Hàng ngàn đặc vụ Mỹ đi "lùng sục bắt" người nhập cư theo lệnh của Trump

Các đặc vụ liên bang, những người thường truy lùng các đối tượng lạm dụng trẻ em, hiện đang tăng cường truy quét những người nhập cư sống bất hợp pháp tại Mỹ.

Các điều tra viên của Bộ An ninh Nội địa chuyên về rửa tiền đang tiến hành đột kích các nhà hàng và các doanh nghiệp nhỏ khác để tìm kiếm người lao động không được phép làm việc.

Các sĩ quan liên bang gần thành phố Rockville, bang Maryland chuẩn bị đưa một người đàn ông Philippines đến văn phòng của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ để xử lý vào ngày 6/2/2025

Các đặc vụ truy bắt tội phạm ma túy và gian lận thuế đang được điều chuyển để thực thi luật nhập cư.

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cam kết trục xuất "hàng triệu và hàng triệu" người nhập cư "phạm tội", hàng ngàn nhân viên thực thi pháp luật liên bang từ nhiều cơ quan đã được huy động đảm nhiệm vai trò mới trong việc thực thi luật nhập cư.

Việc này đã làm giảm các nguồn lực đấu tranh tội phạm trong các lĩnh vực khác như buôn lậu ma túy, khủng bố, lạm dụng tình dục và gian lận, theo hãng tin Reuters.

Thông tin trong bài báo này về nỗ lực của ông Trump nhằm tái tổ chức cơ quan thực thi pháp luật liên bang – cuộc cải tổ lớn nhất kể từ các cuộc tấn công khủng bố ở Mỹ ngày 11/9/2001 – dựa trên các cuộc phỏng vấn của Reuters với hơn 20 đặc vụ liên bang, luật sư và các quan chức liên bang hiện tại và trước đây. Hầu hết những người này có thông tin trực tiếp về các thay đổi trong chính quyền.

Gần như tất cả nguồn tin đã chia sẻ với điều kiện giấu tên vì họ không được phép trao đổi về công việc của mình.

"Tôi không nhớ từng thấy các nguồn lực của chính phủ liên bang đều tập trung vào việc thực thi luật nhập cư trong một phạm vi rộng như vậy," bà Theresa Cardinal Brown, một cựu quan chức Bộ An ninh Nội địa, người đã phục vụ trong cả các chính quyền Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ, chia sẻ.

"Khi bạn yêu cầu các cơ quan dừng những gì họ đang làm và làm việc này ngay lập tức, bất kỳ công việc nào khác họ đang làm đều bị đẩy xuống hàng thứ yếu."

Đáp lại các câu hỏi từ Reuters, Trợ lý Bộ trưởng An ninh Nội địa Tricia McLaughlin cho biết chính phủ Mỹ đang "huy động lực lượng thực thi pháp luật liên bang và tiểu bang để tìm kiếm, bắt giữ và trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp."

Cục Điều tra Liên bang (FBI) từ chối trả lời các câu hỏi của Reuters về nhân sự của mình.

Trong một tuyên bố, FBI cho biết họ đang "bảo vệ Mỹ khỏi nhiều mối đe dọa."

Nhà Trắng không trả lời các yêu cầu bình luận của Reuters.

Chính quyền Trump không đưa ra một báo cáo toàn diện về cuộc cải tổ này. Nhưng nó gợi nhớ đến hậu quả của các cuộc tấn công năm 2001, khi Quốc hội thành lập Bộ An ninh Nội địa, tập hợp 169.000 nhân viên liên bang từ các cơ quan khác và tập trung FBI vào việc chống khủng bố.

Cách tiếp cận cứng rắn của ông Trump trong việc trục xuất người nhập cư đã làm gia tăng sự chia rẽ đảng phái vốn đã rõ rệt ở Mỹ. Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ số 2 của Thượng viện Hoa Kỳ, ông Dick Durbin, mô tả cuộc trấn áp này là một "sự chuyển hướng nguồn lực lãng phí và sai lầm."

Trong một tuyên bố với Reuters, ông nói rằng điều này đang "làm cho nước Mỹ kém an toàn hơn" bằng cách rút các đặc vụ và quan chức ra khỏi việc đấu tranh chống gian lận doanh nghiệp, khủng bố, lạm dụng tình dục trẻ em và các tội phạm khác.

Phó Tổng chưởng lý Hoa Kỳ Todd Blanche, trong một cuộc phỏng vấn với Reuters, phủ nhận rằng những thay đổi trong cơ quan thực thi pháp luật liên bang đang cản trở các cuộc điều tra tội phạm quan trọng khác.

