"Con gà tức nhau tiếng gáy"

Câu thành ngữ quen thuộc này ám chỉ những chuyện tranh cãi chỉ vì ghen tức. Trong kinh doanh, chuyện "tiếng gáy" nhiều khi làm hỏng cả "chuồng gà".

Khi mới bắt đầu thành lập doanh nghiệp, do thiếu vốn lẫn kinh nghiệm, các bạn trẻ thường chọn cách hợp tác cùng nhau. Đây là một giải pháp hiệu quả và an toàn.

Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, nhiều doanh nhân trẻ, thậm chí là ban lãnh đạo lâu năm, lại quá chú trọng vào quyền lực hoặc lợi ích riêng. Điều này gây ra những tai hại không nhỏ. Hai câu chuyện  dưới đây là ví dụ.

Câu chuyện thứ nhất

Lê Long, 29 tuổi, ngụ Q. Bình Thạnh, TP. HCM, là một chuyên gia tin học. Anh sáng lập một trang web thúc đẩy các mối quan hệ trong cộng đồng những người kinh doanh chứng khoán. Mục đích ban đầu của trang web là phi lợi nhuận.

Anh có bốn người bạn chí cốt là My, Quyên, Chi và Hoàng Hải. Họ từng có một tình bạn đẹp khi cùng nhau gắn bó và thực hiện các hoạt động phát triển trang web.

Khi trang web bắt đầu nổi tiếng với hơn 30.000 thành viên , họ quyết định thành lập một doanh nghiệp nhỏ. "Chúng tôi muốn phát triển hoạt động kinh doanh qua mạng internet để vừa làm giàu vừa đem lại nhiều giá trị hơn cho cộng đồng", Lê Long cho biết.

Cả năm người bạn đều từng giữ những vị trí quản lý ở các lĩnh vực khác nhau. My chuyên về tài chính. Quyên từng là trưởng phòng nhân sự  - hành chính. Chi là giảng viên marketing tại một đại học lớn. Hoàng Hải có trong tay hai doanh nghiệp đang làm ăn phát đạt. Vì vậy, họ rất tự tin vào cuộc.

Theo thỏa thuận, mỗi người góp 20% số vốn để thành lập công ty. Riêng Lê Long chỉ phải góp 10% bằng tiền mặt. 10% còn lại là giá trị trang web để ghi nhận sự sáng lập của Long. Long cũng giữ chức giám đốc công ty. Sau khi mọi hợp đồng đều được ký kết, Lê Long bỗng…nghĩ lại.

Anh cảm thấy 10% vốn góp không xứng đáng với công sức sáng lập trang web của mình. Long nhất quyết không góp phần vốn còn lại và yêu cầu được tăng phần trăm cổ phần. Bốn thành viên còn lại không đồng ý vì công sức phát triển trang web là của cả năm người.

Không thể kiện trên giấy tờ pháp lý, những bực dọc của Long ngày càng lớn dần. Càng làm việc, giữa anh và các thành viên còn lại càng nảy sinh nhiều va chạm.

 

Là chuyên gia tài chính, My yêu cầu các phiếu chi ngoài chữ ký của Long phải có con dấu do mình nắm giữ. Cô không chấp nhận Long giữ cả con dấu lẫn chữ ký tài khoản công ty. Đối với Long, đó là sự xúc phạm lòng tin.

Đối với My và Quyên, thái độ hằn học của Long khiến họ nghi ngợ sự minh bạch về tài chính của các hợp đồng kinh tế chủ yếu do anh nắm giữ.

Trong khi đó, Long cũng gặp mâu thuẫn với Chi. Là chuyên gia marketing, góc nhìn kinh doanh của Chi khác với quan điểm của Long, vốn là chuyên gia kỹ thuật. Những tranh cãi làm rạn nứt mối quan hệ tốt đẹp trước đây.

Chi khó chịu vì Long không đủ năng lực về marketing và bán hàng. Long lại cho rằng Chi can thiệp quá sâu vào công việc của giám đốc công ty dù đã chấp nhận giao cho Long quản lý.

Hoàng Hải, với vai trò là người có kinh nghiệm lâu năm, lại thường ủng hộ các ý kiến của Chi. Việc này khiến Lê Long thêm bất mãn.

Các mâu thuẫn càng ngày càng chồng chất. Long bắt đầu tìm cách làm lợi riêng cho mình thay vì phát triển công ty. Anh chuyển dần những mối quan hệ đối tác thành quan hệ cá nhân, ký kết các hợp đồng riêng và nắm giữ toàn bộ dữ liệu quan trọng của trang web.

Khi các thành viên phát hiện, họ phẫn nộ đòi lại phần tài sản vô hình đã chung tay góp sức. Long cương quyết không trao quyền điều hành trang web. Lợi dụng các mối quan hệ của mình, Long tung tin đồn ác ý về cuộc sống riêng của các thành viên khiến họ điêu đứng.

Công ty ngày càng lộn xộn. Chi rút khỏi công ty. Hoàng Hải và Quyên chán nản bỏ dở công việc.  My kiên quyết thưa kiện để đòi bồi thường những thiệt hại về vật chất và tinh thần cô đã gánh chịu.

Sau cùng, họ quyết định phá sản công ty để buộc Long thanh lý tất cả các tài sản chung, bao gồm tài sản vô hình. Họ bán lại trang web tâm huyết cho một đối tác khác.

My cay đắng nói: "Mất tiền, mất công, mất sức, tôi chẳng tiếc. Tôi chỉ buồn cho tình  bạn gây dựng bao nhiêu năm, vào cuộc làm ăn  rồi mất trắng tất cả, còn suýt đưa nhau ra tòa".

