Một con tem thời Đông Dương thuộc Pháp, với hình ông Đỗ Hữu Vị (1883–1916), một phi công người Việt phục vụ trong q̵u̵â̵n̵ ̵đ̵ộ̵i̵ Pháp
Tháng 11/2020 tổng thống Macron đã trao trọng trách cho khoảng 20 nhà nghiên cứu, những nhà hoạt động trong nhiều lĩnh vực từ xã hội đến nghệ thuật, đề xuất một danh sách những người nước ngoài có công làm tỏa sáng văn hóa, lịch sử … của nước Pháp. Danh sách chính thức được công bố vào ngày mai bao gồm tổng cộng 315 nhân vật.
Trong danh sách cuối cùng báo La Croix đã tiếp cận được, có một người Việt. Đó là đại úy phi công Đỗ Hữu Vị (1883-1916). Ông là phi công đầu tiên của Đông Dương chiến đấu trong hàng ngũ không quân Pháp thời Thế Chiến Thứ Nhất.
Đại úy Đổ Hữu Vị và sổ quân bạ mang số 107.924
Du học tại Pháp từ bé, ông Đỗ Hữu Vị tốt nghiệp trường sĩ quan Saint Cyr khóa 1906. Từ đó ông phục vụ quân đội Pháp trong hàng ngũ lực lượng Lê Dương. Ông tham chiến tại Maroc và Algerie. Năm 1914 khi Thế Chiến Thứ Nhất khai mào, ông Đỗ Hữu Vị tham gia lực lượng không quân trinh sát.
Bị thương nặng sau một trận đánh năm 1915, nhưng rồi viên phi công gốc Việt này đã trở lại chiến trường. Đại úy họ Đỗ thiệt mạng trong một trận đánh trên bộ ở vùng Somme, miền đông bắc nước Pháp ngày 09/07/1916.
Hơn 300 nhân vật người nước ngoài khác được nước Pháp ghi công có những tên tuổi lẫy lừng như danh ca người Ai Cập Dalida, nhạc sĩ Serge Gainsbourg người Do Thái gốc Nga, có danh họa Tây Ban Nha Salvador Dali ... Về thể thao, có cầu thủ bóng đá Raymond Kopa gốc Algerie, ông vua quyền anh gốc Sénégal, Amadou Mbarick Fall được biết đến dưới cái tên thân mật Battling Siki. Về văn học, những tên tuổi như Aimé Césaire hay Léopold Sédar Senghor không thể thiếu trong danh sách này.
Trong thế giới truyện tranh, hai tác giả Albert Uderzo và René Goscinny, cha đẻ của anh chàng Gaulois Asterix, với phong thái rất Pháp, được vinh danh là những người đã góp phần giúp văn hóa Pháp tỏa sáng.
Theo ông Pascal Blanchard, chủ tịch ủy ban bình chọn danh sách, hơn 300 nhân vật người gốc nước ngoài được vinh danh lần này bao gồm đủ mọi ngành nghề, trong đó có cả những người hoạt động trong công đoàn, các doanh nhân hay quân nhân, giới văn nghệ sĩ…. Họ là những gương mặt tiêu biểu cho nước Pháp.
Nguồn: rfi.fr