Vì sao nhận thức ngô nghê vẫn là ....Đại biểu quốc hội?

Đề xuất thu phí đọc báo để "phát triển kinh tế báo chí" của Đại biểu Quốc hội Phan Thị Thanh Phương, đoàn đại biểu Thành phố Hồ Chí Minh, đang gây ra nhiều ý kiến trái chiều trên mạng xã hội.

Đại biểu Quốc hội Phan Thị Thanh Phương - Ảnh: G.HÂN

Lý do chính là đề xuất này dường như thiếu đi cơ sở thực tiễn vững chắc và chưa nắm bắt hết cách thức hoạt động của báo chí trong thời đại số ngày nay.

Hiện tại, báo chí có nhiều nguồn thu nhập khác nhau, bao gồm quảng cáo, tài trợ, ngân sách nhà nước và cả những khoản thuê bao đóng góp hoàn toàn tự nguyện từ độc giả.

Việc áp đặt một khoản phí bắt buộc cho tất cả mọi người không chỉ đi ngược lại xu hướng phát triển của báo chí số mà còn tạo ra một gánh nặng không cần thiết cho người dân.

Điều quan trọng hơn cần nhìn nhận là đề xuất này dường như đang nhầm lẫn giữa vai trò của một dịch vụ công ích và quyền được tiếp cận thông tin của mỗi công dân.

Báo chí, đặc biệt là báo chí chính thống, có một sứ mệnh quan trọng là cung cấp thông tin khách quan, chính xác cho xã hội, chứ không phải là xây dựng thêm những rào cản về chi phí khiến người dân cảm thấy như họ phải trả tiền mới có thể biết được thông tin.

Trong bối cảnh hiện nay, báo chí cách mạng đã và đang đối mặt với thách thức mất dần độc giả bởi những thông tin đôi khi còn mang tính một chiều, thiếu tính phản biện và chậm hơn rất nhiều so với tốc độ lan truyền thông tin trên mạng xã hội.

Việc cố gắng thu phí một cách cưỡng bức có thể sẽ chỉ khiến người dân ngày càng xa rời báo chí chính thống và tìm đến những nguồn thông tin khác, đôi khi dễ dàng sa vào "tin rác" không đáng tin cậy.

Đáng chú ý, kế hoạch này còn thiếu cả cơ sở pháp lý vững vàng lẫn tính khả thi trong thực tế. Luật Báo chí hiện hành không có quy định nào về việc thu phí đọc báo áp dụng cho toàn dân, và trên thực tế, cũng không có cách nào để xác định chính xác ai là người đọc và ai không đọc.

Vì vậy, thay vì tập trung vào việc nâng cao chất lượng nội dung, đổi mới công nghệ hay xây dựng những mô hình thu phí dựa trên sự tự nguyện của độc giả, đề xuất này lại đi theo một hướng có vẻ như xa rời thực tế và có thể gây ra những tác dụng ngược.

Đây chính là lý do khiến nó bị nhiều người đánh giá là thiếu sự thấu hiểu và khó có thể chấp nhận được.

Nhìn sang các quốc gia có nền báo chí độc lập và tư nhân phát triển, mô hình thu phí hoàn toàn dựa trên sự tự nguyện. Chỉ những độc giả nào thực sự mong muốn tiếp cận những nội dung báo chí chất lượng cao mới quyết định mua các gói thuê bao theo tháng hoặc theo năm.

Người dân có quyền đưa ra lựa chọn của mình, và các tòa soạn buộc phải nỗ lực cạnh tranh bằng uy tín, chất lượng và sự khách quan của nội dung. Do đó, việc thu phí ở các nước này là kết quả của quy luật thị trường, chứ không phải là một mệnh lệnh hành chính áp đặt lên toàn bộ người dân.

Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---