"Tôi hoàn toàn bác bỏ ý kiến cho rằng vì chúng tôi ưu tiên nhập cư mà chúng tôi không đồng thời tập trung toàn lực vào việc chống lại tội phạm bạo lực."

Ông nói rằng cuộc trấn áp này là hợp lý. "Tổng thống Trump coi những gì đã xảy ra trong vài năm qua thực sự là một cuộc xâm lược, vì vậy đó là cách chúng tôi đang cố gắng khắc phục điều đó."

Vào ngày 20/1, ngày đầu tiên trở lại nhiệm sở, ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp, chỉ đạo các cơ quan liên bang hợp tác để chống lại "một cuộc xâm lược" của những người nhập cư bất hợp pháp.

Ông cho rằng khoảng 11 triệu người nhập cư sống bất hợp pháp tại Mỹ là yếu tố chính gây ra tội phạm, bạo lực băng đảng và buôn bán ma túy – những tuyên bố không có bằng chứng dựa trên số liệu thống kê của chính phủ – và cáo buộc những người nhập cư làm cạn kiệt nguồn lực của chính phủ Mỹ và tước đoạt việc làm của công dân.

Tổng thống Donald Trump ký các sắc lệnh hành pháp tại Phòng Bầu dục vào ngày 20/1/2025

Gần như ngay lập tức, các cơ quan thực thi pháp luật liên bang bắt đầu đăng ảnh về cuộc trấn áp lên mạng xã hội: các đặc vụ mặc áo giáp và áo khoác có in tên của nhiều cơ quan – bao gồm FBI, Cơ quan Thực thi Ma túy, và Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ (ATF) – trong các cuộc đột kích vào những người nhập cư không có tình trạng pháp lý hợp lệ.

Trước năm nay, ATF hầu như không đóng vai trò nào trong việc thực thi luật nhập cư. Cơ quan này thường điều tra các tội phạm liên quan đến vũ khí, đánh bom, đốt phá và vận chuyển rượu và thuốc lá bất hợp pháp.

Nhưng kể từ khi ông Trump nhậm chức, khoảng 80% trong số khoảng 2.500 đặc vụ của cơ quan này đã được lệnh đảm nhận ít nhất một số nhiệm vụ thực thi luật nhập cư, theo hai quan chức biết về các hoạt động của ATF.

Các đặc vụ ATF chủ yếu được sử dụng như "thợ săn tội phạm bỏ trốn" để tìm kiếm những người nhập cư sống bất hợp pháp tại Mỹ, một trong những quan chức cho hay.

Cơ quan Bài trừ Ma túy Mỹ (DEA), với khoảng 10.000 nhân viên đã dẫn đầu các nỗ lực của quốc gia trong việc chống lại các băng đảng ma túy, đã chuyển khoảng một phần tư công việc của mình sang các hoạt động liên quan đến nhập cư, theo một cựu quan chức được các lãnh đạo hiện tại của DEA cho biết về những thay đổi này.

Hai cựu quan chức khác mô tả cam kết này là "đáng kể" nhưng không biết chính xác bao nhiêu phần việc đã được chuyển đổi. Nhiều quan chức liên bang bị điều chuyển đã được đào tạo rất ít hoặc có ít kinh nghiệm về luật nhập cư, các nguồn tin cho biết.

Ví dụ, 2.500 đặc vụ của Dịch vụ An ninh thuộc Bộ Ngoại giao, thường bảo vệ các nhà ngoại giao và điều tra gian lận thị thực và hộ chiếu. Họ đã được ủy quyền hỗ trợ "điều tra, xác định vị trí và bắt giữ bất kỳ người nước ngoài nào" sống bất hợp pháp tại Mỹ, theo một bản ghi nhớ ngày 18/2 Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Kristi Noem gửi Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ.

ATF và Bộ Ngoại giao đã thừa nhận trong một tuyên bố rằng họ đang hỗ trợ thực thi luật nhập cư, nhưng từ chối cung cấp thêm chi tiết về các quyết định nhân sự cụ thể.

Những thay đổi này trùng hợp với các biện pháp nhập cư đặc biệt đã dẫn đến hàng chục vụ kiện cáo buộc rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump đang vượt quá giới hạn hiến pháp và các ranh giới pháp lý khác.

Những điều này bao gồm việc trục xuất các thành viên bị cáo buộc của một băng đảng Venezuela theo một đạo luật quyền lực thời chiến từ thế kỷ 18 và giam giữ một nhà hoạt động là sinh viên của Đại học Columbia có tình trạng cư trú hợp pháp vì vai trò của người này trong các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine.

