Thị trường Nga chao đảo trong khủng hoảng khi chứng khoán Mỹ lập kỷ lục mới

Thị trường Nga lao dốc trong khủng hoảng khi chứng khoán Mỹ thiết lập đỉnh cao mới Trong khi Phố Wall (Wall Street) đang trải qua những ngày tháng huy hoàng với các kỷ lục chứng khoán liên tiếp được thiết lập, thì chỉ số MOEX của Nga lại đang có một hành trình "rơi tự do" đầy bi quan.

Kể từ tháng Hai, thị trường chứng khoán Moscow đã chứng kiến sự "bốc hơi" của hàng chục tỷ USD, kéo theo đó là sự suy giảm nghiêm trọng niềm tin của các nhà đầu tư.

Sự tương phản rõ rệt giữa hai nền kinh tế

Đây không phải là một cuộc khủng hoảng mang tầm toàn cầu, mà là một cuộc khủng hoảng đặc thù của nước Nga. Trong khi chỉ số S&P 500 của Mỹ ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng 15%, thì MOEX của Nga lại chứng kiến sự sụt giảm tới gần 20%.

Hoa Kỳ đang tận hưởng thành quả của lợi nhuận, còn Nga dường như chỉ đang tìm kiếm những lý do để giải thích cho tình hình hiện tại.

Tăng trưởng dựa trên chi tiêu chiến tranh

Trước đó, Tổng thống Vladimir Putin từng tự hào về mức tăng trưởng 4% của nền kinh tế Nga, coi đó là "bằng chứng về sức mạnh". Tuy nhiên, trên thực tế, sự tăng trưởng này chủ yếu đến từ việc đẩy mạnh chi tiêu cho chiến tranh: sản xuất xe tăng, đạn dược và hoạt động hết công suất của các nhà máy quân sự.

Trong khi đó, các doanh nghiệp dân sự lại đang phải vật lộn với tình trạng thiếu vốn và đơn hàng trầm trọng. Một nền kinh tế không thể bền vững khi chỉ dựa vào việc sản xuất vũ khí.

Nga trở thành "vùng cách ly kinh tế toàn cầu"

Các biện pháp trừng phạt đã đẩy nước Nga vào tình trạng "vùng cách ly kinh tế toàn cầu".

Các nhà đầu tư phương Tây đã rút sạch vốn, các doanh nghiệp Trung Quốc tỏ ra e dè, và ngay cả các nhà máy lọc dầu Ấn Độ cũng đã lặng lẽ rút lui. Ngay cả nguồn thu nhập từ dầu mỏ, từng là chiếc phao cứu sinh cuối cùng, cũng đang có dấu hiệu bị các đối tác âm thầm chuyển hướng.

Áp lực nội tại: lạm phát và lãi suất cao

Trong nội bộ nước Nga, lạm phát đang bào mòn sức mua của người dân, lãi suất đã vượt ngưỡng 20%, và chính quyền của Tổng thống Putin tiếp tục đẩy mạnh quốc hữu hóa hàng loạt doanh nghiệp tư nhân với hy vọng tạo ra tăng trưởng. Tuy nhiên, trên thực tế, điều này chỉ khiến những nhà đầu tư còn lại càng thêm lo sợ và tìm cách tháo chạy.

Đầu tư hay đánh bạc với vận mệnh?

Trong khi các nhà đầu tư tại Mỹ đang hào hứng thảo luận về việc thị trường sẽ còn tăng đến mức nào, thì các nhà đầu tư Nga lại đang lo lắng liệu thị trường có còn tồn tại qua mùa đông này hay không. Khi mà tài sản có thể bị tịch thu "vì lòng yêu nước", thì đây không còn là hoạt động đầu tư mà giống như một ván cược với chính vận mệnh kinh tế của mình.

"Mọi thứ ổn" theo cách nào?

Chính phủ Nga vẫn kiên trì khẳng định "mọi thứ ổn, đồng rúp ổn định". Tuy nhiên, sự ổn định này lại diễn ra theo một cách khó hiểu: mỗi tuần, người dân mua được ít hàng hóa hơn và tài khoản chứng khoán thì trông như một hiện trường vụ án đầy tang thương. Niềm tin đã rời khỏi Moscow và dường như sẽ không quay trở lại trong tương lai gần.

Hậu quả nhãn tiền

Hệ quả là các nhà máy phải cắt giảm sản lượng, các doanh nghiệp tư nhân ngày càng kiệt quệ, và các nhà đầu tư chứng kiến tài sản của mình tan biến ngay trước mắt. Chỉ số MOEX không chỉ đơn thuần là đang rơi, mà nó đang thực sự bốc hơi.

Mỹ tiến vào kỷ nguyên mới, Nga tự đào hố sâu

Khi nước Mỹ đang chinh phục "tên lửa AI" để bước vào một kỷ nguyên công nghệ hoàn toàn mới, thì Nga lại đang tự đào thêm những hố sâu cho chính nền kinh tế của mình. Chiến tranh, các lệnh trừng phạt và sự tự huyễn hoặc không thể tạo ra sự thịnh vượng; chúng chỉ khiến cho cảnh nghèo đói trở nên "yêu nước" hơn mà thôi.

Và khi mọi thứ lắng xuống, sẽ không có một "sự phục hồi thần kỳ" nào đang chờ đợi. Thay vào đó, chỉ còn lại một lời cảnh báo lạnh lùng: bạn không thể dùng bom đạn để kiến tạo một thị trường tăng trưởng (bull market).

Nguyễn Cẩm Chi - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---