Trong khi Ukraine đang chiến đấu bằng vũ khí, có một mặt trận khác cũng quyết định kết quả cuối cùng: cuộc chiến thông tin. Donald Trump và Elon Musk đang vô tình hay cố ý trở thành những đồng minh quan trọng trong chiến dịch tuyên truyền của Moscow?
Trump, Musk và cuộc chiến thông tin: Ai đang chơi theo kịch bản của Putin?
Khi chính trị và công nghệ giao thoa trong cuộc chiến Nga - Ukraine
Bất cứ ai theo dõi cuộc chiến Ukraine đều nhận ra rằng, bên cạnh súng đạn, còn có một mặt trận khác: mặt trận thông tin. Đây là nơi những câu chuyện được kể theo cách có lợi cho Điện Kremlin.
Khi Tổng thống Nga Putin phát động chiến dịch quân sự vào tháng 2/2022, thế giới nhanh chóng chia thành hai phe: một bên ủng hộ Ukraine và một bên xem đây là cuộc chiến có thể biện minh được theo logic của Nga.
Nhưng điều đáng nói là, những tiếng nói chống lại Ukraine không chỉ xuất phát từ Moscow – mà còn đến từ những nhân vật có tầm ảnh hưởng toàn cầu.
Những người mà một thập kỷ trước, không ai nghĩ rằng họ sẽ trở thành công cụ trong tay Putin.
Mối quan hệ kỳ lạ giữa Trump và Putin
Từ khi bước chân vào chính trường, Donald Trump đã khiến cả thế giới kinh ngạc với sự ám ảnh kỳ lạ của ông ta đối với Putin. Những cái bắt tay nồng ấm, những lời khen ngợi dành cho một nhà độc tài, và đặc biệt là những chính sách luôn có lợi cho Moscow – tất cả đều đặt ra câu hỏi: Trump là một con tốt của Điện Kremlin hay là một kẻ có chung tham vọng với Putin trong việc tái định hình thế giới theo một trật tự chuyên chế?
Bằng cách nào đó, Trump đã khiến hàng triệu người Mỹ tin rằng Ukraine là một kẻ ăn bám, rằng Tổng thống Volodymyr Zelensky không phải là một anh hùng, rằng phương Tây đang phí phạm tiền bạc vào một cuộc chiến không đáng. Điều trớ trêu là, những luận điệu này gần như giống hệt những gì Putin từng tuyên bố.
Elon Musk - Một đồng minh ngoài dự kiến
Trump không hành động một mình. Ông ta có một đồng minh ngoài dự kiến – một người không đến từ chính trường, mà từ thế giới công nghệ: Elon Musk.
Elon Musk từng được xem như một biểu tượng của đổi mới, của những bước tiến táo bạo đưa nhân loại đến những chân trời mới. Nhưng ở một thời điểm nào đó, Musk không còn chỉ là một nhà sáng tạo công nghệ – ông ta trở thành một nhân tố chính trị.
Chỉ trong vài năm, Musk đã xây dựng một hệ sinh thái ảnh hưởng khổng lồ: từ SpaceX, Starlink, Tesla đến Twitter (nay là X).
Ông ta không chỉ kiểm soát các công ty, mà còn kiểm soát dòng chảy thông tin trên những nền tảng lớn nhất thế giới. Và kể từ khi cuộc chiến Ukraine nổ ra, Musk đã sử dụng tầm ảnh hưởng này theo những cách mà không ai có thể ngờ tới.
Từ việc cung cấp Starlink cho Ukraine đến những tuyên bố làm suy yếu lòng tin của phương Tây đối với Kyiv, Musk đã chơi một trò chơi hai mặt.
Một mặt, ông ta giúp Ukraine duy trì kết nối với thế giới. Mặt khác, ông ta gieo rắc những nghi ngờ về tính chính nghĩa của cuộc chiến, về sự can thiệp của Mỹ và châu Âu, và quan trọng nhất: về khả năng thắng lợi của Ukraine.
Mối quan hệ bí ẩn của Trump với Nga
Ngay từ khi còn là một doanh nhân bất động sản, Trump đã có mối quan hệ mật thiết với Nga – một sự thật bị che giấu bởi những bức màn chính trị và những chiến dịch đánh lạc hướng dư luận.