Hàng trăm người biểu tình bên ngoài một tòa án ở thành phố New York để phản đối việc bắt giữ và giam giữ Mahmoud Khalil, một người có thẻ xanh và là cựu sinh viên tốt nghiệp Đại học Columbia gần đây. Ông Khalil đã tham gia vào các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine tại trường đại học này vào ngày 12/3/2025 tại thành phố New York

Nhà Trắng cho biết họ đang hành động trong giới hạn của Hiến pháp và rằng họ đang bảo vệ sự an toàn và việc làm của công dân Mỹ.

Kết quả cho đến nay cho thấy số lượng người di cư tìm cách vượt qua biên giới phía nam Mỹ vào tháng Hai là thấp nhất trong nhiều thập kỷ và số lượng người bị giam giữ vì vi phạm luật nhập cư đã tăng vọt.

Điều này vẫn chưa dẫn đến sự gia tăng trong các vụ trục xuất, nhưng các chuyên gia dự đoán con số này sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tới.

'Giữ người lại và kiểm tra'

Việc tập trung vào luật nhập cư đang làm giảm đáng kể nguồn lực từ các bộ phận đấu tranh chống tội phạm khác, theo hơn 20 nguồn tin chia sẻ với Reuters.

Cho đến tháng Một, việc truy bắt những người nhập cư sống bất hợp pháp trong nước chủ yếu chỉ là nhiệm vụ của hai cơ quan: Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) và Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới, với tổng số nhân viên khoảng 80.000.

Các bộ phận khác dành rất ít thời gian cho việc trục xuất. Nhưng điều này đang thay đổi.

Tại Cục Điều tra An ninh Nội địa (HSI), cơ quan điều tra hàng đầu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), hàng loạt đặc vụ chuyên về lạm dụng tình dục trẻ em đã được chuyển công việc sang thực thi luật nhập cư - theo Matthew Allen, một cựu quan chức cấp cao của HSI, hiện là lãnh đạo Hiệp hội Đặc vụ Hải quan và HSI - trong đó bao gồm khoảng 1.000 thành viên hiện tại và trước đây.

Trong hai năm qua, các đặc vụ HSI này đã giúp đỡ hơn 3.000 nạn nhân trẻ em, thường là sau các cuộc điều tra phức tạp, theo số liệu của Bộ An ninh Nội địa.

"Có một góc nhìn thuyết phục rằng những thay đổi này sẽ dẫn đến việc một số nạn nhân trẻ em tiếp tục bị lạm dụng," ông Allen cho biết.

Trong khi HSI thuộc sự kiểm soát của ICE, đội ngũ 7.100 đặc vụ đặc biệt của HSI thường không tham gia vào việc thực thi luật nhập cư thường xuyên.

Họ thường điều tra các mối đe dọa an ninh quốc gia, khủng bố, buôn bán ma túy, buôn người, xuất khẩu vũ khí trái phép, tội phạm tài chính, lạm dụng tình dục trẻ em và trộm cắp sở hữu trí tuệ.

Việc thực thi luật nhập cư được giao cho một nhánh khác của ICE gọi là Điều tra và Loại bỏ (Enforcement and Removal Operations).

Nhưng vào ngày 31/1, nhân viên của HSI nhận được một email nội bộ từ một quan chức cấp cao với nhiệm vụ mới là "bảo vệ người dân Mỹ chống lại cuộc xâm lược".

Email nói rằng từ giờ trở đi, các đặc vụ đặc biệt và nhân viên khác của HSI nên sẵn sàng đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc bắt giữ và trục xuất người nhập cư hoặc ngăn họ nhập cảnh tại các biên giới Hoa Kỳ.

Gần đây, HSI đã cung cấp các khóa đào tạo cho nhân viên chưa quen thuộc với việc thực thi luật nhập cư.

Khóa học bao gồm cách lôi người nhập cư ra khỏi nhà để thẩm vấn trong các cuộc viếng thăm gọi là "gõ cửa và hỏi chuyện," thực hiện việc giữ người lại và kiểm tra, hoặc bắt giữ không có lệnh của tòa, theo các tài liệu nội bộ chưa được báo cáo trước đây mà được chia sẻ với Reuters.

Công việc mới của HSI cũng bao gồm việc kiểm tra liệu các công ty có thuê người nhập cư không hợp pháp hay không, giám sát nhà của những người lao động nhập cư, ghi lại biển số xe và phân phát ảnh của những người nhập cư bị cho là "mục tiêu" để bắt giữ, theo một nhân viên và các bức ảnh của các hoạt động được chia sẻ với Reuters.

Tại Sở Thuế vụ Liên Bang (IRS), các đặc vụ điều tra hình sự, những người thường điều tra các tội phạm về thuế và tài chính, đã được chuyển hướng sang các hoạt động nhập cư, Reuters đã đưa tin trước đó..

