VinFast: Thấy gì từ con số lỗ hàng tỷ đô la?

Báo chí trong nước nhấn mạnh con số doanh thu tăng 91% của VinFast, báo chí nước ngoài quan tâm nhiều hơn tới con số 2,4 tỷ USD – lỗ ròng của VinFast trong năm 2023.

VinFast, hãng xe điện đầu tiên ở Việt Nam, được cả báo chí trong và ngoài nước chú ý khi công bố báo cáo tài chính chưa kiểm toán quý 4 và cả năm 2023 vào thứ Năm (22/2). Tuy nhiên, yếu tố được quan tâm và lượng thông tin được đưa ra lại có sự khác biệt.

Báo chí trong nước tập trung vào doanh thu tăng 91% của VinFast, báo chí nước ngoài quan tâm nhiều hơn tới con số 2,4 tỷ USD lỗ ròng.

Có những lo ngại cho rằng việc này có thể dẫn đến cách nhìn nhận không toàn diện và chính xác cho công chúng, cũng như những khách hàng tiềm năng của hãng xe VinFast.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, trả lời phỏng vấn BBC News Tiếng Việt từ Việt Nam vào ngày 25/2, cho biết ông “hết sức cẩn trọng khi nhìn những con số của VinFast”.

Sự khác biệt trong cách đưa tin

Trên trang web chính thức hãng xe VinFast, thông tin liên quan tới tình hình tài chính năm 2023 được viết trong một bài viết có nhan đề “VinFast ghi nhận doanh thu tăng trưởng mạnh trong năm 2023”.

NGUỒN HÌNH ẢNH,ẢNH CHỤP MÀN HÌNH

Ảnh chụp màn hình bài viết về tình hình kinh doanh của VinFast năm 2023 được đăng trên trang web chính thức của hãng

Bài đăng tiếp tục bằng nhiều gạch đầu dòng những mục “tăng trưởng mạnh”, bao gồm doanh thu, biên lợi nhuận, mục tiêu giao xe năm 2024…

Vào thời điểm 9 giờ ngày 26/2/2024, bài viết này trên trang web chính thức của hãng không đề cập đến những thông tin về lỗ ròng, nợ dài và ngắn hạn, cũng như số lượng tiền mặt không đủ trả nợ mà hãng còn vào ngày 31/12/2023.

Có cái nhìn tương đồng, các tờ báo trong nước tập trung hơn vào những điểm sáng trong năm qua của VinFast.

Chụp lại hình ảnh,

Cách đưa tin tương đồng của các tờ báo trong nước - tập trung vào điểm sáng của VinFast

Cụ thể, trong những bài báo của VnExpress, Thanh Niên hay Tuổi Trẻ, yếu tố được tập trung là doanh thu vượt một tỷ USD, tăng 91% so với năm 2022.

Sự gia tăng 374% so với năm trước của số lượng xe ô tô điện bàn giao cũng được đề cập.

Tuy nhiên, những con số này chỉ phản ánh phần nào tình hình kinh doanh của hãng.

Theo báo cáo tài chính năm 2023 của VinFast được đăng trên trang web của Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) ngày 22/2/2024, dù doanh thu tăng trưởng 91%, lỗ ròng của hãng trong năm 2023 là 2,4 tỷ USD.

Cũng theo báo cáo, đến ngày 31/12/2023, nợ ngắn hạn và dài hạn lần lượt là hơn 5,8 tỷ USD và hơn 2,4 tỷ USD – tổng cộng nợ hơn 8,2 tỷ USD. Thời điểm cuối năm 2023, lỗ lũy kế của VinFast là 7,7 tỷ USD.

Tuy nhiên, vào ngày 31/12/2023, hãng chỉ có lượng tiền mặt gần 168 triệu USD.

Đáng chú ý, theo báo cáo này, VinFast nhận được 16,5 triệu USD tài trợ từ chính phủ. Báo cáo không nói rõ là chính phủ quốc gia nào.

Dưới một bài đăng trên Facebook của VTVMoney với nội dung “VinFast công bố doanh thu gần 1,2 tỷ USD năm 2023, tăng trưởng 91%”, nhiều người lại quan tâm đến con số lỗ của VinFast hơn.

“Đoạn lỗ thì không thấy bảo gì,” tài khoản Facebook “Sơn Soda” bình luận.

“Vẫn còn bị lỗ dù tăng trưởng 91%. Vậy tăng trưởng đến mức nào thì sẽ hòa vốn và đến mức nào thì có lãi? Nhờ tính giùm để biết thời điểm ôm cổ phiếu này,” một tài khoản khác có tên “Quang Nguyen Huy” bình luận.

Về lượng xe bàn giao năm 2023, VinFast bàn giao 34.855 xe ô tô điện - không đạt mục tiêu 50.000 chiếc hãng đặt ra trước đó.

Trong đó, 72% lượng xe được giao tới cho các đơn vị liên kết với hãng và "chủ yếu là tới Công ty cổ phần Di chuyển xanh và thông minh (GSM)” – công ty do ông Phạm Nhật Vượng, Tổng Giám đốc VinFast, thành lập đầu năm 2023, trích thông tin được ghi trong bản báo cáo.

Trong 72.468 xe máy điện hãng giao, 46% cũng được giao tới các đơn vị liên kết với hãng và "chủ yếu là tới Công ty cổ phần Di chuyển xanh và thông minh (GSM)”.

Trả lời phỏng vấn BBC News Tiếng Việt, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu đánh giá rằng trong trường hợp này, nếu chỉ nhìn vào báo cáo tài chính của VinFast thì “bức tranh không còn hoàn hảo nữa”.