Nếu truy ngược lại dòng lịch sử, ta sẽ thấy Nga đã xuất hiện trong cuộc đời Trump từ những năm 1980, khi ông ta liên tục tìm kiếm các cơ hội đầu tư tại Moscow.
Năm 1987, Trump có chuyến thăm đầu tiên đến Liên Xô, và kể từ đó, những mối liên hệ giữa ông và các thế lực ngầm tại Nga dần được hình thành.
Đến thập niên 1990, khi các ngân hàng Mỹ từ chối cấp vốn cho Trump do hàng loạt thất bại tài chính, các nhà tài phiệt Nga bắt đầu xuất hiện trong danh sách đối tác làm ăn của ông.
Bằng cách nào đó, Trump luôn có tiền để tiếp tục xây dựng đế chế của mình, dù trên giấy tờ, ông ta là một doanh nhân thất bại. Câu hỏi đặt ra: tiền đó đến từ đâu?
Những chính sách có lợi cho Moscow
Năm 2016, khi Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, Putin là một trong những người đầu tiên chúc mừng. Không phải ngẫu nhiên mà chiến dịch tranh cử của Trump đã được hưởng lợi từ hàng loạt chiến dịch tuyên truyền trên mạng xã hội, chủ yếu do các tổ chức thân Nga điều phối.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Trump đã có những quyết sách trực tiếp mang lại lợi ích cho Putin:
-
Đe dọa rút Mỹ khỏi NATO, làm suy yếu liên minh quân sự quan trọng nhất của phương Tây.
-
Trì hoãn viện trợ quân sự cho Ukraine, gây khó khăn cho Kyiv trong việc đối phó với Nga.
-
Công khai ca ngợi Putin, đặt ra nghi vấn về sự trung lập của một Tổng thống Mỹ.
Ngay sau khi tái đắc cử vào năm 2025, Trump tuyên bố sẽ cắt toàn bộ viện trợ cho Ukraine, điều này đồng nghĩa với việc Kyiv sẽ mất đi sự hỗ trợ quan trọng nhất từ phương Tây, tạo điều kiện cho Nga giành lợi thế trên chiến trường.
Elon Musk và cuộc chiến thông tin
Khi Nga xâm lược Ukraine vào năm 2022, Musk được ca ngợi như một người hùng khi cung cấp hệ thống Starlink cho quân đội Ukraine. Nhưng đằng sau đó là gì?
Musk đã từ chối kích hoạt Starlink ở Crimea, khiến Ukraine mất đi một lợi thế quan trọng trong các chiến dịch quân sự. Khi cuộc chiến kéo dài, Musk bắt đầu yêu cầu Ukraine trả phí cho Starlink, buộc Ba Lan phải đứng ra hỗ trợ. Sau đó, ông ta thay đổi quan điểm, cho rằng Ukraine nên nhượng bộ và chấp nhận mất lãnh thổ – một quan điểm hoàn toàn phù hợp với chiến lược của Putin.
Sau khi mua lại Twitter, Musk đã thay đổi hoàn toàn cục diện thông tin:
-
Các tài khoản thân Nga xuất hiện nhiều hơn.
-
Những bài viết chống phương Tây được thuật toán khuếch đại.
-
Các tài khoản ủng hộ Ukraine liên tục bị hạn chế.
Một chiến lược đã được chuẩn bị từ lâu?
Nếu chỉ nhìn vào Trump và Musk một cách đơn lẻ, có thể nghĩ đây chỉ là những cá nhân có quan điểm chính trị đặc biệt. Nhưng nếu đặt họ vào bức tranh tổng thể, ta sẽ thấy một chiến lược rõ ràng của Putin – một chiến lược đã được chuẩn bị từ nhiều năm trước.
Từ những năm 2010, Điện Kremlin đã phát triển một hệ thống tuyên truyền quy mô lớn nhằm gieo rắc sự hoài nghi vào các nền dân chủ phương Tây.
Và khi cuộc chiến Ukraine diễn ra, những nhân vật như Trump và Musk vô tình hoặc cố ý đã trở thành những quân cờ trong chiến lược của Putin.
Phạm Hương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC