Những mùa hoa - mùa nhớ của phố phường Hà Nội

Không phải ngẫu nhiên mà nhạc sĩ Giáng Son lại sáng tác bài hát “Hà Nội 12 mùa hoa”. Đâu phải chỉ mỗi tháng mỗi mùa, mỗi loài hoa đều tạo nên một mùa hoa để tạo thành những mùa nhớ cho phố phường Hà Nội.

Nét Điện Biên giữa Thủ đô

Những ngày này, khi âm vang chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” khi xưa lại dội về, nhắc nhớ trang sử hào hùng của dân tộc, hoa ban vẫn đang nở khắp những con phố của Thủ đô.

Không phải hoa ban là “đặc sản” riêng của tỉnh Điện Biên, loài hoa này là đặc trưng của vùng núi Tây Bắc nước ta nhưng người ta vẫn nhớ, vẫn gắn nó với Điện Biên Phủ hơn cả bởi bộ phim “Hoa ban đỏ”. Bộ phim đi vào trí nhớ người yêu nước, người yêu điện ảnh và cả nhiều thế hệ người Việt bởi ghi lại sự khốc liệt, mất mát, hy sinh nhưng cũng vô cùng lãng mạn của những người lính Điện Biên Phủ thuở nào.

Ra mắt năm 1994, bộ phim tái hiện những ngày cuối cùng của chiến dịch Ðiện Biên Phủ, tiểu đoàn trưởng Phương bị trọng thương khi chỉ huy cuộc chiếm lĩnh cứ điểm 206. Ở bệnh viện quân y, Phương gặp Tấm - cô y tá đồng hương. Vết thương lành, Phương tạm biệt Tấm để trở lại đơn vị. Cuộc chia tay của họ diễn ra ở một cánh rừng nở đầy hoa ban đỏ...

Mấy chục năm trôi qua, hẳn nhiều người vẫn nhớ giọt nước mắt đầy xúc động của mình khi xem đến những hình ảnh cuối cùng của phim. Ngày cứ điểm bị đập tan, Tấm đã chạy đi khắp cánh đồng Mường Thanh mà không tìm được Phương, quanh cô chỉ có tiếng hát quân hành của bộ đội mừng thắng trận.

Hoa ban - góc Điện Biên Phủ giữa Thủ đô Hà Nội

Nhiều năm về trước, người yêu hoa ban, chưa một lần được đến với Tây Bắc chỉ có thể lên mạn hồ Tây hay phố Bắc Sơn chỗ tượng đài chiến thắng để thưởng thức một đoạn đường toàn hoa ban. Bây giờ con đường ngắn ấy vẫn tấp nập người đến khi hoa ban vào mùa nhưng khắp các phố phường Hà Nội hoa ban được trồng nhiều hơn.

Từ Giải Phóng, Giảng Võ đến Võ Chí Công, mạn Long Biên, Gia Lâm… hoa ban được trồng như những cây tầng cao bên cạnh các cây tầng trung, tầng thấp khác tô điểm cho Hà Nội. Từ màu tím đỏ đến phớt hồng, trắng tinh, có khi loáng thoáng nở, có khi gần như một cánh rừng hoa ban về tô sắc Thủ đô.

"Con đường hoa ban" ở Hà Nội

Những người lính Điện Biên khi xưa giờ tuổi đã cao, sức đã yếu, nếu nhớ chiến trường có thể nhìn những cây hoa ban trên phố và hoài niệm về một thuở xông pha. Còn với lớp trẻ ngày nay, những góc Tây Bắc, góc Điện Biên Phủ ở Hà Nội như thế này sẽ giúp chúng ta sẽ nhớ về cái tên Điện Biên Phủ, một dấu son chói lọi của dân tộc.

Chiến tranh đã lùi xa nhưng sẽ còn mãi ghi dấu trong lịch sử, trong trí nhớ của mỗi người Hà Nội, mỗi người Việt Nam, để ta thấy, hoa vẫn nở, cuộc đời đang đẹp, mỗi người hãy sống sao có trách nhiệm hơn với tổ quốc, với nhân dân mình trong thời bình này.

Mùa nhớ đằm sâu trong tim

Có lần, một người nước ngoài hỏi tôi: Hà Nội có gì đặc biệt? Tôi chợt ngẩn người ra giây lâu. Tôi không muốn nói với anh ấy rằng, Hà Nội không còn nhiều lâu đài thành quách, Hà Nội không được cổ xưa và lớp lang những công trình; không còn nhiều dấu ấn lịch sử hàng ngàn năm tuổi do chiến tranh tàn phá, do thiên tai, do lịch sử vật đổi sao dời.

Hà Nội bây giờ đã có nhiều tòa nhà chọc trời, rất nhiều trung tâm thương mại to đẹp, nhiều đại lộ, quảng trường, nhiều chốn vui chơi đẳng cấp như Thủ đô của các nước lớn trên thế giới. Song, Hà Nội có thứ “đặc sản” của riêng mình khiến nơi đây không lẫn với bất kỳ thành phố nào.