Các đặc vụ đặc biệt của IRS thường "theo dõi các đường đi phức tạp của dòng tiền, phá vỡ các giao dịch ma túy và buộc người ta trả những khoản thuế họ nợ," bà Elaine Maag, một nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Chính sách Thuế Urban-Brookings, một tổ chức nghiên cứu ở thành phố Washington chuyên nghiên cứu các vấn đề thuế, cho biết.

"Có những chi phí trực tiếp và gián tiếp khi rút các nhà điều tra tội phạm của IRS ra khỏi lĩnh vực này."

IRS đã không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.

Công việc truy tố chồng chất

Các sĩ quan từ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ, Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ, và Cơ quan Thực thi Ma túy rời đi sau khi cố gắng vào một căn hộ để truy đuổi một người đàn ông Honduras gần thành phố Rockville nhưng không thành công vào ngày 6/2/2025

Vào ngày thứ hai của nhiệm kỳ Trump, một quan chức cấp cao của Bộ Tư pháp, Emil Bove, đã nói với các công tố viên liên bang trong một bản ghi nhớ rằng họ nên "thực hiện mọi bước cần thiết" để truy tố những người nhập cư trái phép vì đã phạm tội ở Mỹ.

Trong bản ghi nhớ, bà Bove kêu gọi tăng số lượng vụ truy tố nhập cư và nói rằng bất kỳ trường hợp nào bị từ chối cũng phải được báo cáo khẩn cấp với Bộ Tư pháp.

Do đó, các công tố viên liên bang, những người thường xử lý nhiều loại tội phạm khác nhau, đã bị áp lực nặng nề với các vụ nhập cư, hai nguồn tin cho hay.

Ở thành phố San Diego, số người bị buộc các tội phạm nhập cư nghiêm trọng tại tòa án liên bang vào tháng Hai đã tăng hơn bốn lần so với năm trước, theo nghiên cứu về các hồ sơ tòa án liên bang của Reuters.

Số người bị buộc tội với các tội phạm ma túy nghiêm trọng giảm nhẹ trong cùng kỳ.

Ở thành phố Detroit – nơi các vụ truy tố nhập cư từng hiếm khi xảy ra – số người bị buộc tội với các tội nhập cư tăng từ hai vào tháng 2/2024 lên 19 vào tháng 2/2025.

Hồ sơ quản lý vụ án từ Bộ Tư pháp cho thấy rằng ít hơn 1% các vụ việc được DEA và ATF đưa đến các công tố viên trong thập kỷ qua liên quan đến cáo buộc rằng ai đó đã vi phạm luật nhập cư.

Tuy nhiên, kể từ tháng 1/2025, các đặc vụ DEA đã được lệnh mở lại các vụ án, liên quan đến các vụ bắt giữ từ năm năm trước, mà các công tố viên đã từ chối đưa ra cáo buộc, hai người tham gia vào việc này cho biết.

Theo hai nguồn tin này, đôi khi các công tố viên từ chối các vụ án này vì có vấn đề với bằng chứng.

Ở thời điểm hiện tại, nếu các cơ quan nhập cư xác định rằng những người này sống bất hợp pháp tại thời điểm xảy ra vụ án, các đặc vụ sẽ được phái đi để bắt giữ họ, các nguồn tin nói.

Khi ông Trump và tỷ phú Elon Musk thực hiện tinh gọn bộ máy quan liêu liên bang, các công việc liên quan đến việc thực thi luật nhập cư dường như chủ yếu được miễn trừ.

Trong một email ngày 31/1 gửi nhân viên ICE, một quan chức nhân sự nói rằng họ sẽ không đủ điều kiện để nhận các gói khuyến khích nghỉ hưu được cung cấp cho khoảng 2,3 triệu công nhân liên bang.

"Tất cả các vị trí của ICE đều bị loại trừ," theo email được chia sẻ với Reuters, mà chưa được báo chí đưa tin trước đó.

Không chỉ ở Mỹ, chính phủ Mỹ cũng đã khuyến cáo công dân ở một số nước về việc nhập cư vào Mỹ, trong đó có Việt Nam.

Hôm 22/3, báo Người Lao động đã đăng tải lời cảnh báo nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ của Trưởng bộ phận Lãnh sự Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam Drew Hoster.

"Không có vinh dự nào khi phải sống trong bóng tối hoặc tệ hơn là mất mạng khi cố nhập cảnh bất hợp pháp vào Mỹ. Các bạn hãy nhắc nhở gia đình và bạn bè của mình rằng việc thực hiện chuyến đi có thể rất hấp dẫn nhưng lợi bất cập hại - bạn có thể mất tất cả,'' ông Hoster nói trong một video.

BBC News Tiếng Việt tường thuật bổ sung

---