Phân tích: Kinh doanh là một môi trường khốc liệt. Đôi khi, đồng tiền và quyền lực rất dễ tạo ra sự ghen tức và làm đổ vỡ tình thân. Sự va chạm về mặt quyền lợi không chỉ dìm chết một hay nhiều vây cánh mà còn gây nên sự thụt lùi cho cả công ty.

Trong câu chuyện nêu trên, nếu năm người bạn tôn trọng sự khác biệt trong chuyên môn, lấy đó là điểm bổ sung cho những khiếm khuyết của nhau, công ty sẽ không đến nỗi phá sản.

Nỗi bực dọc về cổ phần của Lê Long có thể được giải quyết. Nếu anh nỗ lực đưa công ty lớn mạnh, ở lần tăng vốn sau, yêu cầu của Long có thể được chấp nhận.

Tóm lại, khi cùng thành lập công ty chung, bạn không nên để những xung đột cá nhân làm thay đổi mục đích kinh doanh của mình. Quá quan trọng lợi ích cá nhân sẽ làm tổn thương đồng đội lẫn sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Người chịu thiệt nặng nề nhất có thể chính là bạn.

Câu chuyện thứ hai

Nguyễn Hoàng Lan, 31 tuổi, ngụ Q. Tân Phú. TP. HCM, từng làm việc tại một tổng công ty kinh doanh đa ngành nghề.

Cô nổi tiếng là một quản lý trẻ, năng động và nhiều tâm huyết. Khi Công ty tin học Bình Minh, một công ty con của tổng công ty, gặp khó khăn vì khủng hoảng kinh tế, cô được điều về Bình Minh giữ vị trí Phó giám đốc.

Sau một thời gian làm việc, cô phát hiện sự bê bối trong kinh doanh của Công ty Bình Minh bắt nguồn từ chính ban lãnh đạo của công ty.

Sự cũ kỹ trong tư duy kinh doanh, thiếu chính sách thu hút người tài, hợp đồng kinh tế được chia lại bằng phần trăm cho ban lãnh đạo… là tất cả lý do khiến Bình Minh không thể có lợi nhuận.

Hoàng Lan bắt đầu tổ chức lại hoạt động nhân sự, thay đổi chiến lược marketing. Cô cương quyết đấu tranh chống lại những quyết định chỉ làm lợi cho ban lãnh đạo.

Sự ghen tức, lo sợ từ "những người muôn năm cũ" đặt Hoàng Lan vào nhiều tình huống dở khóc dở cười. Ngay cả khi các quyết định của cô đã được tổng công ty phê duyệt, ban lãnh đạo cũ vẫn bất hợp tác.

Phải khó khăn lắm, Hoàng Lan mới vực dậy được Công ty Bình Minh. Những con số lợi nhuận khả quan  đầu tiên làm cô thật sự vui mừng.

Tuy nhiên, uy tín của Hoàng Lan càng khiến ban lãnh đạo Công ty Bình Minh ghen tức. Cô càng thành công, quyền lợi của họ càng giảm thiểu, thậm chí ngày ra đi của các "cây đa cây đề" càng gần kề. Họ tìm mọi cách đẩy Hoàng Lan ra khỏi công ty.

Sau gần một năm hoạt động với lợi nhuận tốt, ban lãnh đạo Công ty tin học Bình Minh gửi báo cáo phản hồi cực kỳ tốt đẹp về Hoàng Lan cho tổng công ty. Mặt khác, họ liên kết với một công ty con khác cũng đang trong thời kỳ bê bối nhưng giám đốc điều hành sẽ nghỉ hưu trong hai tháng nữa.

Họ đề nghị thăng  chức cho Hoàng Lan làm giám đốc điều hành của công ty nọ. Họ đưa ra lý do : "Bình Minh nay đã có thể kinh doanh tốt và mang về lợi nhuận theo chiến lược đã vạch ra".

Đề nghị nghe có vẻ hợp lý đó được tổng công ty chấp thuận. Về phía Hoàng Lan, dù được tăng lương, thăng chức nhưng cô rất phẫn nộ. Cô tâm sự: "Tôi biết mình bị "đẩy" đi một cách hèn hạ. Tôi không có đủ bằng chứng để chứng minh họ có những mối quan hệ "có qua có lại" với các khách hàng không tốt nên đành im lặng".

"Tôi biết nếu để họ tiếp tục, lợi nhuận của Bình Minh sẽ quay trở lại con số âm. Bình Minh giống như đứa con tôi nuôi lớn. Ra đi như vậy, tôi có cảm giác mình bỏ rơi con, đau xót lắm nhưng không biết phải làm sao".

Phân tích: Ở trường hợp này, vì quá ghen ăn tức ở, ban lãnh đạo Công ty Bình Minh không nhìn thấy được tương lai xa hơn.

Khi Hoàng Lan ra đi, lợi nhuận của công ty sẽ tụt giảm. Đến khi vượt ngưỡng, công ty phá sản là điều khó tránh khỏi. Họ sẽ mất đi tất cả lợi nhuận, quyền lực, lương bổng… Cuộc chiến quyền lực tiêu cực đã làm tổn hại đến chính họ.

Theo các chuyên gia kinh tế, những cuộc chiến quyền lực cũng có ưu điểm. Các ý kiến trái chiều giúp công việc hiệu quả hơn. Tuy nhiên, đó là khi các bên đều muốn đóng góp cho công việc chung và đặt lợi ích chung lên hàng đầu.

Để có một bản hợp ca hay, tất cả các "chú gà" phải cùng ca một bản nhạc. Nếu mỗi người chọn một hướng đi riêng, tổn thất là điều chắc chắn.

Theo TTGĐ.

---