Căn bệnh được ví như 'kẻ giết người số 1' khiến 200.000 người Việt tử vong mỗi năm

Theo thống kê số ca mắc bệnh tim mạch ở nước ta tăng trung bình khoảng 10-20% mỗi năm, cùng đó có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm khoảng 1/4 tổng số ca tử vong. Đây là bệnh lý gây tử vong nhiều nhất được ví như 'kẻ giết người số 1 thế giới' vượt số người mất vì ung thư.

Bệnh tim mạch - 'kẻ giết người số 1 thế giới'

Trước đây, những người từ 50 tuổi trở lên mới có nguy cơ mắc tăng huyết áp, bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não… nhưng hiện nay, có người 30- 40 tuổi, thậm chí dưới 30 đã mắc bệnh tim mạch. Hiện có khoảng 25% người Việt trưởng thành đang mắc bệnh tim mạch và có xu hướng ngày càng trẻ hóa.

Những thông tin trên được PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền - Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội đưa ra khi trao đổi với báo chí tại Hội nghị Tim mạch 2023 với chủ đề "Chân trời mới trong tim mạch" diễn ra hôm nay- 30/9 do Hội Tim mạch TP Hà Nội phối hợp với Bệnh viện Tim Hà Nội tổ chức. Hội nghị thu hút gần 2.000 giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, dược sĩ… đến từ các bệnh viện trên cả nước và một số quốc gia như: Mỹ, Pháp, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc nhằm trao đổi, cập nhật kiến thức mới nhất về chẩn đoán, điều trị và phòng chống các bệnh lý về tim mạch. Đồng thời, tạo điều kiện cho việc hợp tác nghiên cứu khoa học, đào tạo, kết nối với các hiệp hội tim tại châu Á nói riêng và trên toàn thế giới nói chung vì mục tiêu chăm sóc sức khỏe tim mạch cộng đồng.

Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cũng nêu rõ, bệnh lý tim mạch thực sự là gánh nặng cho xã hội, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Theo Tổ chức Y tế Thế giới năm 2019, tử vong do bệnh tim mạch chiếm tới 39,5%, trong đó bệnh mạch máu não (55,4%), bệnh tim thiếu máu cục bộ (32%), bệnh tim do tăng huyết áp (6,9%) và bệnh tim mạch khác (5,7%). Tỷ lệ mắc bệnh tim mạch ngày càng tăng cao ở các nước đang phát triển, bao gồm cả Việt Nam. Bên cạnh đó, chi phí cho khám, chữa bệnh tim mạch cũng là gánh nặng kinh tế với hàng trăm tỷ USD mỗi năm.

Tại Bệnh viện Tim Hà Nội, số ca bệnh tim mạch đang gia tăng trung bình mỗi năm khoảng từ 10-20%. 10 năm trước, mỗi năm bệnh viện làm thủ thuật tim mạch can thiệp cho khoảng 5.000 bệnh nhân thì hiện nay đã tăng trung bình 15%/năm. "Đặc biệt, trong những năm gần đây, số lượng bệnh nhân trẻ từ 25-40 tuổi đến khám và điều trị ngày càng tăng và có nhiều bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp trước độ tuổi 30 được ghi nhận"- PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền nói.

Vì sao bệnh tim mạch ngày càng tăng?

Về nguyên nhân khiến số ca tim mạch ngày càng tăng, theo PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền là do chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thừa cân béo phì, nguy cơ hình thành các mảng vữa xơ động mạch, tăng huyết áp, từ đó dẫn đến các bệnh tim mạch. Ngoài ra, lối sống công nghiệp, ít vận động, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá, thường xuyên căng thẳng, bị áp lực trong cuộc sống cũng góp phần khiến số ca mắc mới tăng.

Bên cạnh đó, theo Tổ chức Y tế Thế giới tổng hợp từ các nghiên cứu gần đây cho thấy không khí ô nhiễm có mối liên quan đến khoảng 1/4 các trường hợp tử vong do bệnh lý tim mạch và đột quỵ. Khi tiếp xúc các nguồn ô nhiễm khác thường xuyên và lâu dài sẽ làm tăng 10-20% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ.

Theo PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền dấu hiệu bệnh tim mạch thường xuất hiện thoáng qua, không rõ ràng, khiến người bệnh không để ý cho đến khi có các dấu hiệu nặng. Kèm theo đó là gánh nặng kinh tế khi bệnh chuyển biến phức tạp, cần phác đồ, phương pháp phẫu thuật, thủ thuật can thiệp tốn kém hơn.

Trong bối cảnh bệnh tim mạch đang để lại gánh nặng lớn, đòi hỏi các bác sĩ luôn phải tiếp cận với các phương pháp mới để tối ưu hóa chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa. Những bệnh nhân rất nặng trước đây phải chuyển sang nước ngoài thì nay có thể điều trị tại Việt Nam. Các kỹ thuật hiện đại trên thế giới như thay van động mạch chủ qua ống thông, sửa van hai lá... được bác sĩ Việt Nam sử dụng thành thạo.

Các bác sĩ Bệnh viện Tim Hà Nội phẫu thuật thay động mạch chủ cho bệnh nhân. Ảnh: Ngô Hùng

Theo các chuyên gia tim mạch, kinh nghiệm của các nước phát triển cũng như các thành tựu khoa học cho thấy, hầu hết các bệnh tim mạch có thể phòng ngừa và có thể can thiệp giảm nguy cơ mắc, giảm mức độ nặng một cách chủ động thông qua việc nâng cao nhận thức của người dân, duy trì thói quen tốt, khám sàng lọc, theo dõi sức khỏe thường xuyên. Với những hành động tưởng chừng như rất đơn giản như tuyên truyền, hướng dẫn mọi người không hút thuốc lá, ăn giảm mặn, không ăn nhiều mỡ động vật, hạn chế uống rượu bia, tập vận động thể lực mỗi ngày… có thể giúp chúng ta tránh được ít nhất 80% các ca tử vong sớm do bệnh tim mạch.

8 lời khuyên cho một trái tim khỏe để không là nạn nhân của bệnh tim mạch

1. Kiểm soát cân nặng, giảm cân nặng (nếu thừa cân).
2. Không hút thuốc lá, thuốc lào. Không ăn nhiều mỡ động vật.
3. Không ăn mặn (giảm muối trong khẩu phần ăn) (dưới 6gr muối / ngày)
4. Đi bộ 10.000 bước chân mỗi ngày.
5. Hạn chế uống rượu bia.
6. Tránh lo âu, căng thẳng, nên tự tạo cho mình một cuộc sống thanh thản, vui vẻ.
7. Kiểm tra thường xuyên số đo huyết áp của mình.
8. Kiểm tra định kỳ các yếu tố nguy cơ khác (rối loạn đường máu, lipid máu…) để có thể kiểm soát kịp thời các yếu tố nguy cơ đó.

Bài và ảnh Thái Bình

---