“Với hàng chục ngàn xe giao cho GSM, chúng ta phải xem công ty đó [GSM] lỗ hay lời,” ông thêm.

Về phần báo chí nước ngoài, cách tiếp cận có sự khác biệt.

Chụp lại hình ảnh,

Bài báo của Bloomberg "Hãng xe điện VinFast lỗ sâu hơn dù lượng xe bàn giao tăng vọt" và bài báo của Reuters "VinFast lỗ sâu hơn ở quý 4, tự tin đạt được mục tiêu bán hàng năm 2024".

Là một hãng xe đã thực hiện sản xuất hàng loạt, việc VinFast có số nợ lớn sau hơn sáu năm hoạt động được đánh giá là có “tình hình tài chính tệ,” một nhà phân tích tài chính ẩn danh nói với BBC News Tiếng Việt trong cuộc phỏng vấn vào ngày 23/2.

Nhà phân tích này đánh giá rằng cách báo chí trong nước đưa tin có thể tạo ra “kỳ vọng ảo” cho người đầu tư.

Trên mạng xã hội, nhiều người đang so sánh VinFast với Tesla.

Dưới một bài đăng của VOA Tiếng Việt, tài khoản Facebook “Nấm Độc” cho rằng “Tesla lỗ lũy kế 10 năm liên tiếp sau đó mới sinh lời. VinFast có lỗ thời điểm đầu cũng là chuyện bình thường.”

Tương tự, tài khoản “Mộc Ca” cũng đưa ra nhiều dẫn chứng về sự thua lỗ của Tesla để bình luận về bài viết phản ánh con số thua lỗ của hãng xe VinFast.

Nhà phân tích tài chính ẩn danh nói trên đánh giá rằng những gì VinFast đang làm về mặt truyền thông có thể giúp làm đẹp bộ hồ sơ đầu tư để hấp dẫn những nhà đầu tư cổ phiếu.

Ông Nguyễn Trí Hiếu cho biết rằng việc các doanh nghiệp áp dụng phương pháp “window dressing” (làm đẹp báo cáo tài chính) để hấp dẫn các nhà đầu tư cổ phiếu “rất là phổ biến ở Việt Nam và cả ở Mỹ”.

Hiện tại, nếu nhìn vào doanh thu từ báo cáo tài chính, ông Hiếu chưa kết luận rằng hãng xe VinFast có áp dụng phương pháp window dressing hay không.

Trong trường hợp của VinFast, ông cho biết phải đợi kết quả kiểm toán của báo cáo cũng như biết “công ty kiểm toán là ai”.

Ông Hiếu cũng nhắc lại về sự “tăng trưởng bất thường” của cổ phiếu VFS khi mới lên sàn chứng khoán Nasdaq.

“Sự tăng trưởng như vậy theo tôi cần phải quan sát và cẩn trọng. Báo chí trong nước xem những sự tăng trưởng đột biến như thế là tin rất vui,” ông thêm.

Thời điểm đó, ông Hiếu đã lên nhiều kênh truyền thông để khuyến cáo mọi người cẩn trọng về việc dùng sự tăng trưởng này để đánh giá cổ phiếu của VinFast.

“Thái độ của tôi là hết sức cẩn trọng khi nhìn những con số của VinFast,” ông nói.

Ngày 15/8/2023, cổ phiếu VFS của VinFast trong ngày đầu tiên lên sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq ở Mỹ có giá 37 USD - tăng 68% so với mức giá mở cửa.

Khi đó, vốn hóa của hãng vượt mốc 85 tỷ USD, bỏ xa các hãng xe gã khổng lồ trong ngành ô tô như Ford, General Motors…

Tuy nhiên, hiện tại (26/2/2024), cổ phiếu VFS của VinFast chỉ có mức giá 5,06 USD.

‘Tặng’ tiền nhà báo

Đầu năm 2023, nhà báo Matt Farah chuyên về ô tô từng xác nhận với BBC News Tiếng Việt rằng ông được VinFast mời tới Việt Nam để trải nghiệm xe và đề nghị tặng ông số tiền 10.000 USD để ông lái thử sản phẩm.

Sự việc sau đó được ông chia sẻ trên kênh podcast “The smoking tire”. Ông cho rằng điều này “thật mờ ám.”

Cũng vào thời điểm đầu năm 2023, nhà báo người Mỹ Kevin Williams chia sẻ với BBC News Tiếng Việt về sự khác lạ mà ông nhận thấy trong cách làm truyền thông của VinFast.

Trong một bài viết của ông trên trang web Jalopnik - một trang web đưa tin về ngành ô tô, ông chia sẻ cách VinFast làm truyền thông khiến cho nhà báo cảm thấy như bị đe dọa.

Williams cũng nhắc về vụ ông Trần Văn Hoàng, một YouTuber chuyên về ô tô của Việt Nam, từng bị công an mời và bị VinFast kiện khi ông quay video mô tả các lỗi trên chiếc xe VinFast Lux A2.0 và đăng trên kênh YouTube GoGoTV do ông Hoàng điều hành với hơn 455.000 người đăng ký.

Trong bài viết của nhà báo John Reed trên tờ Financial Times xuất bản tháng 6/2019 có nhan đề "Sự trỗi dậy của đế chế Vingroup", ông cũng đề cập việc mình được đưa cho phong bì tiền trong một cuộc họp báo của Vsmart – một công ty khác trực thuộc Vingroup.

Nguồn: BBC

---