Ukraine tấn công tàu chiến Nga sâu trong lãnh thổ, hải quân Nga đối mặt số phận bi đát

Vào rạng sáng ngày 4 tháng 10 năm 2025, các đơn vị tác chiến đặc biệt của Ukraine đã tiến hành một cuộc tấn công thành công nhằm vào tàu tên lửa Nga “Grad”, thuộc Dự án 21631 Buyan-M (số hiệu mạn 575). Con tàu này được phát hiện nằm sâu trong lãnh thổ Liên bang Nga, cách biên giới Nga và Ukraine hơn 1000 km.

Như truyền thông đã đưa tin, sáng qua, lực lượng đặc nhiệm Ukraine đã tấn công chiếc tàu hộ vệ tên lửa Buyan-M RFS Grad (575) của Nga trên hồ Onega/ Онежское озеро.

Lực lượng đặc nhiệm Ukraine tấn công tàu hộ vệ tên lửa Buyan-M RFS Grad (575) trên hồ Onega.

Cuộc tấn công vào tàu Grad

Theo thông tin chính thức được công bố qua kênh @ukr_sof, chiến dịch diễn ra vào lúc 04:31 sáng, trong vùng nước của hồ Onega, thuộc Cộng hòa Karelia. Dữ liệu sơ bộ cho thấy đòn đánh đã trúng vào mạn phải khoang động cơ của con tàu, gây ra hư hại nghiêm trọng.

Tình trạng này làm suy giảm đáng kể khả năng cơ động cũng như năng lực tác chiến của chiếc Grad.

Theo nhận định, con tàu này đang trên hành trình từ biển Baltic đến biển Caspian, với mục đích tăng cường cho nhóm hải quân Nga ở phía nam đất nước. Điều đáng lưu ý là tuyến hành trình của nó hoàn toàn đi qua nội thủy của Nga.

Lớp tàu Buyan-M và tổn thất của Hải quân Nga

Con tàu hộ vệ RFS Grad (575), được biên chế vào Hạm đội Baltic ngày 29 tháng 12 năm 2022 (tức chưa đầy 3 năm tuổi), là một trong những đơn vị mới nhất của lớp Buyan-M. Lớp tàu này nổi tiếng với việc trang bị tên lửa hành trình Kalibr-NK, vốn thường xuyên được sử dụng để tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine.

Vụ tấn công vào Grad nằm trong chuỗi các sự cố liên quan đến các tàu thuộc Dự án 21631. Nhiều tàu hộ vệ Buyan-M đã bị hư hại hoặc phá hủy trong các chiến dịch kể từ khi cuộc xâm lược quy mô lớn bắt đầu, qua đó làm giảm đáng kể số lượng tàu sẵn sàng chiến đấu của loại tàu này trong Hải quân Nga.

Hải quân Nga suy yếu trên Biển Đen

Trước khi chiến tranh xảy ra, Nga sở hữu một căn cứ hải quân mạnh mẽ tại Sevastopol (Crimea), cùng với nhiều tàu mặt nước, tàu đổ bộ, tàu tên lửa và tàu ngầm tại Biển Đen. Tuy nhiên, cuộc chiến xâm lược đã khiến quân đội Ukraine liên tục gây ra những tổn thất về tàu cho phía Nga, đe dọa từ các cuộc tấn công bằng tên lửa, máy bay không người lái (drone), tàu không người lái mặt nước (USV), tàu tên lửa nhỏ và tên lửa hành trình.

Các chiến dịch tấn công của Quân đội Ukraine vào cảng Sevastopol và các cơ sở hải quân đã gây thiệt hại lớn hoặc buộc nhiều tàu Nga phải di chuyển đến các bến cảng khác để tránh bị tiêu diệt. Hậu quả là một phần lớn các tàu chiến Nga bị đánh hỏng, bị chìm hoặc phải nằm trong cảng để phòng thủ thay vì hoạt động tấn công.

Theo Tổng thống Zelensky và các quan chức Ukraine, hạm đội Nga "không còn khả năng hoạt động" một cách hiệu quả trong phần phía Tây của Biển Đen. Những vùng mà tàu Nga trước đây thường xuyên tuần tra hay phong tỏa nay đã bị Ukraine kiểm soát bằng tên lửa tầm xa, máy bay, UAV và các biện pháp phòng thủ khác, buộc Nga phải thận trọng và tránh ra khỏi vùng nguy hiểm. Nói cách khác, hạm đội Biển Đen của Nga đã bị tê liệt, bất chấp việc Nga kiểm soát Biển Đen, Biển Azov và bán đảo Crimea, vốn là khu vực có tầm quan trọng chiến lược.

