Tướng Đức: Putin đứng sau vụ rơi máy bay DHL tại Vilnius

Một máy bay chở hàng của DHL đã rơi xuống khu dân cư ở Vilnius, Lithuania, gây ra những suy đoán rằng sự cố này có thể là một phần trong thử nghiệm có chủ đích của Tổng thống Nga Vladimir Putin. Thông tin này được đưa ra bởi Tổng Thanh tra Bundeswehr Đức, ông Carsten Breuer.

Phát biểu trên chương trình truyền hình Đức do Sandra Maischberger dẫn dắt, ông Breuer ám chỉ khả năng Điện Kremlin đã dàn dựng vụ việc như một phần trong chiến lược chiến tranh lai (hybrid warfare) rộng lớn hơn.

“Chúng ta đã trải qua một tình huống tương tự hồi đầu mùa hè này, và bây giờ, một sự việc khác xảy ra trùng khớp với mô hình đó,” ông Breuer phát biểu trong chương trình của đài ARD, nhắc đến một vụ việc trước đó khi một kiện hàng từ khu vực Baltic chứa thiết bị phát nổ đã bốc cháy tại một trung tâm logistics ở Leipzig.

Những nhận định của Breuer cho thấy vụ rơi máy bay DHL có thể là một sự leo thang tiếp theo trong chiến dịch chiến tranh lai mà Nga đang tiến hành.

Theo ông Breuer, nếu Putin đứng sau vụ rơi máy bay DHL tại Vilnius, điều này đồng nghĩa với việc tạo ra một “trạng thái lai” – “một trạng thái không hoàn toàn là hòa bình nhưng cũng chưa đến mức chiến tranh toàn diện.”

Ông nói thêm:

“Điều này liên quan đến việc thử nghiệm giới hạn mà người ta có thể đẩy đi xa đến đâu.” Đánh giá của vị tướng này cho thấy sự cố không chỉ là một tai nạn hàng không đơn thuần, mà có thể là một động thái có tính toán nhằm kiểm tra mức độ phản ứng và khả năng phòng thủ của phương Tây.

“Vấn đề này không chỉ về Ukraine, hay về Nga – mà là về phương Tây,” ông Breuer tiếp tục. Ông cho rằng mục tiêu của Putin là làm mất uy tín hệ thống phương Tây, nhằm ngăn chặn sự ảnh hưởng của nó tại Nga.

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock, phát biểu tại cuộc họp ngoại trưởng G7 ở Fiuggi, Ý, cũng bày tỏ lo ngại về bản chất của vụ rơi máy bay. “Thực tế rằng chúng ta, cùng với các đối tác Lithuania và Tây Ban Nha, hiện đang nghiêm túc xem xét liệu đây là một tai nạn hay một sự cố lai khác, đã cho thấy sự bất ổn trong thời đại chúng ta đang sống,” bà Baerbock nói.

Các cơ quan chức năng Lithuania cũng đang xem xét khả năng có động cơ khủng bố đằng sau sự việc này. Tháng trước, Văn phòng Bảo vệ Hiến pháp Liên bang Đức báo cáo rằng Đức đã suýt tránh được một vụ rơi máy bay tiềm tàng sau một cuộc tấn công bằng bom cháy trên một kiện hàng hàng không, được nghi ngờ do Nga thực hiện.

Máy bay chở hàng của DHL, xuất phát từ Leipzig, đã rơi khi cố gắng hạ cánh khẩn cấp cách sân bay Vilnius khoảng một kilomet vào sáng sớm thứ Hai.

Theo cảnh sát Lithuania, chiếc máy bay đã trượt hàng trăm mét trên mặt đất trước khi đâm vào nhiều ngôi nhà. Một thành viên phi hành đoàn người Tây Ban Nha đã thiệt mạng, trong khi ba thành viên khác đến từ Đức, Tây Ban Nha và Lithuania bị thương.

Vụ tai nạn này càng làm tăng thêm mối lo ngại rằng Nga có thể đang đẩy mạnh việc sử dụng chiến thuật lai để thử nghiệm các giới hạn của phương Tây. Chiến tranh lai, với sự kết hợp giữa các chiến thuật quân sự truyền thống, thông tin sai lệch, áp lực kinh tế và phá hoại, đã trở thành dấu ấn trong chiến lược của Nga trong những năm gần đây. Vụ rơi máy bay DHL và những nghi ngờ liên quan đến hành động của Nga đã làm gia tăng căng thẳng trong mối quan hệ vốn đã phức tạp giữa Nga và các quốc gia phương Tây.

Trong khi cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn, các cơ quan chức năng Đức và Lithuania đang tập trung làm sáng tỏ sự thật đằng sau vụ tai nạn này.

Trước đó, Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (ODNI) Hoa Kỳ đã giải mật một bản ghi nhớ năm 2016 về các vụ ám sát chính trị ở nước ngoài. Báo cáo này được thực hiện theo yêu cầu của các ủy ban tình báo Quốc hội Mỹ, nêu chi tiết các vụ ám sát các đối thủ chính trị và những kẻ đào tẩu kể từ khi Putin lên nắm quyền vào năm 2000. Báo cáo này cũng nêu rõ các phương thức ám sát và đánh giá vai trò của lãnh đạo Nga trong các hoạt động này.

Theo Bloomberg, tài liệu chưa từng có này đã được công khai sau tám năm nỗ lực không ngừng của các nhà báo. Dù sự cố rơi máy bay là một hành động có chủ ý hay chỉ là một tai nạn đáng tiếc, vụ việc này nhấn mạnh sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác trong kỷ nguyên mà các mối đe dọa an ninh ngày càng trở nên phi truyền thống. Bản ghi nhớ được giải mật, nhờ nỗ lực bền bỉ của nhà báo Jason Leopold (Bloomberg), đã làm sáng tỏ các vụ ám sát có liên quan đến Điện Kremlin mà ông từng điều tra từ năm 2017 khi còn làm việc tại BuzzFeed News, thông qua các yêu cầu Dự luật Tự do Thông tin.

Báo cáo này liệt kê một số vụ ám sát nổi tiếng ở nước ngoài, như cái chết của lãnh đạo Chechnya Zelimkhan Yandarbiyev tại Qatar năm 2004 trong một vụ đánh bom xe, được cho là do hai sĩ quan tình báo quân sự Nga thực hiện. Cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko, người bị đầu độc bằng dioxin trong chiến dịch tranh cử năm 2004, cũng được nhắc đến như một nạn nhân của các nỗ lực loại bỏ các nhân vật chính trị mà Điện Kremlin coi là mối đe dọa đối với chế độ của Vladimir Putin.

---