Hầu hết các giao dịch tài chính tại Đức đều chịu ảnh hưởng bởi điểm tín nhiệm Schufa, một con số có thể quyết định khả năng vay vốn hay thuê nhà của bạn. Các phán quyết gần đây của Tòa án EU đã tăng cường quyền lợi người tiêu dùng, yêu cầu sự minh bạch hơn trong cách tính điểm này.

Schufa là gì và tại sao lại quan trọng?
Tại Đức, gần như mọi hoạt động tài chính, từ việc mở tài khoản ngân hàng, ký hợp đồng điện thoại di động, đến thuê nhà hay vay vốn mua ô tô, đều liên quan đến một cái tên: Schufa. Đây là tổ chức chấm điểm tín dụng lớn nhất của Đức, có vai trò thu thập dữ liệu tài chính của người tiêu dùng và tạo ra một điểm số tín nhiệm (score). Điểm số này được các công ty đối tác sử dụng để đánh giá rủi ro khi cung cấp dịch vụ hoặc sản phẩm cho bạn.
Nhiều người không nhận ra rằng hồ sơ Schufa của họ được tạo tự động ngay khi họ đăng ký một dịch vụ tài chính tại Đức. Một điểm số thấp có thể trở thành rào cản lớn, gây khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy, hiểu rõ cách Schufa hoạt động là bước đầu tiên để bảo vệ quyền lợi tài chính của chính mình.
Điểm tín nhiệm (score) được tính như thế nào?
Điểm tín nhiệm Schufa là một con số dự báo khả năng một người sẽ thực hiện các nghĩa vụ thanh toán của mình đúng hạn. Mặc dù công thức tính toán chính xác được coi là bí mật thương mại, các yếu tố chính ảnh hưởng đến điểm số đã được biết đến rộng rãi. Schufa thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm ngân hàng, công ty viễn thông và các nhà bán lẻ.
Các thông tin được sử dụng để tính điểm bao gồm:
- Thông tin cá nhân cơ bản như họ tên, ngày sinh và địa chỉ hiện tại.
- Lịch sử về tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng và các khoản vay đã có.
- Các hợp đồng dài hạn như hợp đồng điện thoại di động hoặc trả góp.
- Lịch sử thanh toán, đặc biệt là các khoản nợ quá hạn hoặc không thanh toán đã được ghi nhận.
Điều quan trọng cần lưu ý là Schufa không thu thập thông tin về thu nhập, tài sản, nghề nghiệp hay tình trạng hôn nhân của bạn. Điểm số hoàn toàn dựa trên hành vi tài chính và lịch sử tín dụng trong quá khứ.
Hậu quả của việc có điểm tín nhiệm thấp
Một điểm tín nhiệm thấp có thể gây ra nhiều trở ngại đáng kể. Các doanh nghiệp coi đây là một dấu hiệu rủi ro cao, dẫn đến việc họ có thể từ chối cung cấp dịch vụ hoặc đưa ra các điều kiện kém thuận lợi hơn. Dưới đây là những khó khăn phổ biến bạn có thể gặp phải:
- Từ chối cho vay: Các ngân hàng sẽ không duyệt hồ sơ vay vốn, dù là vay tiêu dùng hay vay thế chấp mua nhà.
- Khó khăn khi thuê nhà: Hầu hết các chủ nhà tại Đức đều yêu cầu xem báo cáo Schufa (Schufa-Auskunft) trước khi ký hợp đồng cho thuê.
- Bị từ chối hợp đồng: Các công ty viễn thông có thể từ chối ký hợp đồng điện thoại di động trả sau.
- Hạn chế mua sắm: Nhiều cửa hàng trực tuyến sẽ không cho phép bạn sử dụng phương thức thanh toán trả sau (Kauf auf Rechnung).
Làm thế nào để kiểm tra và sửa lỗi thông tin?
Theo quy định bảo vệ dữ liệu chung của EU (GDPR), mọi cá nhân có quyền yêu cầu một bản sao dữ liệu miễn phí mỗi năm từ Schufa. Đây là bước quan trọng để đảm bảo thông tin trong hồ sơ của bạn là chính xác và cập nhật. Nếu phát hiện sai sót, bạn có quyền yêu cầu sửa đổi hoặc xóa bỏ.
Quy trình kiểm tra bao gồm các bước sau: yêu cầu bản sao dữ liệu miễn phí, kiểm tra kỹ lưỡng mọi thông tin về các tài khoản, hợp đồng và các khoản nợ được liệt kê. Nếu có thông tin không chính xác, chẳng hạn như một khoản nợ đã trả xong nhưng vẫn còn hiển thị hoặc một tài khoản bạn không hề mở, hãy liên hệ ngay với Schufa và cung cấp bằng chứng để yêu cầu họ cập nhật lại hồ sơ.
Quyền lợi mới cho người tiêu dùng theo phán quyết của Tòa án EU
Vào cuối năm 2023, Tòa án Công lý Châu Âu (EU) đã đưa ra hai phán quyết quan trọng, tăng cường đáng kể quyền lợi của người tiêu dùng đối với các tổ chức như Schufa. Phán quyết khẳng định rằng việc tự động tạo ra điểm tín nhiệm, vốn có thể quyết định khả năng ký kết hợp đồng của một cá nhân, phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của GDPR.
Theo đó, Schufa không còn có thể từ chối giải thích cách thức hoạt động của thuật toán tính điểm bằng cách viện cớ "bí mật thương mại". Người tiêu dùng giờ đây có quyền yêu cầu một lời giải thích rõ ràng và dễ hiểu về những yếu tố chính đã dẫn đến điểm số của họ. Đây là một bước tiến lớn về mặt minh bạch, giúp mọi người có cơ hội hiểu rõ hơn và chủ động cải thiện hồ sơ tài chính của mình.
Vũ Bình Minh ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
