Dột từ trần, rò rỉ niềm tin: bài học đắt giá từ metro Cát Linh - Hà Đông

Tuyến metro Cát Linh - Hà Đông sau hơn một thập kỷ triển khai với hàng chục nghìn tỷ đồng đầu tư, giờ đây trở thành biểu tượng của sự thất vọng. Những giọt nước dột từ trần toa tàu không chỉ phản ánh sự cố kỹ thuật, mà còn làm rạn nứt lòng tin vào những dự án "hiện đại hóa" gắn mác "Made in China".

Dột từ trần, rò rỉ niềm tin: bài học đắt giá từ metro Cát Linh - Hà Đông

Hình ảnh hành khách phải che ô bên trong toa tàu Cát Linh - Hà Đông để tránh nước nhỏ tong tong từ trần — trớ trêu thay, giữa lòng toa chứ không phải ngoài phố — đã khiến dư luận không khỏi ngán ngẩm. Những tiếng vỗ tay ngày khai trương “tàu điện đầu tiên của thủ đô” giờ đây chỉ còn là tiếng thở dài.

Khó ai tưởng tượng được rằng, sau hơn 10 năm thi công, đội vốn từ khoảng 8.770 tỷ lên hơn 18.000 tỷ đồng, Hà Nội lại đón nhận một tuyến metro… dột.

Sự cố nước từ hệ thống điều hòa trào ngược xuống đầu hành khách chỉ là giọt nước (rất cụ thể) làm tràn ly trong chuỗi thất vọng kéo dài, mà cái mác “Made in China” khiến mối lo càng thêm nặng nề.

Một tượng đài thất bại đội lốt hiện đại

Khởi công từ tháng 10/2011 với mục tiêu hiện đại hóa giao thông đô thị, dự án Cát Linh - Hà Đông được kỳ vọng trở thành biểu tượng phát triển. Nhưng thay vì là điểm nhấn tích cực, nó lại trở thành minh chứng rõ ràng cho hệ lụy khi quá phụ thuộc vào nhà thầu Trung Quốc — từ thiết kế, công nghệ, vật tư đến quản lý vận hành.

• Thi công chậm gần một thập kỷ.

• Đội vốn gấp đôi so với dự kiến ban đầu.

• Tốc độ vận hành chỉ 35 km/h – không vượt trội so với xe buýt.

• Hoạt động lỗ nặng, ngân sách phải bù hàng trăm tỷ mỗi năm để duy trì.

Dột không chỉ là nước, mà là chất lượng và lòng tin

Sự cố kỹ thuật tưởng chừng nhỏ – tắc ống điều hòa khiến nước tràn xuống hành khách – lại là biểu tượng cho sự thiếu tiêu chuẩn, thiếu kiểm soát chất lượng và thái độ làm việc cẩu thả. Một đoàn tàu trị giá hàng nghìn tỷ đồng nhưng vẫn cần bảo dưỡng như xe khách tuyến huyện.

Trong điều kiện vận hành liên tục, ai có thể đảm bảo sự cố kế tiếp không phải là nước mà là điện, phanh hay hệ thống báo cháy? Những nguy cơ tiềm ẩn ấy khiến người dân không khỏi lo lắng về tính an toàn của toàn bộ hệ thống.

Trách nhiệm ở đâu khi hành khách phải đội ô trên tàu điện?

Không thể coi sự cố "đã xử lý xong trong ngày" là cách để thoát trách nhiệm. Không ai chấp nhận bỏ hàng chục nghìn tỷ chỉ để đổi lấy một trải nghiệm tàu điện… dột. Việc tiếp tục dùng ngân sách – tức tiền thuế của dân – để bù lỗ cho một hệ thống bị xem là làm ẩu là điều không thể biện minh.

Mỗi sự cố, dù nhỏ, đều là minh họa rõ nét cho chất lượng tổng thể của cả dự án – từ quy trình lựa chọn đối tác đến khâu giám sát thi công và vận hành.

Một bài học lớn từ một đoàn tàu nhỏ

Cát Linh - Hà Đông lẽ ra phải là bệ phóng để Việt Nam tiến lên trong lĩnh vực hạ tầng hiện đại. Nhưng thay vào đó, dự án cho thấy rõ hậu quả của việc lựa chọn sai đối tác: rơi vào bẫy nợ, bẫy công nghệ và bẫy phụ thuộc.

Đây là bài học không chỉ cho Hà Nội, mà còn cho cả quốc gia, mỗi khi đứng trước quyết định chọn nhà thầu, công nghệ hay bạn đồng hành.

“Made in China” không chỉ là nơi sản xuất – mà còn đại diện cho một hệ tư duy. Nếu Việt Nam không thay đổi cách lựa chọn, rất có thể trong tương lai, không chỉ nước mưa mà chính sự phát triển quốc gia sẽ tiếp tục bị rò rỉ.

Người dân không cần những toa tàu bóng bẩy nhưng dột nước. Người dân cần sự tử tế và lòng tin – trong từng toa tàu, từng công trình, từng chính sách.

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---