quân sự Mỹ tại Đức: Một cột trụ vững chắc của an ninh châu Âu

Trong nhiều thập kỷ qua, sự hiện diện quân sự đáng kể của Hoa Kỳ trên lãnh thổ Đức đã trở thành xương sống cho các hoạt động toàn cầu của Mỹ, đồng thời là một trụ cột quan trọng trong hệ thống quốc phòng của châu Âu.

Tuy nhiên, với việc Washington sắp tiến hành đánh giá lại việc triển khai quân sự trên toàn cầu, các quan chức Đức đang đứng trước nhiều bất ổn và không chắc chắn về tương lai.

Trọng tâm của các cuộc thảo luận này là Đánh giá Tư thế Lực lượng Toàn cầu, một cuộc đánh giá lại rộng rãi do Lầu Năm Góc dẫn đầu về các đợt triển khai quân sự của Hoa Kỳ trên toàn thế giới. | Hannibal Hanschke qua EPA

BERLIN — Bộ trưởng Quốc phòng Đức, Boris Pistorius, đã có chuyến công du Washington vào thứ Hai để cập nhật tình hình và tìm cách đảm bảo lợi ích của Đức trong bối cảnh này.

Sau cuộc gặp gỡ với người đồng cấp Mỹ, ông Pete Hegseth, ông Pistorius đã thẳng thắn thừa nhận về khả năng giảm sự hiện diện quân sự của Mỹ ở châu Âu: “Tôi đã dự đoán từ hai năm trước rằng sẽ đến lúc người Mỹ phải giảm bớt sự hiện diện của họ,” ông Pistorius chia sẻ với các phóng viên.

“Hiện nay, ở châu Âu, chúng ta đang được hưởng lợi từ sự hiện diện mạnh mẽ đó. Nhưng chúng ta cũng cần phải hiểu rằng Mỹ có những lợi ích riêng, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và bảo đảm an ninh đường biển.” Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ thiếu sự rõ ràng về cụm từ “giảm bớt” thực sự có nghĩa là gì.

Chính phủ Đức mong muốn tham gia vào quá trình phối hợp, nhưng vẫn chưa nhận được bất kỳ cam kết cụ thể nào từ phía Mỹ về kế hoạch và thời gian thực hiện. Sự lo lắng không chỉ xuất hiện ở Đức mà còn lan rộng đến các đồng minh NATO khác.

Đại sứ Mỹ tại NATO, Matthew Whitaker, đã cố gắng trấn an các đồng minh vào thứ Năm bằng cách tuyên bố rằng ông "có các cuộc trao đổi hàng ngày với các đồng minh của chúng tôi về tiến trình này" và "chúng tôi đã đồng ý không có bất ngờ hay lỗ hổng nào trong... khuôn khổ chiến lược của châu Âu".

Berlin chuẩn bị cho kịch bản rút quân của Hoa Kỳ

Đánh giá Tư thế Lực lượng Toàn cầu, một cuộc đánh giá toàn diện do Lầu Năm Góc dẫn đầu, đang ở trung tâm của các cuộc thảo luận này.

Mục tiêu của cuộc đánh giá này là điều chỉnh lực lượng quân sự của Mỹ để phù hợp với những thay đổi trong ưu tiên toàn cầu, đặc biệt là căng thẳng gia tăng ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và áp lực giảm chi tiêu quốc phòng ở nước ngoài. Báo cáo cuối cùng dự kiến sẽ được công bố vào tháng 9. Đối với châu Âu, điều này có thể dẫn đến việc giảm đáng kể số lượng quân Mỹ trên lục địa này.

Tháng 2 vừa qua, ông Hegseth đã tuyên bố thẳng thắn bên cạnh người đồng cấp Ba Lan:

"Bây giờ là lúc đầu tư vào quân đội của các bạn, bởi vì các bạn không thể trông chờ vào sự hiện diện của Mỹ mãi mãi." Lời cảnh báo này đặc biệt đáng lưu tâm đối với Đức. Đức hiện đang là quốc gia có số lượng quân nhân Mỹ đồn trú đông nhất châu Âu, với khoảng **35.000 quân nhân** đóng quân tại gần **35 thành phố**.

Trong số đó, đáng kể là Căn cứ Không quân Ramstein, trung tâm điều hành các hoạt động không quân và liên lạc vệ tinh của Hoa Kỳ; Grafenwöhr, khu vực huấn luyện lớn nhất của Lục quân Hoa Kỳ bên ngoài nước Mỹ; và nhiều căn cứ quân sự quan trọng khác.

Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius đã tới Washington vào thứ Hai để đảm bảo Đức luôn cập nhật thông tin. | Filip Singer/EPA

Sự hỗ trợ quân sự của Mỹ từ lâu đã là nền tảng của an ninh quốc gia Đức, từ thời Chiến tranh Lạnh cho đến nay. Với những điểm yếu cố hữu về năng lực quốc phòng, từ đạn dược, khả năng sẵn sàng chiến đấu đến răn đe chiến lược,

Đức vẫn phụ thuộc rất nhiều vào lực lượng Mỹ. Điều này bao gồm cả việc Mỹ đặt đầu đạn hạt nhân tại Büchel, một trụ cột quan trọng trong tư thế phòng thủ chung của NATO.

Tuy nhiên, như chuyên gia Aylin Matlé, thành viên cấp cao về chính sách an ninh tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức, đã chỉ ra, sự hiện diện quân sự của Mỹ ở Đức cũng mang lại lợi ích cho Washington. Bà Matlé cho biết với POLITICO rằng: “Các căn cứ như Ramstein không chỉ được sử dụng cho mục đích phòng thủ châu Âu mà còn để thể hiện sức mạnh ở Trung Đông và ở một mức độ nào đó là châu Phi”.

Châu Âu đóng vai trò như một “cổng trung chuyển” quan trọng cho việc vận chuyển thiết bị quân sự của Mỹ đến các khu vực khác trên thế giới.

Theo bà Matlé, một trong những kết quả có thể xảy ra của Đánh giá tư thế lực lượng toàn cầu là việc rút lại khoảng 20.000 quân Mỹ được điều động đến châu Âu vào năm 2022 dưới thời Tổng thống Joe Biden sau cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.

"Mặc dù vậy, sự hiện diện của Mỹ vẫn sẽ rất đáng kể", bà Matlé nói, lưu ý rằng số lượng quân đội Mỹ hiện tại ở châu Âu dao động từ 90.000 đến 100.000 người. Việc giảm quy mô lực lượng tăng cường thời Biden sẽ tạo ra sự đối lập mạnh mẽ so với chính sách của chính quyền Trump. "Điều đó sẽ gửi đi một thông điệp", bà nói, "và sự tương phản mang tính biểu tượng đó rất quan trọng đối với Trump."

Một quan chức giấu tên của NATO đã tiết lộ với POLITICO rằng việc rút quân lên tới 30% ở châu Âu là hoàn toàn có thể, điều này sẽ gây ra một sự thay đổi lớn trong cục diện an ninh khu vực. "Cho dù có bao nhiêu quân được rút đi, điều quan trọng là việc này phải diễn ra một cách có trật tự, phối hợp và không gây bất ngờ cho các đồng minh châu Âu", bà Matlé nhấn mạnh.

Tuy nhiên, với báo cáo của Lầu Năm Góc vẫn đang được soạn thảo, Berlin vẫn chưa rõ nội dung cuối cùng và tốc độ thực hiện các thay đổi. Hiện tại, thông tin chi tiết về các cuộc đàm phán giữa đại diện Đức và Mỹ vẫn rất hạn chế. 

Đức tìm cách duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Washington

Sự không chắc chắn chính là điều mà ông Pistorius đang cố gắng ngăn chặn để tránh trở thành một cuộc khủng hoảng. "Vấn đề là chúng ta phải phối hợp thực hiện quyết định như vậy, nếu và khi nó được đưa ra," ông phát biểu tại Washington, "để không xuất hiện những khoảng trống năng lực nguy hiểm nếu người Mỹ rút đi thứ mà chúng ta không thể thay thế nhanh chóng."

Lo ngại này đã thúc đẩy Đức tăng cường các hoạt động ngoại giao kín đáo. Chính phủ Đức đang theo đuổi một cách tiếp cận minh bạch, từng bước một, nhấn mạnh vào việc nước này đang tăng cường đầu tư quân sự và sẵn sàng tiếp nhận trách nhiệm trong việc bảo đảm an ninh.

Tháng 6 vừa qua, Đức đã công bố kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng từ khoảng 86 tỷ euro năm 2025 lên khoảng 153 tỷ euro năm 2029, tương đương khoảng 3,5% GDP, để đáp ứng các mục tiêu của NATO và hỗ trợ các cam kết về cơ sở hạ tầng chung.

Theo bà Matlé, nỗ lực này là có chủ đích và đã đạt được một số thành công nhất định

. "Chính phủ Đức rõ ràng đã tìm cách thiết lập lại mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ ngay từ đầu," bà nói, đồng thời chỉ ra nỗ lực phối hợp của Thủ tướng Friedrich Merz, ông Pistorius và Bộ trưởng Ngoại giao Johann Wadephul.

Một quan chức NATO giấu tên đã thẳng thắn nói với POLITICO rằng việc giảm quân lên tới 30 phần trăm ở châu Âu là có thể. | Maurizio Gambarini/EPA

Ông Merz, người đã gọi điện cho Tổng thống Trump vào đầu tháng 7 để đảm bảo việc cung cấp vũ khí cho Ukraine, đã thành công trong việc duy trì thiện cảm của Washington.

Trong một cuộc họp báo tại Phòng Bầu dục, khi được hỏi liệu vấn đề cắt giảm quân số có được thảo luận hay không, ông Trump trả lời: "Tôi luôn nói rằng châu Âu cần phải làm nhiều hơn nữa, nhưng Đức đã và đang nỗ lực.

Chúng tôi sẽ xem xét những gì hợp lý trong tương lai." Sự tiếp cận rõ ràng này chính là kiểu tương tác mà Berlin mong muốn. Theo bà Matlé, ngoại giao công khai rất quan trọng. "Kiểu tương tác cá nhân đó — đặc biệt là với một người như Trump — có thể mang lại hiệu quả," bà nói. Tuy nhiên, tương lai vẫn phụ thuộc hoàn toàn vào quyết định của Washington.

Nguyễn Thanh Bình - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---