Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sau khi Chính phủ Đức sụp đổ?

Sau khi sa thải bộ trưởng tài chính và chấm dứt liên minh cầm quyền, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã đưa ra mốc thời gian có thể có cho cuộc bầu cử liên bang sớm.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz sa thải Bộ trưởng Tài chính Lindner. Ảnh:SWR

Cuộc khủng hoảng kéo dài nhiều tháng đã lên đến đỉnh điểm khi xảy ra tranh cãi giữa Thủ tướng Olaf Scholz và một bộ trưởng chủ chốt trong chính phủ của ông, Bộ trưởng Tài chính Christian Lindner, mà truyền thông Đức mô tả là "chưa từng có".

Nó dẫn đến việc sa thải Bộ trưởng Tài chính Lindner và rút các bộ trưởng của Đảng Dân chủ Tự do (VDP) khỏi chính phủ và sự sụp đổ của liên minh.

Nhưng điều quan trọng nhất là cuộc khủng hoảng này đã mở ra khả năng tổ chức bầu cử sớm vào mùa xuân chứ không phải vào mùa thu tới, như dự định.

Những cuộc bầu cử này - dù diễn ra vào mùa xuân hay mùa thu - gần như được đảm bảo sẽ chấm dứt sự nắm quyền của ông Scholz và đưa thủ tướng mới từ Liên minh Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) bảo thủ lên.

Lựa chọn thứ hai không tệ đối với Ukraine, bởi vì ứng cử viên thủ tướng CDU Friedrich Merz đã chỉ trích một cách có hệ thống "liên minh ngọn hải đăng" của ông Scholz vì không hỗ trợ đủ cho Kiev trong cuộc chiến.

Vậy điều gì đã xảy ra trong liên minh hiện tại và liệu Đức có thể đảm bảo ổn định chính trị trong những tháng tới vào thời điểm Washington và thế giới đang đóng băng trước sự khó lường của ông chủ mới Phòng Bầu dục?

Cuộc khủng hoảng 60 tỷ euro

Liên minh không được lòng dân nhất trong lịch sử nước Đức đã có nguy cơ tan rã từ lâu. Nguyên nhân chính là nó được hình thành bởi các đảng có chính sách cơ bản hoàn toàn khác nhau.

Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của Scholz và Đảng Xanh là các đảng trung tả phát huy vai trò mạnh mẽ của nhà nước bằng các chính sách xã hội mạnh mẽ và cải cách khí hậu đầy tham vọng.

Thay vào đó, Đảng Dân chủ Tự do ủng hộ sự can thiệp tối thiểu của nhà nước và hạn chế tài chính, và quan trọng nhất là việc phanh nợ theo hiến pháp Đức.

Các vấn đề của các đối tác trong liên minh bắt đầu lộ ra trước công chúng gần như sau 100 ngày đầu tiên nắm quyền.

Nhưng mọi chuyện nghiêm trọng hơn vào tháng 11 năm ngoái. Sự khởi đầu của cuộc khủng hoảng được đưa ra bởi Tòa án Hiến pháp, nơi công nhận kế hoạch của chính phủ nhằm chuyển hướng 60 tỷ euro từ giảm thiểu hậu quả của đại dịch coronavirus sang chống biến đổi khí hậu và hiện đại hóa đất nước là vi hiến.

Kể từ đó, tất cả các đối tác liên minh đã cố gắng lấp đầy lỗ hổng bằng cách làm hài lòng cử tri của họ trước tiên: Các đề xuất của họ thường khiến chính phủ không thể thống nhất được đường lối, và các tranh chấp đã trở thành lý do khiến phe đối lập chỉ trích rộng rãi và dẫn đến việc chính phủ của ông Scholz trở thành chính phủ không được ưa chuộng nhất trong lịch sử nước Đức hiện đại.

Ông Scholz tiết kiệm ngân sách. Làm thế nào và tại sao Đức nói về việc xem xét viện trợ quân sự cho Ukraine

Tại cuộc bầu cử vào Nghị viện châu Âu vào tháng 6, cả ba đảng liên minh đều cho thấy kết quả thảm hại. Thất bại của họ được lặp lại trong cuộc bầu cử tháng 9 ở ba bang miền đông, nơi Đảng Dân chủ Tự do của Lindner không tham gia bất kỳ nghị viện bang nào.

Đồng thời, nền kinh tế của đất nước, nền kinh tế lớn nhất trong khu vực Eurozone, đã trì trệ trong năm thứ hai, gánh chịu hậu quả của đại dịch coronavirus và cuộc chiến Nga - Ukraine, dẫn đến giá năng lượng tăng cao và nhu cầu năng lượng tăng cao. tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng và chi tiêu cho hàng trăm nghìn người tị nạn Ukraine.