Việc tàu hộ vệ tên lửa Buyan-M RFS Grad (575) hiện đại, mới xuất xưởng bị tấn công và đánh chìm sâu trong nội địa Nga cho thấy quân đội Ukraine đã không còn xem bất kỳ nơi nào trên đất Nga là vùng an toàn cho chính quân đội và hải quân Nga, ngoại trừ các cơ sở năng lượng và hạ tầng quan trọng.

Số phận của tàu ngầm Novorossiysk và những thách thức của Nga

Bên cạnh đó, số phận của chiếc tàu ngầm Novorossiysk trên vùng biển Địa Trung Hải cũng đang đặt ra nhiều câu hỏi. Trước đây, Novorossiysk được triển khai tại căn cứ Tartus, Syria và thường xuyên hoạt động trong Địa Trung Hải để hỗ trợ các hoạt động của Nga. Sau khi chế độ Assad suy yếu, Nga bị đẩy khỏi khu vực này.

Vào đầu năm 2025, có báo cáo cho rằng Novorossiysk đã rời căn cứ Tartus và hướng về Baltic, di chuyển qua eo Gibraltar. Vào cuối tháng 9 năm 2025 vừa qua, con tàu này được cho là đang lênh đênh từ khu vực Trung hoặc Đông Địa Trung Hải, di chuyển qua eo Gibraltar hướng về phía Tây, tức là rời khỏi Địa Trung Hải để tiến vào khu vực Đại Tây Dương.

Liệu nó có thể trở về Nga được không?

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến khả năng này, nhưng theo những dữ liệu hiện tại, có khả năng cao là Novorossiysk có thể trở về Nga, tuy nhiên với nhiều rủi ro và hạn chế. Việc con tàu đã vượt qua eo Gibraltar cho thấy nó đã thoát khỏi Địa Trung Hải.

Phía Nga cho đến nay vẫn hoàn toàn im lặng về số phận của Novorossiysk. Có tin đồn rằng con tàu đang được hỗ trợ bởi tàu kéo Jakob Grebelsky, chiếc tàu hỗ trợ Novorossizsk khi cần thiết trong hành trình ở Địa Trung Hải. Điều này cho thấy tình trạng không ổn định của Novorossiysk đã được biết trước khi nó phải rời căn cứ Tartus ở Syria để trở thành một con tàu "vô gia cư".

Sự cố rò rỉ nhiên liệu và tình trạng khan hiếm phụ tùng

Hôm qua, truyền thông phương Tây đưa tin rằng, lần đầu tiên trong lịch sử, hãng hàng không Aeroflot của Nga đã phải tháo dỡ máy bay vận tải Boeing để lấy phụ tùng thay thế và sửa chữa cho các máy bay chở khách khác.

Câu chuyện này, đối với phương Tây, giống như một tình huống tiếu lâm, khó tưởng tượng. Nó gợi nhớ đến kinh nghiệm "độ xe" của các thợ sửa xe tài ba Việt Nam, nay được áp dụng cho cả những ngành đòi hỏi mức độ an toàn cao nhất.

Hình ảnh minh họa có thể là một người và máy bay.

Theo Cơ quan Tình báo Đối ngoại Ukraine (SVR), hãng hàng không dân dụng Nga "Aeroflot" dự định tháo dỡ 8 máy bay chở hàng Boeing để lấy phụ tùng thay thế, nhằm sửa chữa các máy bay hành khách khác.

Theo SVR, Aeroflot sẽ nhận máy bay Boeing từ hãng hàng không "Volga-Dnepr". Hai bên đã ký một thỏa thuận tương ứng, với giá trị hợp đồng khoảng 130 triệu USD. Điều đáng chú ý là Nga chưa từng chứng kiến một hãng hàng không hành khách nào tháo dỡ máy bay vận tải để lấy phụ tùng thay thế cho máy bay chở khách.

Thật đáng sợ và đáng xấu hổ. Nếu cuộc chiến đấu còn tiếp diễn và các lệnh cấm vận còn được duy trì, có lẽ xích lô, xe ngựa và con cháu của những người kéo thuyền trên sông Đông sẽ có cơ hội phục hồi nghề tổ.

Vũ Bình Minh - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---