Ukraine - Mỹ chốt thỏa thuận khoáng sản

Thủ tướng Denys Shmyhal cho biết Ukraine và Mỹ đã hoàn tất bản cuối dự thảo thỏa thuận khoáng sản và dự kiến được chính phủ phê duyệt hôm nay.

"Chúng tôi đã hoàn thiện bản cuối, hiện được gọi là Thỏa thuận Thiết lập quy tắc và điều kiện của Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine. Đây là thỏa thuận sơ bộ và sẽ có hiệu lực pháp lý", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal nói ngày 26/2.

Ông thêm rằng thỏa thuận quy định Quỹ Đầu tư Tái thiết Ukraine sẽ do Kiev và Washington cùng quản lý. Theo ông Shmyhal, thỏa thuận có liên quan trực tiếp đến các đảm bảo an ninh của Ukraine, khẳng định cả Tổng thống Volodymyr Zelensky và nội các sẽ không xem xét thỏa thuận nếu thiếu chúng.

"Phần mở đầu thỏa thuận nêu rất rõ rằng nó xét đến mong muốn đầu tư của người Mỹ vào quốc gia Ukraine tự do, có chủ quyền và an toàn. Tôi đang trích dẫn trực tiếp văn bản và điều này rất quan trọng để chúng ta hiểu rõ mục đích của thỏa thuận. Vấn đề an ninh trong thỏa thuận là ưu tiên hàng đầu đối với đất nước, chính phủ và Tổng thống của chúng tôi", ông nói.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal tại sự kiện ở Kiev ngày 23/2. Ảnh: Ukrinform

Thỏa thuận dự kiến gồm 6 điều khoản chính, trong đó có thành lập quỹ đầu tư tái thiết và điều khoản nêu rõ đây là một phần của cấu trúc an ninh lớn hơn, như hỗ trợ Ukraine gia nhập NATO hoặc đưa ra các đảm bảo thay thế.

Điều khoản thứ ba là về tài trợ cho quỹ đầu tư tái thiết. Thỏa thuận nêu rõ Ukraine sẽ đóng góp 50% doanh thu từ việc cấp phép khai thác khoáng sản và cơ sở hạ tầng có liên quan vào quỹ.

Bốn là khoản đóng góp chung của Mỹ và Ukraine sẽ được đầu tư cho quá trình tái thiết đất nước, nền kinh tế và an ninh của Ukraine.

Điều khoản tiếp theo là phải công nhận đóng góp của Ukraine cho an ninh quốc tế, ám chỉ tới Bản ghi nhớ Budapest ký năm 1994, trong đó Ukraine đồng ý từ bỏ kho vũ khí hạt nhân để đổi lấy các cam kết an ninh.

Điều khoản cuối cùng là quỹ đầu tư sẽ do chính phủ Ukraine và Mỹ cùng quản lý trên cơ sở bình đẳng.

Thủ tướng Ukraine cho biết chính phủ nước này dự kiến phê duyệt dự thảo vào đêm 26/2 để kịp ký kết, khi Tổng thống Zelensky tới Washington gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 28/2.

"Sau khi hai Tổng thống Mỹ và Ukraine nhất trí về các đảm bảo an ninh cho Kiev, cũng như cách thức liên kết chúng với thỏa thuận sơ bộ này, đại diện của chính phủ sẽ ký thỏa thuận sơ bộ trước sự chứng kiến của cả hai lãnh đạo", ông Shmyhal nói.

Tổng thống Zelensky cho hay thỏa thuận khoáng sản sơ bộ với Mỹ là khởi đầu cho thỏa thuận lớn hơn, vì Kiev hy vọng sẽ nhận được đảm bảo an ninh từ Washington.

"Đây chỉ là khởi đầu, là khung thỏa thuận nhưng có thể là một thành công lớn. Thành công sẽ phụ thuộc vào cuộc trò chuyện của chúng tôi với Tổng thống Trump", ông nói.

Vị trí các khu vực có khoáng sản ở Ukraine. Đồ họa: WSJ

Ukraine xếp thứ 40 trong số các quốc gia khai thác khoáng sản và sở hữu khoảng 5% trữ lượng khoáng sản của thế giới, theo Dữ liệu Khai khoáng Thế giới (WMD) 2024. Tuy nhiên, không phải tất cả tài nguyên này đã được khai thác hoặc có thể khai thác dễ dàng.

Các chuyên gia địa chất, trong đó có các thành viên Cục Nghiên cứu Địa chất và Khai khoáng Pháp (BRGM), xác định hơn 100 loại tài nguyên khoáng sản tại Ukraine trong một nghiên cứu công bố năm 2023, trong đó có sắt, mangan, than chì, titanium, lithium và uranium. Lithium và than chì là những nguyên liệu quan trọng cho sản xuất pin điện.

Thùy Lâm (Theo RBC Ukraine, Reuters)

Nguồn: VNEXPRESS.NET

---