Đỉnh điểm của sự kết thúc của "liên minh đèn giao thông" đang dần đến gần với những dự đoán rằng liên minh ba bên sẽ không thể tồn tại trong dịp Giáng sinh sắp tới.

Nỗ lực cuối cùng của ông Scholz

Ngày 6/11 gần như được coi là cơ hội cuối cùng để cứu liên minh ở Đức.

Đại diện của ba đảng chính phủ đã gặp nhau để giải quyết xung đột về ngân sách cho năm tới và để tìm hiểu xem liệu họ có thể tiếp tục làm việc cùng nhau hay không.

Trước cuộc họp, Bộ trưởng Lindner đã trình bày các đề xuất kinh tế, được giới chính trị coi là một nỗ lực nhằm đẩy mình ra khỏi liên minh mà không để nó một mình.

Phe đối lập gọi những đề xuất này là "văn bản ly hôn".

Ý tưởng là để chứng minh cho cử tri thấy rằng họ có nguyên tắc trong các vấn đề quan trọng đối với họ. Điều này có thể giúp VDP giữ lại các xếp hạng còn sót lại và xây dựng sự hỗ trợ bổ sung để vượt qua rào cản 5% trong trường hợp bầu cử.

Nhiều đề xuất của ông Lindner, chẳng hạn như hạn chế chính sách khí hậu quốc gia hoặc cắt giảm các dịch vụ xã hội, đều không được các đối tác chấp nhận. Cũng như sự bất đồng rõ ràng của đảng Dân chủ Tự do về việc nới lỏng các quy định liên quan đến "phanh nợ".

Về phần mình, ông Scholz đưa ra thảo luận đề xuất của mình nhằm giảm thâm hụt ngân sách. Theo ông, điều đó bao gồm các ý tưởng của VDP, nhưng cũng mở ra "quyền tự do hành động tài chính lớn hơn".

Đề xuất của thủ tướng bao gồm bốn điểm chính, gồm giới hạn giá điện cho các doanh nghiệp, gói hỗ trợ tiết kiệm việc làm cho ngành công nghiệp ô tô , tiền thưởng đầu tư và cơ hội khấu hao thuế hơn nữa để tăng trưởng đầu tư.

Điểm thứ tư liên quan đến Ukraine và bao gồm việc tăng cường hỗ trợ trước mùa đông - để "gửi một tín hiệu quan trọng" sau cuộc bầu cử ở Mỹ rằng Đức có thể tin cậy được, thủ tướng giải thích.

Scholz nhấn mạnh rằng đối với ông, cả việc ủng hộ Ukraine và việc duy trì sự gắn kết xã hội ở Đức đều quan trọng.

Và đó là lý do tại sao ông ấy chưa sẵn sàng tài trợ cho việc chi tiêu cho lương hưu, chăm sóc sức khỏe hoặc chăm sóc xã hội.

Ông nhấn mạnh cần phải nới lỏng các quy định về nợ và cơ sở pháp lý cho việc này là tình hình khẩn cấp đặc biệt do cuộc chiến tranh Nga - Ukraine tạo ra.

Tuy nhiên, theo ông Scholz, Bộ trưởng Bộ Tài chính không tỏ ra mong muốn thực hiện đề xuất của mình. Điều này, cũng như một loạt lời phàn nàn chống lại ông Lindner, mà ông Scholz đã liệt kê trong một bài phát biểu buổi tối vào tối thứ Tư, đã tạo thành cơ sở cho quyết định loại bỏ vị bộ trưởng đang gặp rắc rối.

Ông Lindner gọi những đề xuất phản đối của thủ tướng là nhàm chán và thiếu tham vọng, "không góp phần vào sự tăng trưởng và thịnh vượng". Và như báo chí đã biết, ông đề nghị công bố bầu cử sớm nhưng Thủ tướng Scholz không đồng ý. Thủ tướng ngay lập tức gọi điện cho Tổng thống Steinmeier và thông báo rằng ông đang đề xuất sa thải bộ trưởng.

Scholz tiến một bước gần hơn đến việc từ chức

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo với chính phủ Scholz và điều này có nghĩa là các cuộc bầu cử quốc hội sớm sẽ được tổ chức sớm hơn mọi người mong đợi?

Khả năng xảy ra điều này là rất cao.

Bản thân Scholz đã tuyên bố rằng ông muốn tổ chức một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ hiện đang là thiểu số của SPD và Đảng Xanh vào ngày 15/1, ngày đầu tiên của phiên họp Bundestag mới.

Và đến kỳ nghỉ Giáng sinh và Năm mới, thủ tướng hy vọng sẽ thông qua các dự thảo luật quan trọng thông qua quốc hội, bao gồm cả việc hỗ trợ Ukraine, với sự ủng hộ của phe đối lập CDU/CSU. Scholz cho biết ông sẽ yêu cầu sự ủng hộ của nhà lãnh đạo bảo thủ Friedrich Merz.

Và sau kỳ nghỉ lễ, theo kế hoạch của Thủ tướng, Bundestag sẽ công bố phán quyết của mình đối với chính phủ.

Vì SPD và Đảng Xanh không còn chiếm đa số nên cuộc bỏ phiếu gần như chắc chắn sẽ dẫn đến việc chính phủ từ chức và kêu gọi bầu cử sớm không muộn hơn cuối tháng 3.

Trong khi đó, ông Scholz đã tìm được người thay thế Lindner và chọn bộ trưởng tài chính mới - đó là cố vấn kinh tế chủ chốt của thủ tướng Jörg Kukis. 

Volker Wissing, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải của Đảng VDP, sẽ tiếp tục làm việc trong chính phủ và ông đã rời khỏi chính phủ sau khi đảng của ông chia tay với liên minh.

Hai bộ trưởng nữa của Đảng Dân chủ Tự do - Tư pháp Marco Buschmann và Giáo dục và Nghiên cứu Bettina Stark-Watzinger - sẽ rời khỏi chính phủ.

Tuy nhiên, kế hoạch bỏ phiếu tín nhiệm vào chính phủ của thủ tướng có nguy cơ thất bại.

Trên thực tế, tất cả các đảng đối lập đều cho rằng việc giữ chính phủ thiểu số nắm quyền thêm vài tháng nữa là sai lầm và cần tổ chức bỏ phiếu từ chức ngay lập tức. Phe CDU/CSU, mà ông  Scholz dựa vào sự hỗ trợ, đã nhấn mạnh vào điều này tại một cuộc họp bất thường vào thứ Năm.

Friedrich Merz cho biết cuộc bỏ phiếu sẽ được tổ chức muộn nhất vào tuần sau.

Trong cuộc gặp với ông Scholz và Tổng thống Steinmeier vào thứ Năm, ông sẽ cố gắng dọn đường cho các cuộc bầu cử sớm được tổ chức càng sớm càng tốt.

Nếu điều này xảy ra, phe Bảo thủ sẵn sàng xem xét những dự luật nào của chính phủ thiểu số sẽ sẵn sàng ủng hộ.

"Có một số cam kết, hội nghị và quyết định quốc tế của Liên minh châu Âu đòi hỏi chính phủ Đức phải có khả năng hành động.

Đơn giản là chúng ta không thể có một chính phủ không có đa số ở Đức trong vài tháng, sau đó là vài tháng vận động tranh cử và có thể là vài tuần đàm phán liên minh", ông Friedrich Merz, người rõ ràng muốn nhậm chức ngay khi có thể, nói.

Và cuối cùng, cựu Bộ trưởng Tài chính và lãnh đạo đảng "Dân chủ Tự do" Christian Lindner cũng mong muốn một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm càng sớm càng tốt - và đây là phán quyết cuối cùng của chính phủ Scholz.

Hiện tại, điều duy nhất còn lại đối với thủ tướng là nhấn mạnh rằng cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào chính phủ phải diễn ra vào tháng Giêng chứ không phải sớm hơn như phe đối lập yêu cầu.

Nhiều người coi sự sụp đổ của "liên minh đèn giao thông" là một sự giải thoát vì có cơ hội thay đổi chính phủ kém năng lực.

Tuy nhiên, cũng có một thực tế là nước Đức đang chìm trong những vấn đề chính trị nội bộ.

Và theo đó, trong thời gian tới Berlin sẽ ít quan tâm hơn đến vấn đề đối ngoại.

Một ví dụ về điều này là việc Thủ tướng Scholz vắng mặt tại hội nghị thượng đỉnh Cộng đồng Chính trị Châu Âu ở Budapest vào sáng thứ Năm, nơi các nhà lãnh đạo các quốc gia Châu Âu tụ tập. Ông sẽ chỉ đến thủ đô Hungary vào buổi tối để dự cuộc họp không chính thức của các nhà lãnh đạo EU với hình thức hẹp hơn.

Điều quan trọng đối với Ukraine là cuộc khủng hoảng chính trị ở Đức đang diễn ra trong bối cảnh thời kỳ chuyển giao quyền lực ở Mỹ.

Và điều này có nghĩa là hai nhà tài trợ và đối tác chính của Kiev đang rơi vào tình thế bất ổn, tạo ra những thách thức mới vào cuối năm thứ ba phòng thủ trong cuộc chiến.

---