Thời điểm Thăng Long nghìn năm: Cần nói lại

Thăng Long - Hà Nội sẽ tròn 1000 năm tuổi vào thời điểm nào, có phải là 10/10/2010 như chúng ta đang hướng tới ngày kỉ niệm?

Chúng ta đều biết vào Mùa Thu năm 1009, sau những biến động Triều chính mà Lý Công Uẩn, một võ tướng trẻ được văn võ bá quan trong Triều suy tôn lên làm Vua. Chấm dứt triều đại tiền Lê mở ra một thời kỳ mới của nhà nước Đại Việt, ông trở thành vị Vua khai sáng Nhà Lý. Và ngay lập tức, với "tầm nhìn ngàn năm" Đức Lý Thái Tổ tiến hành Ban "Chiếu dời đô" (Thiên đô chiếu) để lấy ý kiến văn võ bá quan đồng thời cũng khẳng định vị thế mới của Nhà nước Đại Việt.

Đến mùa xuân năm sau tức là vào Mùa Xuân năm 1010 toàn bộ Triều đình nhà Lý từ Hoa Lư ( Ninh Bình hiện nay) theo thuyền xuôi ra biển, rồi từ biển lại ngược sông Hồng đến định đô mới ở thành Đại La. Khi đoàn xa giá vữa cập bến thì xuất hiện một con Rồng Vàng bay lên trời. Đức Lý Thái Tổ thấy đó là điềm tốt liền cho đổi tên Đại La thành Thăng Long. Tính từ đây kinh đô nhà nước Đại Việt vốn từ ở "thế hiểm" chuyển sang ở vào thế "nhìn sông, dựa núi" và "tụ hội bốn phương". Kinh đô Thăng Long đã trở thành "Đế đô muôn đời". Những điều này sử sách đều ghi chép hết sức đầy đủ.

Trải qua bao thăng trầm của thời gian, kinh đô Thăng Long dù có thay đổi tên gọi nhưng vẫn trường tồn là Trung tâm Chính trị - Hành chính của các triều đại phong kiến và đến thời đại Hồ Chí Minh thì Thăng Long - Hà Nội trở thành "Thủ đô của phẩm giá con người" thành "Trái tim của mọi người dân nước Việt" là "Thủ đô anh hùng" và "Thành phố vì hòa bình".

Vậy Thăng Long - Hà Nội sẽ tròn 1000 năm tuổi vào thời điểm nào? Chúng ta sẽ có 2 phương án tính tuổi cho Thăng Long - Hà Nội: Phương án thứ nhất là căn cứ vào thời điểm Đức Lý Thái Tổ tiến hành Ban "Chiếu dời đô" hay như cách gọi hiện nay thì căn cứ vào thời điểm "Công bố quyết định". Theo căn cứ này thì Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm tuổi vào Mùa Thu năm 2009.

Còn phương án thứ hai là chúng ta căn cứ vào thời điểm vua tôi Nhà Lý chính thức định đô ở Thăng Long, hay như cách gọi bây giờ thì vào thời điểm triều đình nhà Lý tiến hành "thực hiện quyết định". Và theo căn cứ này thì Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm tuổi vào Mùa Xuân năm 2010.

Trong hai phương án đó thì phương án hai nghe hợp lý hơn cả vì lẽ gì thì gì "cũng phải thực hiện rồi mới được tính". Như vậy có thể khẳng định chắc chắn rằng: Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm tuổi vào Mùa Xuân năm 2010. Điều này chắc ai cũng biết.

Nhân dân cả nước và nhân dân Thủ đô Hà Nội đang trong những ngày hướng tới "Đại lễ 1000 năm". Rất phấn khởi và tự hào vì Hà Nội sẽ là một trong số rất ít Thủ đô trên thế giới có tuổi 1000 năm. Tuy nhiên thay vì chọn dịp Xuân năm 2010 để chào mừng Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm tuổi như đúng dịp Đức Lý Thái Tổ cùng triều đình Nhà Lý đến định đô ở Thăng Long thì chẳng biết căn cứ vào mốc thời điểm nào mà chúng ta lại chọn ngày 10 tháng 10 năm 2010 để tổ chức " Đại lễ 1000 năm"?

Hơn thế nữa, thành phố Hà Nội lại cho dựng tại đền Bà Kiệu bên bờ Hồ Gươm một Bảng điện tử "Đồng hồ điếm ngược" để đếm thời gian cho thời điểm ngày 10 tháng 10 năm 2010 là thời hạn Thăng Long - Hà Nội vừa đúng tròn 1000 năm tuổi?

Và chúng ta cứ mặc nhiên háo hức chờ đợi đến ngày 10 tháng 10 năm 2010 mới làm " Đại lễ 1000 năm". Với cách tính như vậy chúng ta đã và đang "ngộ nhận" về thời gian, không những thế mà thế hệ mai sau và sử sách sẽ làm sai lệch đi lịch sử một cách rất đáng trách.

Chưa kể đến việc thế giới cũng theo "cách tính" ấy để hiểu sai về một Thủ đô của Việt Nam, họ cũng sẽ coi ngày 10 tháng 10 năm 2010 Hà Nội mới được tròn 1000 năm. Lịch sử sẽ không cho phép những sai sót mà lịch sử đã đổi bao máu xương để làm nên.

Theo tôi thì để chào đón Thăng Long - Hà Nội 1000 năm tuổi chúng ta chỉ nên lấy năm 2010 làm "Năm kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội". Sẽ có chuỗi các hoạt động kỷ niệm được diễn ra trong năm 2010. Chúng ta có thể tiến hành các hoạt động đó bắt đầu từ ngày Mùng Một tết cổ truyền (dịp mùa Xuân) và kéo dài cho đến ngày 10 tháng 10 năm 2010 (dịp Mùa Thu).

Như vậy mốc thời điểm ngày 10 tháng 10 sẽ được xem là ngày kết thúc các hoạt động của "năm kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội". Chọn ngày kết thúc của "Năm kỷ niệm" vào ngày 10 tháng 10 được gắn với "ngày giải phóng Thủ đô" sẽ thêm ý nghĩa thời đại.

Và như thế chúng ta rất cần "xem lại" việc tính thời gian của "đồng hồ điếm ngược" để tránh đi những hiểu nhầm không đáng có, cũng như phải "dũng cảm" mà nói lại đâu là mốc thời gian Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm tuổi.

Dĩ nhiên cũng phải chọn một ngày nào đó trong dịp này để làm mốc thời gian một cách chính xác tương đối, theo tôi chúng ta có thể chọn một trong các ngày sau: Ngày lập Xuân hoặc ngày Xuân phân, hay ngày mồng Một Tết cổ truyền hàng năm(?!)

Thăng Long - Hà Nội tròn 1000 năm, tuổi tính từ Mùa Xuân năm Canh Tuất 1010 đến Mùa Xuân Canh Dần 2010.

Theo Báomới.

---