Tôi đã trả lời người bạn nước ngoài rất muốn đến và tìm hiểu về thành phố của tôi rằng: Hà Nội là thành phố của cây xanh, vì vậy, đến với Hà Nội nghĩa là bạn sẽ gặp những mùa hoa trên phố.

Cây xanh Hà Nội đặc biệt ở chỗ, có những cây cổ thụ, vừa là lá phổi xanh cho thành phố, vừa là bóng mát lại vừa là những điểm nhấn khiến có những loại cây trở thành đặc trưng của phố, gắn với con phố ấy.

Hoa điệp vàng

Trên con đường mang tên cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, hai hàng xà cừ xanh mướt ven đường. Xà cừ quanh năm thay lá, cứ có gió trở mùa là trút lớp lá vàng rực để khoác lên mình bộ cánh mới tươi non, đỏ nhạt chen với xanh lục, nhìn xa như muôn vàn bông hoa nhỏ được họa-sĩ-trời vẽ trên những thân cây to cả người ôm.

Tôi thích nhất là những buổi trưa, khi cái nắng đầu hè oi bức như thế này, lướt xe chầm chậm qua những căn nhà trầm mặc rêu phong và dấu vết thời gian, tận hưởng không khí trong lành và ngước lên vòm cây mát rượi, nơi vài tia nắng cố gắng len lỏi, đùa nghịch tung tăng với lá ở những con phố lâu đời như Hoàng Diệu, Phan Đình Phùng.

Một vài bông hoa xà cừ vàng chanh, nhỏ li ti sẽ đậu khẽ lên má, lên tóc, cho tôi cái cảm giác mơn man mơ hồ rất dịu dàng. Hoa xà cừ, khiêm tốn và e ấp, khiến tôi phải kiếm tìm mới thấy nhưng như nụ cười duyên của cô gái xinh đẹp và bí ẩn, khi thấy rồi sẽ phải ngẩn ngơ, nhớ lâu đến lạ.

Đường Xuân Thủy từ lâu đã nổi tiếng bởi hai dãy hoa điệp chạy dài suốt con phố này. Màu vàng ấy nối từ mùa hạ sang mùa thu, trở thành con đường thơ của biết bao lứa sinh viên, nhất là những sinh viên sư phạm đầy mộng mơ, lãng mạn.

Phố Thợ Nhuộm, Đại Cồ Việt với những dẫy bằng lăng buông chùm đủ sắc tím ngắt, tím nhạt, tím pha trắng bông bênh diệu vợi. Phố Lý Thường Kiệt ồn ã tiếng ve và rực cháy màu phượng đỏ lại mang đến cho Hà Nội một mùa hè sôi động, nồng nhiệt.

Khi mùa thu vừa chạm, cũng là lúc hoa sữa ướp hương cho khắp phố phường Hà Nội. Hoa sữa cũng nhỏ li ti như hoa xà cừ, nhưng loài hoa này không dịu dàng e ấp mà nồng nàn, cá tính như một người con gái trẻ tuổi đã đi đến đâu là hút hết mọi ánh nhìn về mình.

Sắc phượng đỏ rực mùa hè

Nhiều người vẫn nghĩ phố Nguyễn Du là “phố hoa sữa” vì nó đã đi vào câu hát nổi tiếng “Nhớ phố Quang Trung, đường Nguyễn Du những đêm hoa sữa thơm nồng” nhưng không phải vậy. Phố Nguyễn Du giờ chỉ còn khoảng chục cây cao vòi vọi và cằn cỗi.

Trong khi phố Nguyễn Chí Thanh ràn rạt hai bên đường là hoa sữa. Bạn bè tôi ở Hà Nội, ai muốn ngửi hương hoa sữa đầu tiên trong thành phố, hoặc tìm kiếm chút dư vị sót lại khi đông đã se sẽ lạnh đều tìm đến đây như là chốn hẹn hò.

Rồi khi mùa xuân đến, hoa sưa sẽ rắc vào lòng phố Trần Hưng Đạo, Phan Đình Phùng, Chùa Một Cột những chấm tuyết trắng muốt, mong manh khiến ai nhìn thấy cũng chợt xao xuyến, bâng khuâng. Hoa ban mang theo vũ điệu núi rừng Tây Bắc xa xôi xòe cánh trên đường Thanh Niên, gần Lăng Bác, đường Trần Duy Hưng…

Dần dần ở Hà Nội đã hình thành những con phố chuyên biệt một loài hoa, loài cây như thế này vì vậy, một tên phố đi liền với một loài cây, loài hoa đặc trưng nào đó cũng bắt đầu định hình trong trái tim, trong trí nhớ những người yêu tất cả những gì thuộc về Hà Nội.

Chính bởi vậy, mỗi một mùa hoa sắp đến, mỗi một mùa hoa đi qua đều để lại trong chúng ta những cảm xúc rất riêng, nỗi đợi chờ, nhớ nhung, tiếc nuối như với những người bạn. Có lẽ, chính vì thế mà chúng ta thấy yêu thêm thành phố của mình.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Thủ đô Điện tử

 

---