Phe ông Trump trông đợi gì khi đòi kiện lên tới Tòa Tối cao?

Chạy đua Nhà Trắng 2020: Tuy Tòa án Tối cao không có quyền quyết định ai đắc cử tổng thống, phán quyết của cơ quan này có thể dẫn đến thay đổi số phiếu phổ thông của ứng viên, gián tiếp thay đổi cục diện.

Viên chức bầu cử đang kiểm tra phiếu bầu ở Pennsylvania. Ảnh: CNN.

Trọng điểm là ở Pennsylvania

Chỉ còn vấn đề thứ ba là tranh cãi mấu chốt, là việc đánh giá phiếu bầu nào được quyền kiểm đếm.

Hiện nay, chỉ duy nhất một vụ kiện có thể được Tòa án Tối cao thụ lý, là vụ kiện chính quyền bang Pennsylvania cho phép kiểm đếm các phiếu bầu đến sau hôm 3/11 trong ba ngày, miễn là nó được đóng dấu bưu điện vào đúng ngày bầu cử.

Phe ông Trump lập luận rằng đây là quy định không do nghị viện bang đưa ra, mà là do Toà án tối cao bang Pennsylvania phán quyết. Vì vậy, nó vi phạm nguyên tắc toà án không can dự vào lập pháp ở tiểu bang.

Với vấn đề này, Tòa án Tối cao đã chỉ đạo buộc tiểu bang Pennsylvania tách riêng số phiếu bầu đến sau 3/11, nhưng không yêu cầu bang này ngừng đếm nhóm phiếu kể trên.

Mục đích của Tòa Tối cao là trong trường hợp vụ kiện cho thấy các phiếu bầu đến sau 3/11 không hợp lệ, thì bang Pennsylvania phải huỷ bỏ kết quả của các phiếu này trong kết quả chung.

Nhưng như vậy có thể dẫn đến tình huống là ngay cả khi ông Trump thắng kiện ở Tòa án Tối cao, thì việc không tính những phiếu đến sau ngày bầu cử (3/11) cũng không đủ để giúp ông đủ số phiếu để lật lại kết quả.

Giới chức bang Pennsylvania ước tính khoảng 8.000 phiếu đến sau ngày 3/11, trong khi khoảng cách ông Joe Biden dẫn trước ông Trump tại bang này là 30.000 phiếu.

Như vậy, phe ông Trump khởi kiện rất nhiều nhưng hiệu quả của các vụ kiện có thể không được như mong muốn.

Chiến thuật này được chuyên gia luật hiến pháp hàng đầu nước Mỹ là giáo sư Chemenrinsky so sánh với việc “vứt một đống mì Ý lên tường và hy vọng một hai cọng sẽ dính lại”.

Kịch bản Bush - Gore năm 2000 khó lặp lại

Một nỗ lực khác được ông Trump đưa ra là các yêu cầu đếm lại phiếu bầu tại những bang có kết quả sít sao. Đây không phải là những vụ kiện mà là một quy trình kiểm đếm thông thường.

Cho đến nay, rất có thể chính quyền hai bang Wisconsin và Georgia sẽ cho đếm lại phiếu bầu, nhưng không có gì đảm bảo là điều đó sẽ thay đổi kết quả.

Trong cuộc bầu cử năm 2016, việc đếm lại diễn ra ở 4 tiểu bang nhưng cũng chỉ làm thay đổi khoảng vài chục đến vài trăm phiếu bầu - một kết quả không đáng kể với tình hình hiện nay.

Những người ủng hộ của ông Trump đang hy vọng rằng một cách nào đó, tình huống Bush - Gore năm 2000 sẽ lại xảy ra. Tuy nhiên, khác với cách hiểu rằng Bush - Gore là một vụ án mà ông Gore thất cử do “gian lận bầu cử” sau khi được truyền thông công bố đắc cử, thực tế hoàn toàn không như vậy.

Trong Bush - Gore, chính ông Gore là người yêu cầu đếm lại tại tiểu bang Florida vì kết quả quá sít sao. Và tình huống của bang Florida năm 2000 không phải là gian lận bầu cử mà do thiết kế phiếu bầu bị lỗi, khiến máy đếm phiếu lẫn người kiểm phiếu không thể xác định rõ ý định của cử tri.

Một khảo sát sau đó nhận định rằng nếu đếm các phiếu bầu bị lỗi ở Florida thì 5 lần sẽ cho ra kết quả Bush thắng, 5 lần cho ra kết quả Gore thắng, và cách thức xác định không thể thống nhất được. Vụ án Bush - Gore thể hiện sự bất lực của Tòa Tối cao trước một tình huống hiếm có.

Nhưng ngay cả khi tình huống hiếm có này xảy ra lần này thì ông Trump cũng không thể quá hy vọng.

Vụ án Bush - Gore chỉ liên quan đến kết quả của một tiểu bang duy nhất là Florida trong một cuộc bầu cử quá sít sao. Còn trong cuộc bầu cử lần này, ngay cả khi ông Trump xác định được bang Georgia và Wisconsin hoặc Michigan đếm sai phiếu bầu và lật lại kết quả, thì ông vẫn cần phải được tuyên bố thắng ở Arizona (nơi ông bị dẫn trước) hoặc ở Pennsylvania (nơi ông bị dẫn rất xa) để có thể chiến thắng cuộc bầu cử.

Như các phân tích ở trên, con đường này không phải là không có khả năng, nhưng thực tế là rất gian nan.

ThS. Lê Nguyễn Duy Hậu từng hoạt động tư vấn chính sách và pháp luật ở Việt Nam trong nhiều năm. Anh đang theo học chuyên ngành Luật Hiến pháp So sánh tại Đại học Pennsylvania (Mỹ) theo học bổng Fulbright năm 2020-2021.

 

 

Theo: ZING.VN

 

---