Đây là chiến thắng mang tính bước ngoặt đối với Missouri và Hoa Kỳ trong cuộc chiến buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về việc phát tán COVID-19 ra thế giới", Tổng chưởng lý Missouri Andrew Bailey cho biết trong một tuyên bố. (Bill Clark/CQ-Roll Call, Inc. qua Getty Images)
Tòa án liên bang Mỹ ngày 7/3/2025 đã ra phán quyết buộc Trung Quốc bồi thường cho Missouri sau khi bang này cung cấp đủ bằng chứng về trách nhiệm của các bị đơn, trong đó có Đảng Cộng sản Trung Quốc, Viện Virus học Vũ Hán và các cơ quan chính phủ Trung Quốc.
Missouri thắng kiện: Trung Quốc phải chịu trách nhiệm?
Tổng chưởng lý Missouri, ông Andrew Bailey, tuyên bố:
"Đây là chiến thắng mang tính bước ngoặt không chỉ với Missouri mà còn với toàn nước Mỹ trong việc buộc Trung Quốc chịu trách nhiệm về sự lây lan của COVID-19. Dù Trung Quốc từ chối tham gia phiên tòa, điều đó không có nghĩa là họ có thể trốn tránh trách nhiệm."
Bailey khẳng định, Missouri sẽ tiến hành thu hồi khoản bồi thường bằng cách tịch thu tài sản do Trung Quốc sở hữu tại bang này, bao gồm cả đất nông nghiệp.
Phán quyết của tòa án nhấn mạnh:
"Missouri đã cung cấp bằng chứng thuyết phục cho thấy trách nhiệm của các bị đơn đối với tổn thất của bang. Do đó, tòa tuyên phạt các bị đơn, liên đới và riêng rẽ, với tổng số tiền bồi thường 24.488.825.457 USD, cộng lãi suất phát sinh."
Hậu quả pháp lý và những động thái tiếp theo
Vụ kiện do cựu Tổng chưởng lý Missouri Eric Schmitt khởi xướng từ năm 2020, với cáo buộc Trung Quốc đã cố tình che giấu thông tin về dịch bệnh và hạn chế xuất khẩu thiết bị y tế quan trọng, gây thiệt hại nặng nề cho nước Mỹ.
Dù ban đầu tòa án cấp dưới bác bỏ vụ kiện, đến tháng 1/2025, tòa phúc thẩm đã lật ngược phán quyết và chấp thuận yêu cầu của Missouri. Tuy nhiên, phạm vi vụ kiện được thu hẹp, tập trung vào cáo buộc tích trữ vật tư y tế thay vì nguồn gốc của virus.
Trên nền tảng mạng xã hội X, ông Bailey tuyên bố mạnh mẽ:
"Này Trung Quốc, các người nợ Missouri 24 TỶ USD. Chúng tôi vừa thắng kiện! Trả ngay – hoặc chúng tôi sẽ tịch thu tài sản và đất đai!"
Với phán quyết mang tính tiền lệ này, nhiều bang khác của Mỹ có thể sẽ nối gót Missouri, khởi kiện Trung Quốc nhằm yêu cầu bồi thường thiệt hại từ đại dịch COVID-19.
Trung Quốc phản ứng với phán quyết về COVID-19
Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington Lưu Bằng Vũ (Liu Pengyu) tuyên bố Chính phủ Trung Quốc sẽ không công nhận phán quyết nói trên.
"Cái gọi là vụ kiện này không có cơ sở về thực tế, luật pháp hay tiền lệ quốc tế nào cả. Trung Quốc hiện không và sẽ không chấp nhận. Nếu lợi ích của Trung Quốc bị tổn hại, chúng tôi sẽ kiên quyết thực hiện các biện pháp đáp trả có đi có lại theo luật quốc tế", ông nói.
Hiện vẫn chưa rõ các quan chức Missouri sẽ tiến hành tịch thu tài sản của Trung Quốc, gồm cả đất đai, như thế nào.
Văn phòng Tổng chưởng lý Bailey cho biết họ có thể sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ chính quyền Tổng thống Donald Trump trong việc xác định và tịch thu những tài sản đó.